Ένας από τους κορυφαίους φιλελεύθερους μεταρρυθμιστές στην Ρωσία, κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι επιχειρεί, για πολιτικούς λόγους, να θέσει όρια στην πρόσβαση της Gazprom στην αγορά φυσικού αερίου της, υποκινούμενη από αβάσιμες ανησυχίες όσον αφορά στα κίνητρα του γιγαντιαίου ρωσικού μονοπωλίου φυσικού αερίου.
Ο Ανατόλι Τσουμπάις, ο αρχιτέκτονας του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων στην Ρωσία, στη δεκαετία του ΄90, δήλωσε στους Financial Times πως η ΕΕ συνηθίζει να αναφέρεται στην ανάγκη «διάσπασης» ή επιβολής ξεχωριστού ιδιοκτησιακού καθεστώτος για τους βραχίονες παραγωγής και διανομής φυσικού αερίου του ομίλου για να «καλύψει τις δικές της ανησυχίες για την Gazprom».
΄Υστερα από πολλούς μήνες αντιπαραθέσεων, οι χώρες- μέλη της ΕΕ συμφώνησαν, προσφάτως, σε σχέδιο συμβιβασμού για τη μεταρρύθμιση της ενιαίας ενεργειακής αγοράς, κάτι που θα υποχρεώσει αρκετές εταιρείες του τομέα να διασπαστούν. Ωστόσο, παραμένει η πρόταση για «ψαλίδισμα» του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δικτύων μεταφοράς και διανομής του ενεργειακού προϊόντος από ομίλους εκτός της ΕΕ, όπως είναι η Gazprom.
Η Ρωσία εμφανίζεται δυσαρεστημένη για τους προτεινόμενους περιορισμούς που, ειρήσθω εν παρόδω, χρειάζονται να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Πρόκειται για μια απόπειρα να ωραιοποιήσει μια εντελώς πατερναλιστική και γεωπολιτική άποψη που δεν έχει καμία σχέση με την φιλελεύθερη οικονομία», είπε.
Ο κ. Τσουμπάις, χρειάστηκε μια δεκαετία για να προωθήσει την πολιτική διάσπασης της UES, του ρωσικού μονοπωλίου ηλεκτρικής ενέργειας που θα σταματήσει να λειτουργεί από αυτή την εβδομάδα έχοντας ξεπουλήσει τις ηλεκτρογεννήτριες του, στη μεγαλύτερη κίνηση φιλελευθεροποίησης της οικονομίας επί των ημερών προεδρίας του Βλαντίμιρ Πούτιν. Η επιμονή του ότι η Ευρώπη εκτιμά λανθασμένα τις επιδιώξεις της προκαλεί εντύπωση καθώς αποτελεί έναν από τους πιο σφοδρούς επικριτές του ρωσικού μονοπωλίου φυσικού αερίου.
Είπε πως οι ενέργειες της Ευρώπης αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης διεθνούς τάσης στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του κρατικού παρεμβατισμού και της περιχαράκωσης των εγχώριων αγορών. Τυχόν επιστροφή στον προστατευτισμό θα είναι «παραφροσύνη».
«Όταν η ΕΕ επιχειρεί να περιορίσει την πρόσβαση της Gazprom, συμπιέζει, στην πραγματικότητα την προσφορά. Και τότε ποιο είναι το αποτέλεσμα; Άνοδος των τιμών . Σημαίνει πως αναγκάζεις τον πληθυσμό και την οικονομία σου να πληρώσει το τίμημα των πολιτικών ανησυχιών», είπε ο κ. Τσουμπάις.
«Φυσικά, έχουμε διαπράξει σφάλματα και από τη δική μας την πλευρά, τρομοκρατώντας τον κόσμο όταν δεν υπάρχει καμία ανάγκη για κάτι τέτοιο», πρόσθεσε ο ίδιος. Ωστόσο, είπε πως οι φόβοι της Δύσης είναι υπερβολικοί.
«Κοιτάξτε αυτή την υπόθεση με την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ουκρανία, την Λευκορωσία, την Γεωργία και την Αρμενία. Εκτιμήθηκε εντελώς λανθασμένα, ανέντιμα, αν θέλετε, από την Δύση. Και ο Πούτιν στιγματίστηκε ως ενεργειακός εκβιαστής επειδή δήθεν, χρησιμοποίησε ως όπλο την ενέργεια. Όλα αυτά εισχώρησαν βαθιά στην συνείδηση της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ».
Ο κ. Τσουμπάις επέμεινε πως ο τερματισμός της προσφοράς επιδοτούμενου φυσικού αερίου στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες έχει να κάνει αποκλειστικώς με τον τερματισμό της πολιτικής των δωρεάν πωλήσεων».
«Γιατί, δηλαδή, θα πρέπει να παραχωρούμε φυσικό αέριο στην Ουκρανία σε εξωφρενικά χαμηλές τιμές», ερώτησε με τη σειρά του. «Και εν τω μεταξύ, συγχωρήστε με για τη λέξη, αυτοί οι άθλιοι μας κλέβουν φυσικό αέριο»…
«Οι ενέργειες του Πούτιν ήταν απολύτως σωστές, ενέργειες που αν τις είχε κάνει οποιαδήποτε άλλη χώρα θα είχαν θεωρήσει ως φυσιολογικές», επέμεινε ο κ. Τσουμπάις. «Ωστόσο, στην περίπτωση της Ρωσίας θεωρήθηκε πως επρόκειτο για ενεργειακός εκβιασμός. Φαίνεται πως το ρωσικό αέριο είναι πιο επίφοβο από τα σοβιετικά τεθωρακισμένα», τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
O κ. Τσουμπάις παραδέχτηκε πως η Ρωσία ευθύνεται, επίσης, επειδή ενίσχυσε τον κρατικό έλεγχο στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ωστόσο, τόνισε πως το Κρεμλίνο ευθυγραμμίστηκε με τις τάσεις που καταγράφονται σε διεθνές επίπεδο.
(Από τους Financial Times, 27/06/2008)