Από τα περίπου 6  χιλ. είδη ορυκτών που έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί στη Γη και αναγνωρίζονται επίσημα από την Διεθνή Ορυκτολογική Ένωση (ΙΜΑ) (για την ακρίβεια 5992 σύμφωνα με την  ΙΜΑ Mineral List, τέλος  2023, https://rruff.info/ima/  και https://www.mindat.org/minerals.php), τα  767 προέρχονται από την περιοχή του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής και αποτελούν το 12,8% των  ορυκτών παγκοσμίως.  32 από αυτά αποτελούν «Type Localities», δηλ. χαρακτηριστικά ορυκτά, τα οποία για πρώτη φορά εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν στην περιοχή του Λαυρίου

Τα ορυκτά αυτά φέρουν την  ένδειξη (TLΜ ή TL) καταδεικνύοντας  ότι το ορυκτό είναι χαρακτηριστικό για την περιοχή, ενώ παράλληλα  διαμορφώνουν μια ιδιαίτερη σημειολογία για τις θέσεις/ορυχεία εντοπισμού και γενικότερα το Λαύριο. Κάθε χρόνο ανακαλύπτονται και νέα ορυκτά από την περιοχή της Λαυρεωτικής τα οποία αναγνωρίζονται διεθνώς από την ΙΜΑ ως παγκοσμίως πρωτότυπα ορυκτά. Έτσι η Λαυρεωτική κατατάσσεται μεταξύ των σημαντικότερων περιοχών στον πλανήτη σε αριθμό αλλά και αισθητική αξία καταγεγραμμένων ορυκτών.


Οι αρχαίοι αλλά και οι σύγχρονοι Έλληνες εκμεταλλεύτηκαν εντατικά τα μεταλλεύματα αργυρούχου μολύβδου της Λαυρεωτικής με σκοπό την παραγωγή κυρίως μεταλλικού αργύρου και μολύβδου. Μάλιστα μεγαλούργησαν δημιουργώντας σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα στην μεταλλευτική επιστήμη και τη μεταλλουργία.

Εντούτοις, η Λαυρεωτική αποτελεί παράλληλα ένα μοναδικό φυσικό  γεωλογικό-ορυκτολογικό και γεωχημικό «εργαστήριο» με μεγάλη ποικιλία από πρωτογενή και δευτερογενή υπεργενετικά ορυκτά. Τα ορυκτά του Λαυρίου προέρχονται από την εκτεταμένη οξείδωση και τον υπεργενετικό εμπλουτισμό της πρωτογενούς πολυμεταλλικής θειούχου μεταλλοφορίας (κυρίως σιδηροπυρίτης FeS2, χαλκοπυρίτης CuFeS2, γαληνίτης PbS και σφαλερίτης ZnS)  με αποτέλεσμα το σχηματισμό μίας δευτερογενούς ζώνης οξείδωσης, συνοδευόμενης από μια τεράστια ποικιλία ορυκτολογικών ειδών. Τα ορυκτά αυτά εκτός των εκμεταλλεύσιμων (πχ. κερουσίτης PbCO3 και σμιθσονίτης ή καλαμίνα ZnCO3) δεν έχουν οικονομική αξία, αλλά έχουν αισθητική αξία και  επιστημονική σπουδαιότητα.

Από το σύνολο των παγκοσμίως πρωτότυπων ορυκτών του Λαυρίου, 713 έχουν βρεθεί σε μεταλλευτικούς χώρους, ενώ 25 από αυτά αποτελούν χαρακτηριστικά ορυκτά της περιοχής (Type Locality Minerals, TLM ή TL), δηλ. ορυκτά, τα οποία για πρώτη φορά εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν στην περιοχή του Λαυρίου. Τα 25 αυτά ορυκτά παρουσιάζονται στον Πίνακα (με εικόνες) στο τέλος του άρθρου.

(η συνέχεια στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Εταιρειών, www.sme.gr)

* Γεν. Δ/ντής OΠΥ , Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας