Δεν θα πρέπει να βιασθούμε να βγάλουμε συμπεράσματα από την νέα τροπή που έχει λάβει η διαμάχη μεταξύ των δύο πόλων εξουσίας στην Τουρκία. Εννοούμε την προσφυγή εισαγγελέως στο Συνταγματικό Δικαστήριο με αίτημα την αναστολή λειτουργίας του κυβερνώντος κόμματος και την απαγόρευση ασκήσεως πολιτικής δραστηριότητος στον πρωθυπουργό Ερντογάν. Πρόκειται ασφαλώς για έναν "σπασμό" του κεμαλισμού, ο οποίος τα τελευταία χρόνια χάνει συνεχώς έδαφος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η ιδιότυπος μορφή διακυβερνήσεως του συγχρόνου τουρκικού κράτους, ουδεμία σχέση έχει με τις αρχές της δημοκρατίας και ακόμη περισσότερο με το πλέγμα αξιών που έχει ονομασθή "ευρωπαϊκό κεκτημένο". Χαρακτηριστική είναι άλλωστε η απέχθεια των εκπροσώπων του κεμαλισμού προς την προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μια επιφανειακή ανάλυσις των γεγονότων αυτών, θα μπορούσε να οδηγήση σε εσφαλμένες εκτιμήσεις, αν πέση κανείς στην παγίδα να θεωρήση ότι οι ανωτέρω αρχές υπηρετούνται από τον έτερο πόλο εξουσίας. Μπορεί η κυβέρνησις Ερντογάν να είναι δημοκρατικά εκλεγμένη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ενστερνίζεται τις αρχές της δημοκρατίας.
Το κόμμα του Ερντογάν είναι ισλαμικό. Η δε αιτίασις του εισαγγελέως ότι αποτελεί κέντρο εχθρών του κοσμικού κράτους έχει πολύ σοβαρή βάση. Ασχέτως προς το γεγονός ότι αυτός δεν μπορεί να είναι λόγος για την αναστολή της λειτουργίας ενός κόμματος. Όσο όμως αντιδημοκρατική είναι αυτή η κεμαλική προσέγγισις, άλλο τόσο είναι και η προσέγγισις που εκφράζεται από τον ισλαμισμό του κ. Ερντογάν. Απλώς ο τελευταίος δεν έχει ακόμη την ευκαιρία να θέση σε εφαρμογή τα πιστεύω του, περιοριζόμενος από τις θεσμικές δεσμεύσεις που του επιβάλλει το κεμαλικό κράτος.
Κατά τούτο ευκαιριακή και μόνον είναι η συμπόρευσίς του προς τις δημοκρατικές αρχές. Στην παρούσα φάση τον εξυπηρετεί προκειμένου να εκθέτη τις ολοκληρωτικές αρχές των εσωτερικών του αντιπάλων.
Ακόμη περισσότερο δεν θα έπρεπε να θεωρήσουμε ότι η μία ή η άλλη πλευρά στην Άγκυρα μπορεί να είναι περισσότερο "φιλική" προς την Ελλάδα. Κοινός παρονομαστής και των δύο είναι η αδιαλλαξία απέναντί μας.
Αδιαλλαξία η οποία ενίοτε προβάλλεται από τους ισλαμιστές ως άλλοθι πατριωτισμού, ιδίως όταν κατηγορούνται ότι οι πράξεις τους απομακρύνουν την Τουρκία από τους παραδοσιακούς της συμμάχους.
Η κυβέρνησις Ερντογάν έχει υιοθετήσει όλες τις αμφισβητήσεις που προβάλλει η Τουρκία έναντι των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, παραμένει αδιάλλακτη στο ζήτημα της Κύπρου πεισματικά αρνουμένη να αναγνωρίση την κυβέρνηση της Λευκωσίας και ουδέποτε έδειξε διάθεση προσεγγίσεως ή μη μόνον εάν η Αθήνα υποχωρούσε στις απαιτήσεις της Αγκύρας.
Συνεπώς, δεν έχουμε λόγο συμπαθείας προς οποιαδήποτε εκ των δύο πλευρών. Μάλιστα θα ήταν σκόπιμο να επισημαίνουμε και προς τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι η υιοθέτησις αρχών του ευρωπαϊκού κεκτημένου από την κυβέρνηση Ερντογάν δεν είναι παρά ένα τέχνασμα και θα λησμονηθή αμέσως μόλις κατορθώση να επιβληθή επί των κεμαλιστών.
Η προβολή της πραγματικότητος δεν συνιστά αδιαλλαξία, όπως ενδεχομένως θα σπεύσουν να υπογραμμίσουν διάφοροι κύκλοι, οι οποίοι είτε από αφέλεια είτε από σκοπιμότητα είναι διαχρονικοί συνήγοροι της εφαρμογής πολιτικής αναλόγου προς εκείνην που κάποτε εχαρακτηρίσθη υποτιμητικώς ως "άψογος στάσις". Απεναντίας η εμμονή σε μια ορθή θέση, η οποία αργά ή γρήγορα θα δικαιωθή είναι ο μόνος μοχλός προκειμένου να κατορθώσουμε να αποκομίσουμε οφέλη για τις ελληνικές θέσεις.
Ας μη θεωρούμε τον κ. Ερντογάν ως εμφορούμενο από δημοκρατικές και ευρωπαϊκές αρχές. Τώρα όμως που έχει ανάγκη την Ευρώπη στην μάχη του κατά του κεμαλισμού, ας τού επιβληθή η ουσιαστική θεσμοθέτησις του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην Τουρκία. Κατά τρόπον ώστε να μην τού είναι τόσο εύκολο να αλλάξη πορεία αύριο, αν κατορθώση να μείνη μόνος κυρίαρχος στην πολιτική σκηνή. Και ας τον κρίνουμε από την συμμόρφωσή του προς αυτήν την υπόδειξη. Αραγε θα δεχόταν να δεσμευθή ως προς την άρση του casus belli, που εδώ και δεκαετίες αποτελεί πυρήνα της τουρκικής πολιτικής έναντι της Ελλάδος; Πολύ αμφιβάλλουμε.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 24/03/2008)