– και, πιθανότατα, με χρήση πυρηνικών. Γι' αυτό και είχαν αποκλείσει, ήδη πριν την σημερινή έναρξη της Συνόδου Κορυφής του Βίλνιους, το να προσκληθεί επίσημα, κατά τη διάρκειά της, το Κίεβο να γίνει μέλος της Συμμαχίας – προς μεγάλη, όμως, απογοήτευση των Βαλτικών χωρών και της Πολωνίας, που ζητούν από την Ουάσιγκτον να τηρήσει μια πιο άτεγκτη στάση απέναντι στη Μόσχα.
Και πράγματι, σήμερα, οι ηγέτες των κρατών μελών του ΝΑΤΟ συμφώνησαν, τελικά, στη λιοθυανική πρωτεύουσα, ότι το μέλλον της Ουκρανίας βρίσκεται εντός της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, ωστόσο δεν δόθηκε στο Κίεβο πρόσκληση ή χρονοδιάγραμμα για ένταξη στο ΝΑΤΟ, κάτι που η Ουκρανία επιδίωκε (αναλυτικότερα εδώ).
Τις ανησυχίες της αμερικανικής πλευράς απηχεί και το χθεσινό άρθρο του κορυφαίου αρθρογράφου των Financial Times, Gideon Rachman, με τίτλο “Γιατί το ΝΑΤΟ θα πρέπει να εξελιχθεί με τους ρυθμούς της Αμερικής” (“Why Nato will have to evolve at America’s pace”), στο οποίο τονίζεται ότι εντός ΝΑΤΟ υπάρχουν δύο γραμμές σχετικά με την εισδοχή του Κιέβου: η μία, την οποία πρεσβεύουν οι ανατολικοευρωπαίοι αλλά και η ίδια η ουκρανική πλευρά, θέλει την “καθαρή” λύση της άμεσης πρόσκλησης στη Συμμαχία. Η άλλη, που υποστηρίζεται από Ουάσιγκτον και Βερολίνο, θέλει επιβράδυνση της πορείας εισόδου του Κιέβου στο ΝΑΤΟ και την προώθηση εναλλκτικών μορφών εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία.
Η “σκληροπυρηνική” άποψη θεωρεί, όπως τονίζει ο Rachman, πως στόχος του πολέμου θα πρέπει να είναι η πλήρης νίκη της Ουκρανίας και η εξευτελιστική ήττα της Ρωσίας, αλλά και ότι το Κίεβο έχει ήδη πληρώσει βαρύ τίμημα από την “υπερβολική προσοχή” με την οποία ΗΠΑ και Γερ,ανία αποστέλλουν όπλα. Και οι υποστηρικτές της φοβούνται ότι αυτό επαναλαμβάνεται και στο θέμα της εισδοχής της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με τον κορυφαίο αναλυτή των FT σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, οι κυβερνήσεις ΗΠΑ και Γερμανίας είναι πιο επιφυλακτικές τόσο για τους πολεμικούς στόχους όσο και για τη διασφάλιση της ειρήνης. “Ανώτερος γερμανός διπλωμάτης θεωρεί ότι πίσω από τη συζήτηση της Πολωνίας για την ανάγκη για ολοκληρωτική ήττα του Βλαντιμίρ Πούτιν βρίσκεται η ελπίδα ότι η Ρωσία μπορεί τελικά να διαλυθεί. Αυτή, λέει, είναι μια ιδέα για την οποία το Βερολίνο δεν ενδιαφέρεται”, αναφέρει ο Rachman.
Όπως ξεκάθαρα σημειώνει στη συνέχεια “πίσω από τις επίσημες αμερικανικές αντιρρήσεις κρύβεται η ανησυχία ότι οποιαδήποτε δέσμευση για γρήγορη ενσωμάτωση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να παρατείνει τον πόλεμο και να δημιουργήσει επικίνδυνες επιπλοκές σε μια μελλοντική ειρηνευτική διευθέτηση. Για παράδειγμα, θα καλυπτόταν η Κριμαία από εγγύηση ασφάλειας του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία; Ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν επίσης ότι κάποιοι σύμμαχοι θα ήθελαν πραγματικά να δουν το ΝΑΤΟ να σύρεται απευθείας στον πόλεμο με τη Ρωσία. «Αν το θέλουν αυτό, θα πρέπει να το πουν ανοιχτά», λέει κάποιος υψηλά ιστάμενος στην Ουάσινγκτον, «γιατί δεν είναι αυτή η πολιτική μας»”.
Στη συνέχεια, αναφέρει ότι στις ΗΠΑ στρέφονται σε “εναλλακτικές μορφές εγγυήσεων ασφαλείας” απέναντι στο Κίεβο, κατά το μοντέλο των σχέσεων με το Ισραήλ. Στο πλαίσιο αυτό, θα παρείχετο στην Ουκρανία ο πιο προηγμένος στρατιωτικός εξοπλισμός — συμπεριλαμβανομένων, ίσως, πυρομαχικών διασποράς. Αλλά είναι πολύ σημαντικό ότι, όπως το Ισραήλ, η Ουκρανία, κατ' αρχάς, δεν θα καλύπτεται από την εγγύηση ασφαλείας του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ”.
Βέβαια, ήδη την περασμένη Παρασκευή, οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν την αποστολή των αμφιλεγόμενων όπλων στην Ουκρανία, με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να κάνει λόγο για μία “πολύ δύσκολη απόφαση”.
Σε απάντηση, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία και η Ισπανία δήλωσαν αντίθετες στη χρήση των συγκεκριμένων όπλων.
Από ρωσικής πλευράς, η πρεσβεία της Ρωσίας στην Ουάσιγκτον, αργά την Κυριακή το βράδυ, υποστήριξε ότι, με την απόφαση αυτή, “ο Λευκός Οίκος πρακτικά ομολόγησε πως θα διαπράξει εγκλήματα πολέμου”.
Πάντως, σήμερα, πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, ο Ζελένσκι εξέφρασε τα παράπονά του για τη διαφαινόμενη – και, τελικά, επιβεβαιωθείσα, μη πρόσκληση της χώρας του στη Συμμαχία το τρέχον διήμερο. Έτσι, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι θα ήταν παράλογο να μην προσφερθεί στην Ουκρανία ένα χρονοδιάγραμμα για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ κατά την τρέχουσα Σύνοδο.
“Είναι παράλογο να μην τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα, ούτε για την πρόσκληση (για ένταξη στο ΝΑΤΟ) ούτε για την ίδια την ένταξη της Ουκρανίας, ενώ την ίδια στιγμή εκφράζονται ασαφείς διατυπώσεις για «προϋποθέσεις» ακόμη και για την πρόσκληση της Ουκρανίας”, ανέφερε ο Ζελένσκι μέσω Telegram.
Ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε, ακόμη, ότι η παρατεταμένη αβεβαιότητα σχετικά με την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ παρέχει στη Ρωσία “κίνητρο για να συνεχίσει την τρομοκρατία της”. “Η αβεβαιότητα είναι αδυναμία. Και θα το συζητήσω ανοιχτά αυτό στη Σύνοδο Κορυφής”, τόνισε.
Ας σημειωθεί ότι η Ρωσία έσπευσε, διά στόματος Λαβρόφ, να διαμηνύησει σήμερα ότι λαμβάνει “κατάλληλα” και έγκαιρα μέτρα ως απάντηση στην πιθανή ένταξη της Σουηδίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Όσον αφορά τον Rachman, αυτός παραθέτει τις δηλώσεις της Εσθονής πρωθυπουργού στους FT την περασμένη εβδομάδα, η οποία τόνισε ότι “χρειαζόμαστε πρακτικά, συγκεκριμένα βήματα στην πορεία προς την ένταξη [ενν. της Ουκρανίας] στο ΝΑΤΟ. Έχω την αίσθηση ότι το να μιλάμε για εγγυήσεις ασφάλειας θολώνει την εικόνα. . . η μόνη εγγύηση ασφάλειας που λειτουργεί πραγματικά ...είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ”. Αν και ο σημαίνων αρθρογράφος της κορυφαίας βρετανικής εφημερίδας συμφωνεί πως το Κίεβο, σίγουρα, θα ήταν πιο ασφαλές εντός της Συμμαχίας και ότι η πείρα έχει δείξει πως η Ρωσία δεν θα ήταν πιθανό να επιτεθεί σε χώρα που καλύπτεται από το άρθρο 5, είναι κάθετος ως προς το “διά ταύτα”:
“Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η αμερικανική άποψη θα πρέπει να επικρατήσει. Οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 70 % των συνολικών αμυντικών δαπανών όλων των χωρών του ΝΑΤΟ. Έτσι, η πολιτική του ΝΑΤΟ θα αποφασιστεί τελικά στην Ουάσιγκτον, όχι στις Βρυξέλλες ή στο Βίλνιους”.
Ακόμη πιο ρεαλιστικά – και ωμά – τονίζει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι, “πιθανόν, η πιο φιλική προς την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ κυβέρνηση που μπορούν να έχουν οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή”, ενώ θυμίζει πως “οι Ρεπουμπλικάνοι είναι το κόμμα του Ντόναλντ Τραμπ, όχι του αείμνηστου Τζον Μακέιν. Οποιαδήποτε κίνηση για την επιτάχυνση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε εύκολα να γίνει θέμα στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Η επικύρωση της ουκρανικής συμμετοχής στη Γερουσία δεν θα ήταν εγγυημένη”.
Είναι σαφές, και από το άρθρο του Gideon Rachman, πως μία πιθανή εισδοχή του Κιέβου άμεσα στο ΝΑΤΟ θα μετέτρεπε τον πόλεμο στην Ουκρανία από “proxy war” (“πόλεμος δι 'αντιπροσώπου”) σε απευθείας πόλεμο ΝΑΤΟ (και, άρα, ΗΠΑ) – Ρωσίας. Κι αυτό είναι κάτι που δεν φαίνεται διατεθιμένη να ρισκάρει η Ουάσιγκτον – τουλάχιστον όχι άμεσα...