και των ανησυχιών για την ενεργειακή ασφάλεια που προκλήθηκαν από την αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα.
Ο Yaroslav Demchenkov, αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας για την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, παρευρέθηκε αυτοπροσώπως στη συνάντηση ως ειδικός προσκεκλημένος και ο Ουκρανός υπουργός Ενέργειας Herman Halushchenko συμμετείχε διαδικτυακά σε μία από τις συνόδους της ολομέλειας.
Η μεγάλη συνάντηση των υπευθύνων λήψης ενεργειακών αποφάσεων πραγματοποιήθηκε μόλις λίγους μήνες μετά τη Διάσκεψη του COP26 για την Κλιματική Αλλαγή στη Γλασκώβη, όπου κυβερνήσεις από όλο τον κόσμο κατέθεσαν τις φιλοδοξίες τους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Υπουργοί από τις 31 χώρες μέλη του ΙΕΑ δήλωσαν ότι η Υπουργική Σύνοδος σηματοδοτεί «την έναρξη μιας νέας φάσης του Οργανισμού», με μια σειρά από νέες εντολές που καθορίζουν την αποστολή του στο μέλλον.
«Εκτός από τη διασφάλιση της παγκόσμιας ενεργειακής ασφάλειας, ο ΙΕΑ έχει μια νέα κατευθυντήρια αρχή: υποστηρίζει τις χώρες στην παγκόσμια προσπάθεια να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στον ενεργειακό τομέα μέχρι τα μέσα του αιώνα», ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωσή τους. Η επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών μέχρι τα μέσα του αιώνα θα έδινε στον κόσμο μια ακόμη ευκαιρία να περιορίσει την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 °C, που είναι ένα κρίσιμο όριο για την αποφυγή των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι νέες εντολές του Οργανισμού καλύπτουν τομείς όπως η διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας κατά τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης και η ηγεσία στον αγώνα του παγκόσμιου ενεργειακού τομέα κατά της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στην επέκταση του έργου του ΙΕΑ στα κρίσιμα ορυκτά που απαιτούνται για τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. «Σήμερα, οι χώρες μέλη του Οργανισμού και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώθηκαν σε ενέργειες για να υποστηρίξουν την Ουκρανία, να σταθεροποιήσουν την παγκόσμια αγορά ενέργειας και τελικά να τερματίσουν την εξάρτησή μας από τα έθνη που χρησιμοποιούν ως όπλο την ορυκτή ενέργεια», δήλωσε ο Γραμματέας Granholm.
«Η επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί η δίκαιη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια παραμένει κορυφαία προτεραιότητα και πρέπει να επιταχυνθεί. Είναι τιμή μου να εργάζομαι δίπλα σε αυτή τη συλλογή των απίστευτα ταλαντούχων ενεργειακών ηγετών του κόσμου. Δεσμευόμαστε για ένα μέλλον καθαρής ενέργειας που θα δημιουργήσει εκατομμύρια καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, θα μετριάσει τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και θα εξασφαλίσει ένα ειρηνικό ενεργειακό μέλλον». «Ο ενεργειακός κόσμος αλλάζει γρήγορα και πρέπει να αλλάξει ακόμα πιο γρήγορα», δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του IEA Fatih Birol.
«Ο ΙΕΑ είναι έτοιμος να υποστηρίξει το διπλό στόχο της ενεργειακής ασφάλειας και της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, και χαίρομαι που οι χώρες-μέλη μας, υπό την ηγεσία του Γραμματέα Granholm, μας δίνουν τις ευθύνες και τους πόρους για να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις του καιρού μας. Ο ΙΕΑ ιδρύθηκε πριν από σχεδόν 50 χρόνια κατά τη διάρκεια της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του 1970 και αυτή η Υπουργική Σύνοδος μας προετοιμάζει ώστε να ανταποκριθούμε στις ενεργειακές και κλιματικές κρίσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Η Υπουργική Σύνοδος ήταν η ευκαιρία να καλωσορίσει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας τη Λιθουανία ως το 31ο μέλος του. Οι υπουργοί ανακοίνωσαν επίσης ότι η Αργεντινή και η Αίγυπτος είναι οι πιο πρόσφατες μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες που έγιναν συνδεδεμένα μέλη του ΔΟΕ, ακολουθώντας στη Βραζιλία, την Κίνα, την Ινδία, την Ινδονησία, το Μαρόκο, τη Σιγκαπούρη, τη Νότια Αφρική και την Ταϊλάνδη.
Ο ΙΕΑ έλαβε επίσης σημαντική χρηματοδότηση από τις κυβερνήσεις για να μπορέσει να κλιμακώσει σημαντικά το έργο του υποστηρίζοντας τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια στις αναδυόμενες οικονομίες.
Κατά τη διάρκεια της διήμερης Υπουργικής Συνόδου, υπουργοί, ηγέτες επιχειρήσεων, επενδυτές, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και άλλοι συζήτησαν μια σειρά από κρίσιμα ενεργειακά θέματα. Στο πλαίσιο της συνόδου, πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση αφιερωμένη στον τρόπο καλύτερης προσαρμογής των πολιτικών, ρυθμιστικών και νομοθετικών πλαισίων για την επιτάχυνση της ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας και των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των διεθνών στόχων για το κλίμα.
«Μαζί με την εξασφάλιση του εφοδιασμού σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο, οι τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών είναι απαραίτητες για τη μακροπρόθεσμη ενεργειακή ασφάλεια και αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των πρακτικών στρατηγικών μείωσης των εκπομπών», δήλωσε ο Angus Taylor, υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Μείωσης Εκπομπών της Αυστραλίας, ο οποίος ήταν ένας εκ των τριών αντιπροέδρων της Υπουργικής Συνόδου. «Μια επιτάχυνση στην ανάπτυξη τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών θα επιτευχθεί μόνο με τη μείωση του κόστους αυτών των τεχνολογιών», πρόσθεσε.
Οι Υπουργοί τόνισαν επίσης τη σημασία της διασφάλισης ότι οι πολιτικές μετάβασης για καθαρή ενέργεια είναι ανθρωποκεντρικές και λαμβάνουν υπόψη ζητήματα δικαιοσύνης και ένταξης, επισημαίνοντας την ανάγκη διατήρησης θέσεων εργασίας καθαρής ενέργειας και ισότιμων ευκαιριών. «Πρέπει να εξασφαλίσουμε την ταχεία μετάβαση στην καθαρή ενέργεια – και πρέπει να συμβεί με επίκεντρο τους ανθρώπους ώστε να διασφαλίσουμε βιώσιμη ανάπτυξη πράσινων θέσεων εργασίας», δήλωσε ο Dan Jørgensen, Υπουργός Κλίματος, Ενέργειας και Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας της Δανίας, ο οποίος ήταν επίσης Αντιπρόεδρος της Συνόδου.
«Ο ερχομός μου στο Παρίσι για την υπουργική διάσκεψη του ΙΕΑ με καθησύχασε ότι υπάρχει η πολιτική αποφασιστικότητα και η βιομηχανική και τεχνολογική τεχνογνωσία. Τώρα πρέπει απλώς να δράσουμε».
Οι συμμετέχοντες στην Υπουργική Σύνοδο έδωσαν επίσης ιδιαίτερη προσοχή στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει η Αφρική καθώς ο κόσμος στρέφεται όλο και περισσότερο προς την καθαρή ενέργεια – και στο πώς η διεθνής συνεργασία μπορεί να υποστηρίξει τις αφρικανικές χώρες στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων τους.
«Η παγκόσμια μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βάζει την Αφρική στο επίκεντρο», δήλωσε ο Tinne Van der Straeten, υπουργός Ενέργειας του Βελγίου και Αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου. «Η αφρικανική ήπειρος έχει τεράστιες δυνατότητες για αιολικές και ηλιακές τεχνολογίες, επιτρέποντας την ανάπτυξη χερσαίων και υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ηλιακών πάρκων μεγάλης κλίμακας και πράσινων εγκαταστάσεων υδρογόνου. Είναι μια ευκαιρία για ολόκληρη την ήπειρο, ενώ παράλληλα υποστηρίζει τους μεταβατικούς στόχους άλλων χωρών».
Ανταποκρινόμενοι στην έκκληση του εκτελεστικού διευθυντή Birol να μπορεί ο ΙΕΑ να διαθέτει ελεύθερα τα ενεργειακά του δεδομένα, οι υπουργοί ζήτησαν επανεξέταση των επιλογών που θα το επιτρέψουν, ενώ θα αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις στον προϋπολογισμό του Οργανισμού. Το μεγαλύτερο μέρος των τρεχουσών πωλήσεων δεδομένων του IEA προέρχεται από ιδιωτικές εταιρείες και συμβούλους που τα χρησιμοποιούν για εμπορικούς σκοπούς. Τα έσοδα που παράγονται από αυτές τις πωλήσεις αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% του βασικού προϋπολογισμού του IEA, μειώνοντας την ανάγκη να ζητηθεί από τις χώρες μέλη πρόσθετη χρηματοδότηση.