Περισσότερο από εκατό ημέρες μετά την ανάφλεξη της 7ης Οκτωβρίου ο κύκλος συμμετεχόντων και η γεωγραφική ακτίνα των συγκρούσεων διευρύνεται θεαματικά, σε έναν ανησυχητικό συντονισμό πολλών και διαφορετικών μετώπων. Αν όσα συνέβαιναν μέχρι τώρα στο Ισραήλ και τα Παλαιστινικά Εδάφη ερμηνεύονταν από πολλούς ως “πόλεμος δι' αντιπροσώπων” μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν, η αυτοπρόσωπη εμπλοκή των τελευταίων σε πλήγματα πολύ μακριά από την θεωρούμενη “κεντρική σκηνή του δράματος” αποκαλύπτει τη συνθετότητα της παρούσας μεσανατολικής κρίσης

Η αρχή έγινε την περασμένη Παρασκευή με τα αεροπορικά πλήγματα που επέφεραν αγγλοαμερικανικές δυνάμεις σε στόχους των Χούθι στην Υεμένη, υπό την επίκληση της εξασφάλισης της ελεύθερης ναυσιπλοϊας στην Ερυθρά Θάλασσα, από την οποία διέρχεται το 12% του παγκόσμιου εμπορίου.

Βέβαια οι επιχειρούντες φρόντισαν να αποσυνδέσουν το γεγονός από τα τεκταινόμενα στην Λωρίδα της Γάζας, μολονότι η άρση της πολιορκίας της είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο οι Υεμενίτες σιίτες αντάρτες άρχισαν να στοχοποιούν διερχόμενα πλοία – κατά τους ισχυρισμούς τους, αποκλειστικά τα συνδεόμενα με ισραηλινά συμφέροντα ή κατευθυνόμενα προς λιμένες του Ισραήλ.

Σημειώνεται ότι τα παράκτια κράτη (μεταξύ των οποίων και παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία) έχουν κρατηθεί μακριά από τις προσπάθειες συγκρότησης μιας υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχίας εναντίον των Χούθι, όπως άλλωστε συνέβη και με τους Ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι τώρα προσανατολίζονται στη σύσταση ειδικής ναυτικής δύναμης της Ε.Ε. Καταλυτικός από αυτή την άποψη είναι ο ρόλος της Ολλανδίας (η οποία στήριξε την επιδρομή της περασμένης Παρασκευής), καθώς το λιμάνι του Ρότερνταμ πιέζεται από την προοπτική γενικευμένης διατάραξης του από θαλάσσης διεθνούς εμπορίου. Η Ρωσία, πάλι, καταγγέλλει ηχηρά την “παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ” και η Κίνα απευθύνει εκκλήσεις αυτοσυγκράτησης.

Όμως αυτό που έμοιαζε ως μεμονωμένη κίνηση, κυρίως για λόγους γοήτρου, χωρίς διαθέσεις από αμερικανικής και κυρίως βρετανικής πλευράς να δοθεί συνέχεια με τη μεταφορά πρόσθετων δυνάμεων, διολισθαίνει σε μια διαρκή ανταλλαγή πληγμάτων με απροσδιόριστο ορίζοντα.

Και ο λόγος για αυτό είναι ότι ούτε η Ανσαρουλάχ (όπως αυτοαποκαλείται η οργάνωση που δημοσιογραφικά γνωρίζουμε ως Χούθι), ούτε η λαϊκή της βάση, ούτε οι ένοπλες δυνάμεις της Υεμένης πουέχουν συμμαχήσει μαζί της δείχνουν την παραμικρή διάθεση υποχώρησης. Και μόνο η γιγιαντιαία διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα Σανάα, σε καταγγελία της αγγλοαμερικανικής επιδρομής, το αποτυπώνει αυτό καθαρά.

Γνωρίζουν άλλωστε οι παράτολμοι Υεμενίτες ότι η δράση των ΗΠΑ συναντά δύο αμείλικτα όρια: το πρώτο είναι ότι χωρίς χερσαία επέμβαση η Υεμένη δεν μπορεί πραγματικά να ελεγχθεί και το δεύτερο είναι ότι η προφανής ασυμμετρία δυνάμεων λειτουργεί εντέλει εις βάρος του ισχυρότερου. Τα δαπανηρά αντιπυραυλικά συστήματα του αμερικανικού Ναυτικού μπορούν εύκολα να “κορεσθούν” από σμήνη drones εξαιρετικά χαμηλού κόστους. Το μοντέλο συγκρότησης του “Άξονα της Αντίστασης” φέρνει τους καρπούς του: στις οργανώσεις με τις οποίες έχει συμμαχήσει το Ιράν δεν μεταφέρει οπλισμό, αλλά εμπειρία και τεχνογνωσία, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να δρουν βασισμένοι στις δικές τους δυνάμεις.

Το αποτέλεσμα είναι να συνεχίζονται δίχως παύση οι επιθέσεις της Ανσαρουλάχ εναντίον πλοίων όχι μόνο στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και στον Κόλπο του Άντεν (τρία τον αριθμό μετά την Παρασκευή), με στοχοποίηση επίσης και αμερικανικού καταδρομικού, ενώ από την άλλη πλευρά πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη ο τέταρτος γύρος βομβαρδισμών των ΗΠΑ σε θέσεις στην Υεμένη, συγκεκριμένα εκτοξευτήρες πυραύλων.

“Το ερώτημα που εντέλει πρέπει να θέσουν οι Χούθι στους εαυτούς τους είναι πόσες από τις δυνατότητές τους θέλουν να δουν να υποβαθμίζονται” δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου του Πενταγώνου, ταξίαρχος Μάρκ Ράιντερ. Όμως για την ίδια την Ανσαρουλάχ ο υπολογισμός κόστους-οφέλους δεν μπορεί να μη συμπεριλαμβάνει την ραγδαία αναβάθμιση του κύρους της στη Μέση Ανατολή, όπου μέχρι πρότινος θεωρούνταν απλώς μία ελλάσσων σέκτα στην υπηρεσία του Ιράν.

Προς το παρόν, πάντως, η περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της Ερυθράς Θάλασσας εξισώνει προς τα κάτω για όλους τις δυνατότητες διάπλου του κρίσιμου αυτού θαλάσσιου διαδρόμου, στον οποίο λ.χ. τα κινεζικά και ρωσικά πλοία έπλεαν μέχρι τώρα αδιατάρακτα. Επιπλέον, οι προειδοποιήσεις του Κατάρ ότι η κατάσταση αυτή προορίζεται να διαταράξει και την μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου πολλαπλασιάζει τα προβλήματα για την ενεργειακώς πολιορκούμενη Ευρώπη.

Αλλά ακόμη και αυτό το μέτωπο έμελλε να περάσει σε δεύτερο πλάνο αφ' ής στιγμής το Ιράν αποφάσισε να βάλει στο παιγνίδι του Φρουρούς της Επανάστασης, εξαπολύοντας επιθέσεις ,ε drones και πυραύλους την μεν Δευτέρα εναντίον στόχων στο Αρμπίλ, πρωτεύουσα του αυτόνομου Ιρακινού Κουρδιστάν καθώς και στην ανταρτοκρατούμενη περιοχή της Ίντλιμπ στη βόρεια Συρία, η οποία ελέγχεται από ισλαμιστές αντάρτες, την δε Τρίτη από την άλλη πλευρά των ιρανικών συνόρων, σε θέσεις της οργάνωσης Τζάις αλ-Αντλ (Στρατός της Δικαιοσύνης) στην πακιστανική επαρχία του Μπαλουτσιστάν.

Τα πλήγματα της Δευτέρας αποτελούσαν αντίποινα στην πολύνεκρη επίθεση της 3ης Ιανουαρίου στην ιρανική πόλη Κερμάν, κατά τις εκδηλώσεις για την τέταρτη επέτειο της δολοφονίας του στρατηγού των Φρουρών της Επανάστασης Κάσεμ Σολεϊμανί, καθώς η Τεχεράνη ενοχοποιεί αφενός το Ισλαμικό Κόμμα Τουρκεστάν, που εδρεύει στην Ίντλιμπ, και αφετέρου την ισραηλινή Μοσάντ, της οποίας τον σταθμό στο Αρμπίλ ισχυρίζεται ότι έπληξε. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για την κατοικία του Κούρδου μεγαλοεπιχειρηματία Πεσρό Ντεζαϊ (πρωταγωνιστή των εξαγωγών ιρακινού πετρελαίου στο Ισραήλ), ο οποίος έχασε τη ζωή του μαζί με άλλα τρία άτομα.

Η επιδρομή της Τρίτης, πάλι, ήταν απάντηση στην επίθεση που σημειώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου εναντίον αστυνομικού σταθμού στην πόλη Ρασκ της ιρανικής πόλης Σιστάν-Μπαλουτσεστάν, όπου έχασαν τη ζωή τους 11 αστυνομικοί. Η Τζάις αλ-Αντλ, κινείται εκατέρωθεν των συνόρων, δρώντας στο όνομα των Βελούχων που αποτελούν διακριτή εθνότητα, η οποία θρησκευτικά ακολουθεί το σουνιτικό δόγμα, συνεπώς αποτελούν ευνοϊκό πεδίο για την δημιουργία μειονοτικών αποσχιστικών κινημάτων στο Ιράν.

Και στις δύο περιπτώσεις το Ιράν επέλεξε να πληρώσει το κόστος της επιδείνωσης των σχέσεών του με δύο φιλικές γειτονικές χώρες, που καταγγέλλουν παραβίαση της κυριαρχίας τους, προκειμένου να στείλει προς ΗΠΑ και Ισραήλ το μήνυμα ότι είναι σε θέση να εξαπολύει εύστοχα πλήγματα σε βεληνεκές άνω των 1.200 χιλιομέτρων. Με άλλα λόγια, έστειλε ένα πλήγμα πολεμικής αποτροπής, χωρίς να προβεί σε πραγματική πολεμική κλιμάκωση, εφόσον οι στόχοι αφορούσαν μη κρατικούς δρώντες σε περιοχές έξω από τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησής τους.

Το ότι εδώ λειτουργεί κάποιου είδους υπόγεια συνεννόηση προκύπτει και από το ότι το Πακιστάν ανταπέδωσε την Πέμπτη με πλήγματα εντός ιρανικής επικράτειας, στοχεύοντας όμως επίσης θέσεις της Τζάις αλ-Αντλ. Το γεγονός πάντως ότι η βελουχική οργάνωση συνέχισε όλες αυτές τις ημέρες τις επιδρομές εντός Ιράν καταδεικνύει την επιμονή αυτής και των όποιων προστατών της στον εκτροχιασμό των σχέσεων του Πακιστάν (το οποίο διανύει προεκλογική περίοδο εν μέσω οικονομικής και πολιτικής κρίσης) με την Ισλαμική Δημοκρατία.

(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")