Ένας από τους πιο φιλόδοξους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σίγουρα μία από τις πολιτικές που έχουν δοκιμαστεί και κατακριθεί από πολλά κράτη μέλη είναι η προσπάθεια για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας με την διάσπαση των ισχυρών μονοπωλίων που κυριαρχούν στις εθνικές αγορές. Αυτή η συγκεκριμένη πολιτική της ενεργειακής φιλελευθεροποίησης έχει φέρει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα σε μία σύγκρουση δίχως προηγούμενο με χώρες όπου οι μονοπωλιακές κρατικές εταιρείες ενέργειας, που τους αρέσει να αυτοαποκαλούνται ως εθνικοί πρωταθλητές, αποτελούν στην ουσία την αιχμή του δόρατος της πολιτικής των κρατών που σκοπεύουν να μεγαλώσουν την σφαίρα της επιρροής τους εισβάλλοντας σε ξένες ενεργειακές αγορές.
Μέσα σ’ αυτό το τεταμένο κλίμα και παρά την σθεναρή αντίδραση στο άνοιγμα της ενεργειακής αγοράς κυρίως από την Γαλλία και την Γερμανία, ήρθε η είδηση σαν αστραπή εν αιθρία τον περασμένο Φεβρουάριο, κατά την συνεδρίαση μάλιστα των υπουργών ενεργείας των χωρών της Ε.Ε. ότι η E.on, η μεγαλύτερη εταιρεία ενέργειας στην Γερμανία είναι διατεθειμένη να πουλήσει το δίκτυο ηλεκτροδότησης το οποίο ήταν κάτω από την αποκλειστική εκμετάλλευσή της καθώς και το 20% περίπου του μεριδίου της που αντιστοιχεί στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της. Η απόφαση αυτή της E.on, όπως βέβαια ήταν φυσικό, είχε προκαλέσει ένα πλήθος αντιδράσεων και από την γερμανική κυβέρνηση αλλά και από τους Γάλλους οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να δουν μια αντίστοιχη διάσπαση της κρατικής EDF ή της GDF. Ο Γερμανός Υπουργός ενέργειας μάλιστα μαζί με Γάλλους αξιωματούχους είχε σπεύσει τότε να δηλώσει ότι μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν πολύ δυσάρεστη για τα κράτη με ισχυρά μονοπώλια ενώ θα εμφανιζόταν το πιθανό ενδεχόμενο της εισβολής στις εθνικές αγορές ξένων εταιρειών με αμφίβολα συμφέροντα.
Μερικές βδομάδες αργότερα η γαλλική κυβέρνηση εξετάζοντας καλύτερα τα νέα δεδομένα που είχαν προκύψει με την διάσπαση της E.on διαμήνυσε ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη αν και τάραξε κάπως τα λιμνάζοντα νερά εντούτοις δεν θα επιφέρει τόσο τραγικές αλλαγές όπως προς στιγμήν οι πρώτες εντυπώσεις είχαν αφήσει να διαφανεί. Πρόσφατα όμως, και συγκεκριμένα την περασμένη Τετάρτη (28 Μαΐου) μία ακόμα είδηση ήρθε όχι απλά να ταράξει τα νερά αλλά να προκαλέσει νέες φουρτούνες στους υποστηρικτές των λεγόμενων εθνικών πρωταθλητών δημιουργώντας την πεποίθηση πλέον ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει χωρίς δισταγμό στην επίτευξη των στόχων της αναφορικά με την απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών. Η αιτία βέβαια για την νέα αναταραχή στα εθνικά μονοπώλια ήταν η ανακοίνωση της επίσης γερμανικής RWE ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με τις ρυθμιστικές αρχές της Ε.Ε. με σκοπό να διασπάσει το μονοπώλιό της πουλώντας το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου εκείνο που βρίσκεται κάτω από την αποκλειστική διαχείρισή της.
Η RWE είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία ενέργειας της Γερμανίας μετά την E.on, και κατέχει εκτός των άλλων το μονοπώλιο στην μεταφορά φυσικού αερίου στην πυκνοκατοικημένη περιοχή της Βεστφαλίας της Βόρειας Ρηνανίας που βρίσκεται στη Δυτική Γερμανία. Πρέπει να σημειωθεί βέβαια, έτσι ώστε να γίνει κατανοητός ο ρόλος της γερμανικής εταιρείας, ότι δεν πουλάει μονάχα άμεσα στους καταναλωτές φυσικό αέριο αλλά επιπλέον αφήνει τους ανταγωνιστές της να χρησιμοποιούν τις υποδομές της έτσι ώστε να παρέχουν κι εκείνοι με την σειρά τους φυσικό αέριο στην αγορά. Η γερμανική εταιρεία όμως, όπως ακριβώς είχε γίνει νωρίτερα με την E.on, φαίνεται ότι έπεσε στα δίχτυα των ελεγκτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όταν πριν από 2 χρόνια περίπου σε ξαφνικό έλεγχο είχαν διαπιστωθεί αυξημένα κέρδη τα οποία δεν μπορούσαν να δικαιολογηθούν. Η αναφορά της Ε.Ε. που είχε δημοσιευθεί έναν χρόνο πριν, τον Μάιο δηλαδή του 2007 αποκάλυπτε ότι η RWE είχε προκαλέσει ζημία στους ανταγωνιστές της εμποδίζοντάς τους να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στους αγωγούς και τις υπόλοιπες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται κάθε έννοια ανταγωνιστικότητας και οι καταναλωτές να υποφέρουν από υψηλές τιμές στο φυσικό αέριο οι οποίες είχαν αυξηθεί με πολύ έντεχνο και εντελώς επίπλαστο τρόπο. Η RWE μην έχοντας άλλη λύση και θέλοντας φυσικά να αποφύγει τα όντως τσουχτερά πρόστιμα τα οποία θα της καταβληθούν προτίμησε να συζητήσει τους όρους με τους οποίους θα γίνει η διάσπασή της κι έτσι μέσα μάλιστα στο σαββατοκύριακο θα υπάρξει πιθανόν μία συμφωνία - πλαίσιο για την απόφαση τελικά που θα ληφθεί.
Είναι σίγουρο ότι έστω και με αυτό τον πλάγιο και κάπως τραβηγμένο τρόπο των απειλών και των πιέσεων η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαναγκάζει τεχνηέντως και όπως φαίνεται αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά κράτη να ανοίξουν την αγορά ενεργείας, αποστερώντας από τα κρατικά μονοπώλια τον πλήρη έλεγχο της αγοράς. Η Ε.Ε. έχει μάλιστα δεσμευτεί ότι θα συνεχίσει στο άμεσο μέλλον τους ελέγχους σε εταιρείες με σκοπό να ανακαλύψει περιπτώσεις όπου καταστρατηγείται το δικαίωμα της ίσης ευκαιρίας, εξαφανίζεται η ανταγωνιστικότητα και ζημιώνεται ο καταναλωτής. Άλλωστε όπως επανειλημμένα έχουν δηλώσει αξιωματούχοι της Ε.Ε. ο σκοπός της απελευθέρωσης της ενεργειακής αγοράς είναι η εξασφάλιση όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητας για τους καταναλωτές και η συγκράτηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα μέσω ενός υγιούς ανταγωνισμού. Κάτω λοιπόν από αυτήν την προοπτική θα πρέπει να αναμένουμε στο άμεσο μάλιστα μέλλον κι άλλες ειδήσεις σαν κι αυτές της διάσπασης των γερμανικών μονοπωλίων με τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης να αλλάζει ριζικά και να παίρνει τα επόμενα χρόνια μια τελείως διαφορετική μορφή απ’ αυτήν που γνωρίζαμε μέχρι τώρα.