Στήριξη από την Ε.Ε., αλλά δυσαρέσκεια στην Ουάσιγκτον προκαλεί η συμφωνία Ελλάδος - Ρωσίας για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου South Stream. Ταυτόχρονα Αθήνα και Μόσχα εκφράζουν την ικανοποίησή τους. «Ο αγωγός South Stream δεν είναι ανταγωνιστικός αλλά συμπληρωματικός σε σχέση με τον αγωγό Ναμπούκο και ως εκ τούτου δεν υφίσταται πρόβλημα από πλευράς Ευρωπαϊκής Ενωσης», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στις Βρυξέλλες. Στις ΗΠΑ όμως εκδηλώθηκε δυσφορία, που αποτυπώθηκε και σε non paper που διέρρευσε σε Ελληνες ανταποκριτές. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ άφησε να εννοηθεί ότι η Αθήνα αθέτησε δέσμευσή της να στηρίξει την κατασκευή του αγωγού αερίου Τουρκίας - Ελλάδος - Ιταλίας (ITGI) πριν από οποιαδήποτε νέα συμφωνία με τους Ρώσους.
Προμηθευτής
«Συμφωνήσαμε στην Αθήνα ότι είναι καλή επιχειρηματική πρακτική και στρατηγική λογική να αναπτυχθεί ένας εναλλακτικός προμηθευτής πριν την εμβάθυνση της εξάρτησης της Ελλάδος από μία εταιρεία, η οποία ήδη προμηθεύει το 80% του φυσικού αερίου που καταναλώνει η χώρα» αναφέρει το αμερικανικό non paper και υπογραμμίζει ότι η Ουάσιγκτον έχει υποστηρίξει την ελληνική στρατηγική για συμμετοχή στην κατασκευή του αγωγού TGI σαν πρακτική διαφοροποίησης απέναντι στους προμηθευτές φυσικού αερίου, που θα ενδυναμώσει την ενεργειακή αυτονομία και τη διαπραγματευτική ισχύ μίας συμμάχου χώρας στο ΝΑΤΟ. Ερωτώμενος για την αντίδραση των Αμερικανών, ο υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας, μετά τη συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής την Τετάρτη, δήλωσε πως δεν τίθεται θέμα δυσφορίας. «Συμφωνούμε και εμείς και οι Αμερικανοί ότι είναι απαραίτητη η πολλαπλότητα των πηγών ενέργειας στη χώρα μας» πρόσθεσε.
Ο αγωγός Τουρκίας- Ελλάδος- Ιταλίας όπως και ο «Ναμπούκο», ο οποίος θα ξεκινά από την Τουρκία και θα καταλήγει στην Αυστρία μέσω Βουλγαρίας, προωθούνται από Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον ως δύο εναλλακτικοί, προς τους ρωσικούς, αγωγοί, για τη μεταφορά φυσικού αερίου της Κασπίας στην Ευρώπη. Για το σκοπό αυτό, η κατασκευή και των δύο ενισχύεται από τα κοινοτικά ταμεία. Εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να ενισχύει τον «Ναμπούκο» με στόχο την τόνωση της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης από μη παραδοσιακές πηγές και συμπλήρωσε ότι ο South Stream αφορά τροφοδοσία από παραδοσιακές πηγές και ως εκ τούτου δεν έχει ανταγωνιστικό αλλά συμπληρωματικό ρόλο προς τον Ναμπούκο, αναφορικά με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Ναμπούκο
Ας σημειωθεί ότι ο Ναμπούκο είναι ακόμα σε πολύ πιο πρώιμη φάση σε σχέση με τον αγωγό Τουρκίας- Ελλάδος- Ιταλίας, παρότι συζητείται περισσότερα χρόνια. Ένα από τα βασικά του προβλήματα είναι οι αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητα του Αζερμπαϊτζάν να διασφαλίσει επαρκείς ποσότητες αερίου για τη βιωσιμότητα του αγωγού, πρόβλημα που έχει και ο μικρότερης χωρητικότητας ΙΤGΙ.
Πρότζεκτ
Ο South Stream, που είναι κοινό πρότζεκτ 50-50 της ρωσικής Gazprom και της ιταλικής Eni, έχει χαρακτηριστεί από διεθνείς αναλυτές σαν η ρωσική απάντηση στους νέους αγωγούς από την Κασπία. Δεν είναι τυχαίο που ρωσική «Γκαζιέτα» εκτιμά ότι «το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι σε θέση να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση στην Ευρώπη, το σχέδιο της Gazprom φαίνεται πολύ πιο υλοποιήσιμο «αποβλέπει στην εδραίωση των θέσεών της στα Βαλκάνια και η προσχώρηση της Ελλάδος θα προσδώσει στον South Stream την αίσθηση του πραγματοποιήσιμου».
Η ίδια η Gazprom σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι ο South Stream δεν είναι ανταγωνιστικός προς τον ελληνο-ιταλικό αγωγό και χαρακτηρίζει συμπληρωματικό τον Ναμπούκο. Για «νέους ορίζοντες στην ελληνορωσική συνεργασία» και «καταληκτική διπλωματική επιτυχία του απερχόμενου προέδρου Πούτιν» κάνουν λόγο τα περισσότερα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Εξάλλου, ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Ρώσοι εξεδήλωσαν ενδιαφέρον και για συμμετοχή στην ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Υστερα από περίπου 4 χρόνια και αν οι τεχνικο-οικονομικές μελέτες αποφανθούν ότι το έργο είναι βιώσιμο, θα αρχίσει να κατασκευάζεται ο αγωγός.
Ιδρύεται εταιρεία στην οποία μετέχουν κατά 50% ο ΔΕΣΦΑ και κατά 50% η Gazprom, με αντικείμενο τον σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση, την κατασκευή και την εκμετάλλευση του αγωγού, ο οποίος θα αποτελεί ιδιοκτησία της.
Η νέα μεικτή εταιρεία θα εκπονήσει την τεχνική και οικονομική μελέτη του έργου κατασκευής του αγωγού εντός 18 μηνών από την ημερομηνία ίδρυσή της. Θα αποφασίσει για τη βιωσιμότητα κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου όχι αργότερα από 24 μήνες από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της τεχνικής και οικονομικής μελέτης, βάσει των αποτελεσμάτων της.
Ο αγωγός θα έχει μεταφορική ικανότητα περίπου 10 δισ. m3 φυσικού αερίου ετησίως.
Η διαδρομή του αγωγού θα συμφωνηθεί από τους ιδρυτές.
Η έδρα της εταιρείας κατά προτίμηση θα είναι στην Ελλάδα.
Ο Ρώσος ιδρυτής θα εξετάσει τη δυνατότητα αύξησης των παρεχόμενων ποσοτήτων φυσικού αερίου από τη Ρωσία με τη χρήση του συστήματος αγωγών φυσικού αερίου, τόσο για τους σκοπούς της διαμετακόμισης, όσο και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της Ελλάδος.
Η εταιρεία θα επιλέγει βάσει διαγωνισμού τους εργολάβους, προμηθευτές κ.λπ.
Η συμφωνία έχει ισχύ 30 χρόνια.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 02/05/2008)