Μέχρι τώρα τα διαθέσιμα οικονομικά «όπλα» της Δύσης δεν απέτρεψαν τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να συνεχίζει επί τρεις εβδομάδες την εισβολή στην Ουκρανία. Τώρα όμως πράγματα αρχίζουν να γίνονται πιο σοβαρά: Σήμερα λήγει η προθεσμία για τη Μόσχα, προκειμένου να πληρώσει πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια σε τόκους για τα κρατικά της δάνεια

Στις 4 Απριλίου λήγει επίσης ένα κρατικό ομόλογο αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Φυσικά, ακόμη κι αν οι πληρωμές δεν γίνουν αυτή την εβδομάδα, δεν θα σήμαινε ότι η Ρωσία θα καταστεί αφερέγγυα εν μια νυκτί. Μετά την πρώτη αθέτηση πληρωμής, συνήθως ξεκινά μια περίοδος χάριτος 30 ημερών. Ως εκ τούτου, το πραγματικό πρόβλημα δεν θα προκύψει πριν από τον Απρίλιο. Η Μόσχα δηλώνει έτοιμη να πραγματοποιήσει πληρωμές για το δημόσιο χρέος σε ρούβλια και κατηγορεί τη Δύση ότι προσπαθεί να οργανώσει μια «τεχνητή χρεοκοπία» της Ρωσίας.

Οι οίκοι αξιολόγησης S&P και Moody's τονίζουν επίσης ότι οι κύριοι λόγοι για τον αυξημένο κίνδυνο μη πληρωμής δεν είναι η έλλειψη χρημάτων, αλλά οι συνέπειες των κυρώσεων. Ακόμη κι αν η Ρωσία πλήρωνε, θα ήταν αβέβαιο εάν οι πιστωτές στο εξωτερικό θα έπαιρναν τα χρήματά τους. Η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley βλέπει επίσης «τη χρεοκοπία ως το πιο πιθανό σενάριο». Η Ρωσία, άλλωστε, έχει αποκοπεί από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές λόγω των δυτικών κυρώσεων. «Έχει πρόσβαση περίπου σε 300 δισ. δολάρια» λέει ο Χανς Πέτερ Μπέργκοφ, καθηγητής Χρηματοπιστωτικών στο πανεπιστήμιο του Χοχενχάιμ. «Θα μιλούσα λοιπόν για μια τεχνική ή σταδιακή χρεοκοπία» λέει ο Μπέργκοφ.

Οι «αερόσακοι» της Μόσχας

Η Ρωσία διαθέτει, πάντως, προς το παρόν αρκετούς «αερόσακους». Το δημόσιο χρέος είναι πολύ χαμηλό: Στο 18% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Τα ρωσικά ταμεία είναι γεμάτα, κυρίως χάρη στις υψηλές τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας διαθέτει 643 δισ. δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα, γεγονός που τοποθετεί τη Ρωσία στην τέταρτη θέση στον κόσμο - πίσω από την Κίνα (3,4 τρισ. δολάρια), την Ιαπωνία (1,405 τρισ.) και την Ελβετία (1,11 τρισ.). Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν το 2021 πάνω από 95 δισ. δολάρια. Τα αποθέματα χρυσού της Ρωσίας ανέρχονται σε 2.298,5 τόνους (περίπου 137 δισ. ευρώ), αλλά δεν είναι σαφές πώς θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει. Η Μόσχα έχει επίσης και το κρατικό επενδυτικό ταμείο με περιουσιακά στοιχεία περίπου 200 δισ. δολαρίων.

Επιπλέον, μια χρεοκοπία της Ρωσίας μπορεί να κοστίσει πολύ περισσότερο στους διεθνείς πιστωτές της, οι οποίοι επιπλέον κατέχουν μόνο το 23% του ρωσικού χρέους. «Θα ήταν λοιπόν σοβαρό λάθος να υπερεκτιμήσουμε τον αντίκτυπο των οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία και να υποτιμήσουμε αυτές που βαραίνουν την Ευρώπη» προειδοποιεί ο Γάλλος οικονομολόγος Μαρκ Τουατί, πρόεδρος του ινστιτούτου ACDEFI.

Η Ρωσία θα γίνει… Β. Κορέα;

Σήμερα, πάντως, περισσότερες από 300 από τις πιο εμβληματικές εταιρείες στον κόσμο έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Οι ελλείψεις βασικών αγαθών, η μαζική ανεργία και η φτώχεια θα μπορούσαν σύντομα να γίνουν μέρος της καθημερινότητας και να οδηγήσουν την οικονομία της Ρωσίας 30 χρόνια πίσω - κοντά στην παλιά εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. «Το βιοτικό επίπεδο των πολιτών θα μπορούσε να μειωθεί τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια», σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Σμαρτ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Επενδύσεων Barings. «Αν η Δύση συνεχίσει να πιέζει τη ρωσική οικονομία, αντί να στοχεύει συγκεκριμένα πρόσωπα του καθεστώτος με πιο προσαρμοσμένες κυρώσεις, η Ρωσία μπορεί να μετατραπεί σε μια μεγαλύτερη, πιο ασταθή και πιο επικίνδυνη Βόρεια Κορέα» λέει ο Μαρκ Τουατί.

(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΚΗ")