Αν και οι Πρόεδροι Μπους και Πούτιν, εξακολουθούσαν να ομιλούν περί Ψυχρού Πολέμου κατά την τελευταία τους συνάντηση, έχουν περάσει σχεδόν δύο δεκαετίες από την ημέρα που ουσιαστικώς ετέθη τέλος στην περίοδο αντιπαραθέσεως με τον καταρρέοντα τότε κόσμο του λεγομένου υπαρκτού σοσιαλισμού.
Στα χρόνια αυτά, το ΝΑΤΟ ανεζήτησε την νέα του ταυτότητα την οποία εν τέλει προσδιόρισε ως αυτήν ενός οργανισμού ευρωατλαντικής συνεργασίας. Επισήμως, φιλοδοξία του είναι η συμβολή στην διεθνή σταθερότητα.
Ανεπισήμως όμως κύριο μέλημα του ΝΑΤΟ είναι η αποτροπή των απειλών κατά του Δυτικού κόσμου. Είτε ορατών (που σήμερα μάλλον δεν υπάρχουν) είτε δυνητικών.
Δεδομένου δε ότι το ΝΑΤΟ είναι οργανισμός πρωτίστως πολιτικός και δευτερευόντως στρατιωτικός, επιδιώκει την αποτροπή κυρίως δια πολιτικών μέσων. Τα τελευταία χρόνια, βασικός πυλώνας αυτής της αποτρεπτικής πολιτικής υπήρξε ο προσεταιρισμός των χθεσινών αντιπάλων, μέσα από προγράμματα συνεργασίας, κυριώτερο των οποίων παραμένει η Σύμπραξις για την Ειρήνη (PfP), ένας προθάλαμος για την πλήρη ένταξη στην Συμμαχία.
Η ένταξις νέων μελών, μέσα από την PfP είχε ως πρώτο στόχο την παγίωση της αποσπάσεως από την ρωσική σφαίρα επιρροής των χωρών οι οποίες αποτελούσαν "μαξιλάρια" της αμυντικής της ασπίδας στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου.
Για τις ΗΠΑ, αλλά και για τις περισσότερες Δυτικοευρωπαϊκές χώρες, η Ρωσία εξακολουθεί να θεωρείται δυνητική απειλή.
Μπορεί από μια επιφανειακή ανάλυση η θεώρησις αυτή να φαίνεται παράλογη μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, όμως μια προσεκτική μελέτη θα δείξη ότι τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Τα μεγέθη και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ρωσίας, την κατατάσσουν στις παγκόσμιες δυνάμεις πρώτης κατηγορίας. Ακόμη και εάν σήμερα υπολείπεται των ΗΠΑ σε τεχνολογική βάση και συμβατική στρατιωτική ισχύ, διατηρεί την υποδομή που μπορεί ανά πάσα στιγμή να την φέρη σε επίπεδο υπερδυνάμεως.
Ο κόσμος λοιπόν εξακολουθεί να είναι "διπολικός", αν και η ισορροπία μεταξύ των πόλων είναι σημαντικά διαταραγμένη. Τόσο που αποτελεί υπαρκτό παράγοντα αποσταθεροποιήσεως των διεθνών πραγμάτων.
Οι ανισορροπίες αυτές εκδηλώνονται και μέσα στα όργανα του ΝΑΤΟ. Έπρεπε όμως να φθάση να συζητείται στην Σύνοδο Κορυφής το θέμα των Σκοπίων, για να αποτυπωθούν με σαφήνεια κάποιες από αυτές. Και όμως από τις αναλύσεις των ΜΜΕ επέρασαν απαρατήρητες…
Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου η αντιπαράθεσις είχε και ένα χαρακτηριστικό φυλετικό, μια και οι χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας ήσαν κατά κύριο λόγο σλαβικές. Οι ίδιες σλαβικές χώρες εντεταγμένες στο ΝΑΤΟ παραμένουν ομαδοποιημένες. Ήσαν μάλιστα οι χώρες οι οποίες υπεστήριξαν ανοικτά την ένταξη των Σκοπίων, αδιαφορώντας για τα ελληνικά δίκαια. Μόνον η Βουλγαρία διαφοροποιήθηκε τηρώντας ουδέτερη στάση και, τούτο διότι οι σχέσεις της Σόφιας με τους Σκοπιανούς βαίνουν από το κακό στο χειρότερο, αφ' ότου απέτυχε η προσπάθεια ποδηγετήσεώς τους.
Το οξύμωρο είναι ότι οι χώρες αυτές έχουν ευρεθή σήμερα να είναι απολύτως ευθυγραμμισμένες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που σταθερά και για λόγους αμέσως κατανοητούς ήσαν και είναι το κέντρο και η καρδιά της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι αποτελούν την δεύτερη ομάδα, με την εξαίρεση της Βρεταννίας, που ανέκαθεν διατηρούσε τις ιδιαιτερότητες και τις ειδικές σχέσεις της. Οι Ευρωπαίοι, αν και παραδοσιακοί σύμμαχοι στα δύσκολα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και παρ' όλον ότι έχουν τις επιφυλάξεις τους απέναντι στην Ρωσία, αναπτύσσουν τις οικονομικές και άλλες σχέσεις τους με την Μόσχα. Το κυριώτερο όμως είναι ότι αντιμετωπίζουν με πολύ μεγαλύτερο σκεπτικισμό τον ρόλο του "διεθνούς χωροφύλακος" που θέλουν οι ΗΠΑ για το ΝΑΤΟ.
Η ομάς αυτή, ετάχθη ανεπιφυλάκτως υπέρ της Ελλάδος στο ζήτημα των Σκοπίων, όπως άλλωστε το πράττει συνεχώς.
Η ίδια ομάς αντέδρασε στην πρόσκληση προς την Ουκρανία, ενδεχομένη ένταξις της οποίας στο ΝΑΤΟ θα διαφοροποιούσε τα μεγέθη και την επιρροή των σλαβικών κρατών στη Συμμαχία. Παραλλήλως θα δυσκόλευε σημαντικά τις σχέσεις με την Ρωσία που την θεωρούν "ζωτικό τους χώρο".
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 08/04/2008)