Μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι και τις εξελίξεις στο Σκοπιανό, έχει διαμορφωθεί ένα κλίμα εσωτερικής ευφορίας από την κυβέρνηση, που κινδυνεύει να αποκρύψει την πραγματικότητα και κυρίως να θολώσει τη διαπραγματευτική τακτική των επόμενων κινήσεων.
Η πραγματικότητα είναι, κατά τη γνώμη μου, ότι στο Βουκουρέστι, πέρα από τις θριαμβολογίες, η χώρα πέτυχε μια «ισοπαλία» με θετικό, όμως, πρόσημο. Δεν ήταν ασφαλώς νίκη, γιατί δεν λύθηκε το πρόβλημα του ονόματος με βάση το διαπραγματευτικό πλαίσιο που είχε καθορισθεί από την ευρύτερη πολιτική συναίνεση.
Η αξιοποίηση του θεσμικού δικαιώματος της Ελλάδας, ως μέλους του ΝΑΤΟ, στην αρνησικυρία και η χρήση του πολιτικού εργαλείου του βέτο προσέδωσε διαπραγματευτική αξιοπιστία, σε μια ιδιαίτερα αρνητική συγκυρία, στην οποία είχε συμβάλει με συγκεκριμένο τρόπο και λανθασμένα μηνύματα η ίδια η κυβέρνηση. Ενώ όμως το βέτο λειτουργεί αποτρεπτικά - αμυντικά και προσφέρεται ως καταλύτης για την ανεύρεση λογικών συμβιβασμών, η πραγματικότητα δεν παύει να είναι δύσκολη και να επιζητεί μετρημένους και ψύχραιμους χειρισμούς και κυρίως ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
Το γεγονός, που δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς, είναι ότι η χρονιά αυτή παράγει, αντικειμενικά, τα χρονοδιαγράμματα για την επίλυση της εκκρεμότητας του ονόματος, στο πλαίσιο των αναμενόμενων αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον προσδιορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος πρέπει να αξιοποιηθεί για τη διαμόρφωση νέων συσχετισμών στην περιοχή μας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον ΟΗΕ, με την ανάληψη συγκεκριμένων διπλωματικών πρωτοβουλιών.
Στην περιοχή μας καθοριστικοί παράγοντες προς αξιοποίηση θα αποδειχθούν η Βουλγαρία και η Σερβία, χώρες με τις οποίες μπορεί η Ελλάδα να βρει συγκλίνουσες προσεγγίσεις την επόμενη περίοδο. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Σκοπιανό πρέπει να επανατοποθετηθεί σε νέες βάσεις, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής. Μπορεί οι διαπραγματεύσεις να συνεχισθούν στον ΟΗΕ, πρέπει, όμως, να αναδείξουμε την ευρωπαϊκή διάσταση του θέματος και το ρόλο των ευρωπαϊκών θεσμών στην επίλυσή του. Η κρίση στρατηγικού προσανατολισμού της Ε.Ε. είναι υπαρκτή, δεν μπορεί, ωστόσο, να λειτουργήσει αποτρεπτικά στην ανάληψη των ευθυνών της. Για την ευρωπαϊκή ενεργοποίηση προϋπόθεση αποτελεί μια ενεργός πολιτική και παρουσία της Ελλάδας, που σήμερα, δυστυχώς, απουσιάζει και εξαντλείται σε διμερείς «συμπάθειες» της τελευταίας στιγμής.
Η κυβέρνηση της ΝΔ πρέπει, επίσης, να σκεφθεί σοβαρά την ανάληψη πρωτοβουλίας στον ΟΗΕ για την αντικατάσταση του ειδικού διαμεσολαβητή κ. Νίμιτς με ευρωπαϊκή προσωπικότητα που γνωρίζει καλά την περιοχή και τα προβλήματά της. Με την τελευταία ιδιαίτερα πρότασή του ο κ. Νίμιτς αποδείχθηκε ότι δεν είναι ένας αντικειμενικός διαπραγματευτής.
Τέλος, στο διμερές επίπεδο των σχέσεων με την ΠΓΔΜ η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει τη σταθεροποιητική της ισχύ και τον εγγυητικό ρόλο ασφάλειας που διαθέτει για να εμπεδώσει κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τη μορφή διμερούς συμφώνου, υπό την εγγύηση του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέρος του οποίου θα είναι το ζήτημα του ονόματος και η επίλυσή του.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 05 – 06/04/2008)