Η κρίση στην οποία έχει εισέλθει η Τουρκία είναι ουσιαστικότατη και αναγκαία. Δύο εκ διαμέτρου διαφορετικές τάσεις, που εδώ και πέντε χρόνια δεν κατέστη δυνατόν να καταλήξουν σε σύνθεση δημιουργική, οδηγούνται σε μετωπική σύγκρουση. Συνιστά ένδειξη ωριμότητος ότι η αντιπαράθεση είναι ανοικτή και εκτυλίσσεται στο πλαίσιο του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου. Προκαλεί δε ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι η κρίση δεν συγκαλύφθηκε «διά να μην τεθεί σε κίνδυνο η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας», και άλλα παρόμοια που επικαλούνται ηγεσίες υποτελούς μάλλον νοοτροπίας.
Η αιτία της κρίσεως θα πρέπει να αναζητηθεί στην ριζοσπαστικότητα που χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και την κυβέρνησή του. Ενθαρρυμένος από την στήριξη των δυτικών πρωτευουσών και κινούμενος με υπεροψία έναντι του παραδοσιακού κατεστημένου, ο Τούρκος πρωθυπουργός καλλιέργησε προϋποθέσεις ευθείας συγκρούσεως.
Είναι λογικό ότι έπειτα από οκτώ δεκαετίες ασκήσεως της εξουσίας –διά εκλεγμένων ή στρατιωτικών κυβερνήσεων– το παραδοσιακό κατεστημένο της Τουρκίας εμφανίζει σημεία γηράνσεως. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι βρίσκεται στα πρόθυρα της καταρρεύσεως ή της βιαίας ανατροπής του, κυρίως διότι οι Ενοπλες Δυνάμεις διατηρούν το κύρος τους στην τουρκική κοινωνία, ως εγγυήτριες δυνάμεις της ενότητος του κράτους.
Το γεγονός ότι τον χειρισμό της κρίσεως που δημιούργησε η ισλαμική πρόκληση του κ. Ερντογάν έναντι του παραδοσιακού κατεστημένου θα το αναλάμβανε το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο ήταν αναμενόμενο από όλες τις πλευρές. Ούτως ή άλλως η παρέμβαση του Δικαστηρίου το 1997, που είχε ως συνέπεια την έξωση του κ. Νετσμεντίν Ερμπακάν από την πρωθυπουργία, έγινε ευμενώς δεκτή στο εσωτερικό, αλλά κυρίως στις δυτικές πρωτεύουσες.
Οι συλλήψεις είκοσι τεσσάρων προσωπικοτήτων –που φέρεται να ανήκουν σε ένοπλη παρακρατική ομάδα επιδιώκουσα την έξωση του κ. Ερντογάν– την ημέρα ενάρξεως της δικαστικής διώξεως του ισλαμικού κόμματος ήταν, κατά την άποψη ορισμένων, μία αδέξια απόπειρα συνδέσεως της νομίμου δικαστικής διαδικασίας εναντίον των ισλαμιστών με έκνομες επιδιώξεις παρακρατικών στοιχείων.
Εάν αυτό συμβαίνει, τότε είναι εμφανής η νευρικότης από την οποία διακατέχεται ο κ. Ερντογάν και τα ηγετικά στελέχη του ισλαμικού του κόμματος, αλλά η αντίδραση του παραδοσιακού κατεστημένου υπήρξε ευφυής.
Γραπτή δήλωση του Επιτελείου επεσήμανε ότι η κράτηση υψηλοβάθμων αποστράτων αξιωματικών –δύο στρατηγών– και η έρευνα που διεξήχθη στις οικίες τους ήταν ενέργειες κινούμενες απολύτως εντός του πλαισίου της ποινικής διαιδικασίας. Με άλλα λόγια, το επίσημο κατεστημένο της Τουρκίας αποσυνδέεται σαφώς από τους θερμοκέφαλους παρακρατικούς.
Παράλληλα, η διευκρίνιση του μελλοντικού αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στρατηγού Ιλκέρ Μπάσμπουγ, ότι κατά την συνάντηση που είχε με τον κ. Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα δεν συζητήθηκε η έρευνα που διεξάγεται για την εν λόγω παρακρατική οργάνωση, μετέθετε την ευθύνη των χειρισμών του θέματος και του χρόνου, που επελέγη για την πραγματοποίηση των συλλήψεων αποκλειστικά στην κυβέρνηση. Το τουρκικό κατεστημένο γνωρίζει απλώς πώς να ενεργεί χωρίς να εκτίθεται.
(από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 6/07/2008)