Ο Μέρτεν, ως νομικός, ήταν υπάλληλος του υπουργείου δικαιοσύνης του Τρίτου Ράιχ από το 1938. Το θέρος του 1942 έως τον Μάρτιο του 1944, υπήρξε σύμβουλος της Γερμανικής διοικήσεως Θεσσαλονίκης και συνειργάσθη με την ειδική ομάδα Ασφαλείας SD της Βέρμαχτ, για την εκτόπιση της Εβραϊκής κοινότητος της πόλεως .
Μ’ επικεφαλής τον διαβόητο Άντολφ ‘Αϊχμαν (που εξετελέσθη αργότερα από τους Ισραηλινούς), την υπογραφή του Μέρτεν φέρουν τα έγγραφα δημεύσεως της Εβραϊκής περιουσίας στην Θεσ/κη και της μεταφοράς 56.000 Εβραίων στο τόπο μαρτυρίου των, στο Άουσβιτς .
Τον Απρίλιο του 1957, ο Μέρτεν επεσκέφθη την Αθήνα για «μπίζνες» αλλά συνελήφθη όταν είχε το θράσος να παρουσιασθεί ως μάρτυς υπερασπίσεως του υφισταμένου του ΄Αρτουρ ΜάΙσνερ, κατά την Γερμανική Κατοχή, εις μίαν δίκη κατασχέσεως της περιουσίας του τελευταίου μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος.
Η Γερμανική κυβέρνηση, στην Βόννη τότε, αιφνιδιάσθη και εζήτησε την άμεση αποφυλάκιση του Μέρτεν - διαφορετικά θα ελάμβανε οικονομικής φύσεως μέτρα κατά της Ελλάδος (ταξιδιωτική οδηγία) αλλά η σκέψις εγκατελήφθη διότι θα προξενούσε αλγεινή εντύπωση διεθνώς.
Εν τούτοις, κατά την προανάκριση της υποθέσεως, επεβλήθη απαγόρευσις δημοσιεύσεως σχετικών πληροφοριών στην Ελλάδα , «κατόπιν απαιτήσεως της Γερμανικής Πρεσβείας στην Αθήνα» (βλ. σχ.Katerina Kralova: ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ. Εκδόσεις» «Αλεξάνδρεια» 2012).
Ο εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου, αρμόδιος για τα εγκλήματα πολέμου Ανδρέας Τούσης επεσκέφθη τον Ιούλιο 1958 την Βόννη να διαπραγματευθεί την καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων υπό της Δ. Γερμανίας σε θύματα του Ναζισμού εν Ελλάδι, με την διευθέτηση της υποθέσεως Μέρτεν, πλην όμως η Γερμανική κυβέρνηση δεν εφάνη πρόθυμη να συμφωνήσει.
Η δίκη του Μέρτεν στην Αθήνα άρχισε στις 11 Φεβρουαρίου 1959. Τον Μάρτιο του 1959 ανεκοινώθη η απόφαση του δικαστηρίου , σύμφωνα με την οποία ο Μάρτεν εκρίθη ένοχος για 13 από τις 20 κατηγορίες που τον εβάρυναν και κατεδικάσθη σε στέρηση της ελευθερίας του για 25 έτη, που έπρεπε να εκτίσει στην Ελλάδα.
Αλλά τον Νοέμβριο του 1959, επί κυβερνήσεως Κων/νου Καραμανλή , εδημοσιεύθη ο νόμος 3033/59 που μετέφερε την αρμοδιότητα διώξεως των εγκληματιών Ναζί, από την Ελλάδα στην Γερμανία. Πέντε ημέρες μετά την έκδοση του νόμου 3033/59 , ο Μέρτεν εξεδόθη στην Γερμανία αλλά συνελήφθη στο αεροδρόμιο του Μονάχου και παρέμεινε προφυλακισμένος για 11 ημέρες.
Όταν ο Μέρτεν αφέθη ελεύθερος, στην Ομοσπονδιακή Γερμανία, άρχισε έναν «χαρτοπόλεμο» εναντίον της Ελληνικής κυβερνήσεως (κατά του υπουργού Εσωτερικών Δ.Μακρή και Άμυνας Γ.Θεμελή) με ψευδείς κατηγορίες περί συγγενικών σχέσεων των Ελλήνων πολιτικών με τις Γερμανικές κατοχικές αρχές.
Ο πρωθυπουργός Κ.Καραμανλής ουδέποτε συναντήθη με τον Μέρτεν στην Θεσσαλονίκη, στην οποία δεν πήγε κατά την διάρκεια της Κατοχής ούτε εγνώριζε τότε την γραμματέα του Δ.Μακρή, Δοξούλα Λεοντίδου.
Η συκοφαντία κατέπεσε αλλά την συνέχιση της ανέλαβον οι… ΄Αγγλοι, λόγω Κυπριακού που υπεφλέγετο απ’ το 1960.Τον Οκτώβριο 1961 έγιναν εκλογές στην Ελλάδα όπου επεκράτησε ο Κ. Καραμανλής και η ΕΡΕ.
Στην νέα κυβέρνηση απουσιάζαν οι Μακρής και Θεμελής. Τον Μέρτεν κατεδίκασε ερήμην το Νοέμβριο 1961 δικαστήριο της Αθήνας, για συκοφαντική δυσφήμηση των ανωτέρω, σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση. Η υπόθεση στα Γερμανικά δικαστήρια «έκλεισε» τον Ιούνιο του 1968 λόγω παραγραφής κι ο ίδιος απέθανε το 1976.
-Τι δηλοί ο μύθος; Η Γερμανική δικαιοσύνη είναι εξαιρετικά προσεκτική στην δίωξη Γερμανών υπηκόων, ακόμη και εγκληματιών πολέμου, η δε Ελληνική αμελής στην επιδίωξη αποζημιώσεως θυμάτων εγκληματιών της Βέρμαχτ στα Καλαβρυτα, Δίστομο, Κομμένο, Κλεισούρα και αλλού.
Τα ίδια φαινόμενα δικανικής ασυμμετρίας παρετηρήθησαν όσον αφορά και την υπόθεση ΖΗΜΕΝΣ, στην οποία οι κατηγορούμενοι διέφυγαν εγκαίρως στο εξωτερικό και δεν εξεδόθησαν στην Ελλάδα - ίσως διότι δεν επεδιώχθη κάτι τέτοιο από τις Ελληνικές αρχές.
Μπορεί ο εισαγγελέας κ.Ντογιάκος να ζητεί ευθύνες για την απαλλαγή της ΖΗΜΕΝΣ και την παραγραφή των αδικημάτων αλλά είναι μάλλον απίθανη η επανεξέταση της υπόθεσης κι η άσκηση αναιρέσεως κατά της απαλλακτικής αποφάσεως.
Τα αρχεία της ΖΗΜΕΝΣ είναι άδυτα ενώ Ελληνικοί νόμοι 4619/2019 και 4637 όπως και 4855/2021 μείωσαν τον χρόνον της παραγραφής, χαρακτηρίζοντας τα αδικήματα δωροδοκίας-δωροληψίας από εγκληματικά σε πλημμελήματα, κάνοντας την παραγραφή των ταχυτέρα.