Σήμερα στο πλαίσιο της εθνικής κυριαρχίας, θεωρίας που επικρατεί τον 19ο αιώνα, μετά την πτώση των αυτοκρατοριών, θεμελιακής φύσης για τη συντήρηση και την προαγωγή του έθνους, κατά το Σύνταγμα, είναι ρητώς η οικογένεια (Άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος του 1975). Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που θέτει αυτοτελώς στα προστατευόμενα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα από το κράτος, την οικογένεια, όπως τον γάμο, τη μητρότητα και την παιδική ηλικία.
Αποτελεί δηλαδή αυτή η διάταξη του Συντάγματος θεμελιακή θεσμική εγγύηση (Βλ. Συμβούλιο της Επικρατείας 910/1994, ΔιΔικ 1994,1214, ΣτΕ 1154/1983) και προστατεύει «ὡς πρός τήν οὐσιαστική τους δομή τόν γάμο καί τήν οἰκογένεια». Ειδικά για τις πολύτεκνες οικογένειες στο άρθρο 21 του Συντάγματος σημειώνεται ότι «…έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Kράτος» (άρθρο 21 Παρ.2), ενώ επίσης διατυπώνεται η υποχρέωση του Κράτους να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για το σχεδιασμό και την εφαρμογή δημογραφικής πολιτικής. Στη βάση αυτών των διατάξεων του Συντάγματος, το κράτος υποχρεούται να μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, όπως νόμος ορίζει (Βλ. Ελεγκτικό Συνέδριο: Άρθρο 21 – Προστασία Οικογένειας, Γάμου, Μητρότητας και Παιδικής Ηλικίας, Δικαιώματα Ατόμων με Αναπηρίες σε).
Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, ο γάμος, κατά το Σύνταγμα, μπορεί να μην συνδέεται άμεσα με την οικογένεια, γιατί αυτός δεν γίνεται οπωσδήποτε χάριν της οικογένειας, ανεξάρτητα από την ενδεχόμενη δημιουργία οικογένειας, παρίσταται όμως ως ο μόνος έγκυρος γάμος με μόνο τα ετερόφυλα ζεύγη, που για το ελληνικό δίκαιο προστατεύεται από το Σύνταγμα (Βλ. Ρόη Δ. Παντελίδου (2024) “Ο γάμος ως ένωση δύο προσώπων διαφορετικού φύλου” στο Βήμα).
(η συνέχεια στο slpress.gr)
*Ο Δημήτριος Παναγιωτόπουλος είναι δικηγόρος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών