Συγκρατημένη ήταν η πρώτη αντίδραση στην Ελλάδα, με αρμόδιες πηγές να σημειώνουν ότι «η διαπραγμάτευση συνεχίζεται».
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες, η πρόταση θα απογοητεύσει την πλειονότητα των χωρών που είχαν ταχθεί υπέρ του πλαφόν, ενώ ο αναλυτής του Bloomberg Javier Blas περιέγραψε εύστοχα το πλαφόν ως εξής: «Ακόμα και στην κορύφωση της κρίσης φυσικού αερίου στην Ε.Ε. τον Αύγουστο, όταν οι τιμές έφτασαν πρόσκαιρα στο ιστορικό υψηλό των 342 ευρώ/MWh, δεν έμειναν πάνω από τα 275 ευρώ/MWh για δεκαπέντε συνεχόμενες ημέρες, επομένως το πλαφόν δεν θα εφαρμοζόταν. Άρα έχουμε ένα πλαφόν ανεφάρμοστο (a cap that doesn’t cap), ένα πλαφόν... των Βρυξελλών».
Τι προβλέπει η πρόταση
Νωρίτερα χθες, τη νομοθετική της πρόταση για το ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εν όψει του έκτακτου Συμβουλίου Ενέργειας που θα πραγματοποιηθεί αύριο στις Βρυξέλλες.
Η πρόταση της Επιτροπής έχει τίτλο «Θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών και της οικονομίας από υπερβολικά υψηλές τιμές». Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει το ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου να διαμορφωθεί στα 275 ευρώ/MWh, επισημαίνοντας ότι η Διευκόλυνση Μεταβίβασης Τίτλων (TTF), που είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο σημείο αναφοράς για την τιμή του φυσικού αερίου στην Ε.Ε., διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ευρωπαϊκή χονδρική αγορά φυσικού αερίου.
Ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς θα ενεργοποιείται αυτόματα όταν θα πληρούνται δύο προϋποθέσεις:
*** Πρώτον, όταν η τιμή διακανονισμού παραγώγου στο TTF υπερβαίνει τα 275 ευρώ για δύο εβδομάδες.
*** Δεύτερον, όταν οι τιμές TTF είναι 58 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς LNG για 10 συνεχόμενες ημέρες διαπραγμάτευσης εντός δύο εβδομάδων.
Όταν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα ζητά αμέσως διόρθωση της αγοράς και θα ενημερώνει την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Την επόμενη μέρα, ο μηχανισμός διόρθωσης τιμών θα τίθεται σε ισχύ και εντολές για παράγωγα TTF προμηνιαίου έτους που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο τιμής ασφαλείας δεν θα γίνονται δεκτές. Ο μηχανισμός μπορεί να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2023.
Προμηθευτές - βιομηχανία
Στο μεταξύ, τον έντονο προβληματισμό τους για τη φορολογική πολιτική του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέφρασαν εκπρόσωποι του κλάδου προμήθειας χθες από το βήμα του συνεδρίου του ΙΕΝΕ. Από το ίδιο βήμα, κριτική ασκήθηκε και από εκπροσώπους της βιομηχανίας, αφενός για την περιορισμένη στήριξη από το κράτος ώστε να θωρακιστούν από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης (τη στιγμή που χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία έχουν αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή), αφετέρου για την αβελτηρία που παρατηρείται αναφορικά με την προώθηση των πράσινων PPA, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαμόρφωση ανταγωνιστικού ενεργειακού κόστους για τις επιχειρήσεις.
Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται η άρνηση εξαίρεσης των PPAs από τον μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών μέσω της επιβολής πλαφόν ανά τεχνολογία στη χονδρεμπορική αγορά.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Mytilineos Γιάννης Γιαννακόπουλος, υπάρχει άμεση ανάγκη εξαίρεσης των PPAs από την επιβολή πλαφόν. «Πρόκειται για ανυπέρβλητο εμπόδιο που αποτρέπει την υπογραφή οποιασδήποτε διμερούς σύμβασης», πρόσθεσε, ενώ -σχολιάζοντας γενικότερα τον μηχανισμό παρακράτησης των υπερεσόδων της παραγωγής- σημείωσε ότι επί της ουσίας θέτει εκτός λειτουργίας τις λιγότερο ανταγωνιστικές μονάδες, αφού δεν έχουν κανένα κέρδος. Σε ό,τι αφορά δε τη φορολόγηση των υπερεσόδων των εταιρειών προμήθειας ηλεκτρισμού, σημείωσε ειρωνικά: «Θεωρούσαμε ως εξαιρετικά υψηλό το 90% φορολόγησης των εσόδων της παραγωγής μέχρι που ανακοινώθηκε το 100% στην προμήθεια».
Ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, Αντώνης Κοντολέων, υπογράμμισε από την πλευρά του ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στα κίνητρα για την προώθηση των διμερών συβάσεων. Πρόσθεσε δε ότι σήμερα δεν είναι δυνατή η σύναψη διμερών συμβάσεων με φυσική παράδοση εντός του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ", 23/11/2022)