(βλ. εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24.04.2022: Πρώτη συμφωνία για ευρωπαϊκές σπάνιες γαίες).
Ας παρατεθούν ορισμένα σχόλια ώστε να έχουν οι αναγνώστριες και αναγνώστες όλη την εικόνα.
Καταρχάς, η προσπάθεια είναι όντως πάρα πολύ καλή. Ωστόσο, δεν μπορεί να μη σταθεί κανείς σε δύο θέματα:
- Δεν αρκεί αυτή η προσπάθεια ώστε να καλυφθεί η αυξανόμενη Ευρωπαϊκή ζήτηση σε σπάνιες γαίες. Μέχρι το 2040 η ζήτηση γενικώς σε σπάνιες γαίες θα αυξηθεί ως 40 φορές σε σχέση με σήμερα. Ειδικότερα, όμως, για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέχρι το 2030 θα απαιτηθεί η εξόρυξη ως 7 φορές περισσότερων ποσοτήτων σπάνιων γαιών.
- Ας παρατηρήσουμε την τελευταία παράγραφο του άρθρου της Καθημερινής: «Καλά πληροφορημένες πηγές τονίζουν ότι ολοένα και περισσότερο τα στελέχη των αυτοκινητοβιομηχανιών αποδέχονται ότι, για να αγοράζουν σπάνιες γαίες από την Ευρώπη, πρέπει να πληρώνουν υψηλότερο τίμημα». Ας μη τρέφουμε αυταπάτες, λοιπόν, περί μείωσης του κόστους των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Το αντίθετο ακριβώς πιθανότατα θα συμβεί όσο δεν καλύπτεται η ζήτηση σε σπάνιες γαίες.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στην εξαιρετική προσπάθεια της Νορβηγικής REETec. Δυστυχώς ο γράφων είναι αναγκασμένος να γκρινιάξει επανερχόμενος στο παρελθόν, και πιο συγκεκριμένα στο 2015 (πριν 7 ολόκληρα χρόνια). Το 2015 είχαν καταδειχθεί οι επερχόμενες εξελίξεις ειδικά για τη Νορβηγική εταιρεία REETec η οποία θα προμηθεύει με κατεργασμένα τελικά προϊόντα σπάνιων γαιών τη μεγάλη γερμανική υπεργολαβική εταιρεία εξαρτημάτων αυτοκινήτων (βλ. defence-point.gr, : Θυμούνται την Κίνα, όχι όμως τη Νορβηγία και τη Σουηδία…).
Πιο συγκεκριμένα, το 2015 είχε αναφερθεί:
«Νορβηγική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας ανέπτυξε μία νέα μέθοδο επεξεργασίας/διαχωρισμού σπάνιων γαιών με την οποία (μέθοδο) παράγονται προϊόντα υψηλής καθαρότητας χωρίς να εκπέμπονται επικίνδυνοι ρύποι (emission free). Οι εγκαταστάσεις της εταιρείας βρίσκονται στην πόλη Herøya της Νορβηγία. Και ΟΧΙ, δεν ξεσηκώθηκε ο πληθυσμός της πόλης ενάντια στην επιχειρηματική επένδυση λόγω “οικολογικής” ευαισθησίας. Ποιός θα τολμήσει να αμφισβητήσει την ευαισθησία των Νορβηγών όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής τους; Έρχεται η σειρά των Νορβηγών να καταδείξουν πως, ΝΑΙ, μπορεί να πραγματοποιηθεί η εκμετάλλευση/επεξεργασία των σπάνιων γαιών (και όχι μόνο: και άλλων ορυκτών) με όρους Βιώσιμης Ανάπτυξης-Αειφορίας: με σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Τα κάθε είδους επιχειρήματα ορισμένων ευαίσθητων Ελλήνων “οικολόγων” αρχίζουν σιγά-σιγά να καταρρέουν εκ των έξω. Να αποδομούνται ένα-ένα. Οι μονίμως κινδυνολογούντες φέρνουν πάντα ως κακό παράδειγμα την περιβαλλοντική καταστροφή στην Κίνα ξεχνώντας τα καλά παραδείγματα της Σουηδίας και της Νορβηγίας τα οποία καταδεικνύουν πως όταν ακολουθούνται ορθές πρακτικές, οι σπάνιες γαίες, και κάθε ορυκτό, μπορούν να εκ-μεταλλευθούν χωρίς την καταστροφή του περιβάλλοντος με τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών οι οποίες τελικώς επιτυγχάνουν τη βέλτιστη ποιότητα ζωής. Στην Ελλάδα δεν μπορούν να δημιουργηθούν αντίστοιχες εταιρείες; Το επιστημονικό προσωπικό το διαθέτουμε. Επίσης διαθέτουμε ικανότατους-πανέξυπνους επιχειρηματίες. Αν συνάμα διαθέτουμε αποδεδειγμένα οικονομικά εκμεταλλεύσιμα αποθέματα σπάνιων γαιών, τότε θα μπορούσαν αυτά να τροφοδοτήσουν την καθετοποιημένη παραγωγή «από-το-ορυχείο-στο-τελικό-προϊόν».
Η Νορβηγική εταιρεία ήταν η REEtec η οποία συμμετείχε – μεταξύ άλλων Ευρωπαϊκών εταιρειών - στη συνάντηση του 2019 στις Βρυξέλλες στην οποία ο γράφων πρότεινε τη δημιουργία Ευρωπαϊκού συνεταιρισμού κρίσιμων ορυκτών.
Γυρνώντας στο σήμερα, δεν μπορεί κανείς παρά να νοιώθει απογοητευμένος από την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας, βλέποντας τις άλλες χώρες να τρέχουν και εμείς να μένουμε στάσιμοι εξαιτίας γελοίων και ανεγκέφαλων ιδεοληψιών οι οποίες έχουν πλέον παρεισφρήσει σε όλο το πολιτικό φάσμα, από την αριστερά ως τη δεξιά. Ιδεοληψίες οικολογικού χαρακτήρα. Άντε να τολμούσε κανείς να προτείνει μία τέτοιου είδους επένδυση στη χώρα μα! Θα τον είχαν πετροβολήσει όλες οι «περιβαλλοντικές» ΜΚΟ, με τις οποίες δυστυχώς και η παρούσα Κυβέρνηση χαϊδεύεται διαρκώς εξαιτίας των κόμπλεξ που την διακατέχουν μη τυχόν και κατηγορηθεί για αντι-περιβαλλοντική πολιτική (η οικονομία μας παραπαίει και ακόμη εκκρεμεί η ένσταση των οικολόγων στο ΣτΕ εναντίον της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων).
(Ο κ. Μουζάλας πρόσφατα είπε αναφερόμενος στις ΜΚΟ για το μεταναστευτικό ότι «πολλές ΜΚΟ λειτουργούν μόνο εφόσον χρηματοδοτηθούν». Μήπως ισχύει το ίδιο για τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ; Και επιτέλους ποιοι είναι αυτοί που έχουν αυτοαναγορευθεί σε αποκλειστικούς προστάτες της Φύσης; Λες και όλοι εμείς οι υπόλοιποι δεν αγαπάμε τη Φύση; Λες και θέλουμε το κακό των παιδιών μας; Ποιοι είναι αυτοί που θα τολμήσουν να μας το πουν; Και από ποιους χρηματοδοτούνται οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ; Μήπως πρέπει να υπάρξει διαφάνεια; Πόθεν έσχες; Μήπως φέρουν εμμέσως μερίδιο ευθύνης και οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ στη σημερινή φτωχοποίηση της πατρίδας μας; Μήπως φέρουν ευθύνη και στην αύξηση των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος και πολλών άλλων αγαθών;).
Το αξιοπερίεργο για την επένδυση της REETec
Δείτε σε φωτογραφία παρακάτω την περιοχή στην οποία γίνεται η κατεργασία των σπάνιων γαιών της Νορβηγίας.
Βρίσκεται δίπλα σε ένα πανέμορφο φιόρδ στο Herøya Industrial Park. Άντε να πεισθούν οι Έλληνες οικολογούντες για μία αντίστοιχη επένδυση στην πατρίδα μας δίπλα σε λίμνη ή ποτάμι! Θα είχαν ξεσηκώσει το σύμπαν! Ευθύνες υπάρχουν πολλές. Σε όλες τις κυβερνήσεις. Αριστερές και δεξιές. Κυρίως για την ηλίθια υποχώρηση στα ψευδο-οικολογικά εμπόδια που υψώνονται διαρκώς.
Ωστόσο, ενδιαφέρον έχει να δούμε από πού χρηματοδοτήθηκε το project της REETec. Με τι χρήμα. Η REETec χρηματοδοτήθηκε από το Νορβηγικό Συμβούλιο Έρευνας και από το Νορβηγικό πρόγραμμα Norwegian Innovation, δηλαδή με χρήμα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όμως, όλοι γνωρίζουμε ότι το πλούσιο Νορβηγικό κράτος πλούτισε από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων τους οποίους ακόμη και σήμερα αξιοποιούν οι «χαζοί» και μη «οικολογούντες» Νορβηγοί. Με λίγα λόγια, η Νορβηγική επένδυση των σπάνιων γαιών, οι οποίες είναι άκρως απαραίτητες για την Πράσινη Συμφωνία και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, χρηματοδοτήθηκε με χρήμα από τους υδρογονάνθρακες. Άντε να πειστούν οι Έλληνες πολιτικοί, αριστεροί και δεξιοί, για τη συγκεκριμένη προοπτική! Πλήρης αποτυχία σύσσωμου του Ελληνικού πολιτικού προσωπικού, σε όλα τα κόμματα, να αντιληφθεί και να προσαρμοσθεί στις εξελίξεις των τελευταίων 11 ετών.
Και κάτι τελευταίο για να κλείσει το άρθρο με πικάντικο τρόπο.
Ο Πούτιν απαιτεί από την ΕΕ να πληρωθεί σε ρούβλια για την πώληση ρωσικού φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα, θα περάσουν αρκετά χρόνια ώστε να απεξαρτηθεί η ΕΕ από τις κινεζικές σπάνιες γαίες. Οι λόγοι είναι πολλοί και έχουν αναλυθεί σε διάφορα άρθρα μας. Ωστόσο, άλλο είναι το ενδιαφέρον γεγονός. H Δύση αγοράζει τις κινεζικές σπάνιες γαίες σε κινεζικό νόμισμα (γουάν). Ας επισημανθεί ότι μπορεί μεν η παγκόσμια αγορά των εξορυσσόμενων σπάνιων γαιών να είναι πολύ μικρή ($2-$3 ετησίως) συγκριτικά με άλλα ορυκτά, ωστόσο, η αξία των τελικών προϊόντων τα οποία χρησιμοποιούν σπάνιες γαίες ανέρχεται σε $5-$7 τρις ετησίως. Και αυτό που έχει σημασία είναι τα τελικά προϊόντα. Ας επισημανθεί επίσης ότι οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται και στον αμυντικό τομέα για την παραγωγή υπερσύγχρονων αμυντικών εξοπλισμών. Αντιλαμβάνονται ίσως οι αναγνώστριες και αναγνώστες τη γεωπολιτική και συμβολική σημασία αυτού του γεγονότος. Αλλά δεν αρκεί μόνο αυτό. Με άλλες (πιο χαμηλές) τιμές πουλά η Κίνα τις σπάνιες γαίες εντός της Κίνας σε κινεζικές εταιρείες και άλλες (υψηλότερες) τιμές τις εξάγει στις άλλες χώρες.
Όσο οι «οικολογούντες» στην ΕΕ εμποδίζουν τις εξορύξεις κρίσιμων ορυκτών με ψευδοαφηγήματα τόσο θα οδηγούμαστε από την απεξάρτηση από τη Ρωσία προς την εξάρτηση στην Κίνα. Γι’ αυτό ακριβώς εδώ και χρόνια ο αρθρογράφος πρότεινε επιμόνως να πάμε ως ΕΕ πιο αργά προς την πράσινη μετάβαση. Μπορεί να μοιάζει αντιφατικό, αλλά δεν είναι. Δεν είμαστε έτοιμοι ακόμη. Εάν δεν αλλάξουν πολλά πράγματα στην ΕΕ όσο αφορά την πολιτική για τα κρίσιμα ορυκτά και συνεχίσει η ΕΕ να πηγαίνει άρον-άρον, βεβιασμένα προς την πράσινη μετάβαση θα φάει τα μούτρα της με απρόβλεπτες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες. Η επιβολή βάναυσων πράσινων φόρων θα αναγκάσει τη μεσαία Ευρωπαϊκή τάξη να «κλωτσήσει» με αποτέλεσμα να γυρίσει μπούμεραγκ στις προσπάθειες της πράσινης μετάβασης. Ας ελπίσουμε αυτό να γίνει επιτέλους κάποια στιγμή αντιληπτό από τους επαΐοντες της ΕΕ, ειδάλλως η απεξάρτηση από τη Ρωσία θα σημάνει απλούστατα την εξάρτηση από την Κίνα και το ΚΚΚ. (Η Κίνα ΔΕΝ καταδίκασε τη Ρωσική εισβολή, η οποία σύμφωνα με την υποκειμενική γνώμη του γράφοντα σχετίζεται ΚΑΙ με τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας).
ΥΓ. Με ενδιαφέρον διάβασα πρόσφατη συνέντευξη του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών στην οποία πρότεινε να αξιοποιήσει η Γερμανία τους υδρογονάνθρακες της Βόρειας Θάλασσας! Πρόκειται για «σεισμό» στα Ευρωπαϊκά ενεργειακά θέματα και στροφή 180 μοιρών στη γερμανική πολιτική. Μετά την κατασπατάληση 200+ δις ευρώ τα τελευταία 20 χρόνια στις ΑΠΕ, τελικώς σιγά-σιγά οι Γερμανοί αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να επιτύχουν την ενεργειακή μετάβαση χωρίς τους υδρογονάνθρακες και το «μασάζ» της Γερμανικής κοινωνίας προφανώς ξεκίνησε. Οψόμεθα εάν το αντιληφθεί και το Ελληνικό πολιτικό προσωπικό…
*Ο Δρ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος, είναι κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης.