όσο και ο πόλεμος της Ρωσσίας με την Ουκρανία συμβάλουν -από κοινού με την επιθετικότητα της Κίνας – στην δημιουργία ενός απρόβλεπτου γεωπολιτικού σκηνικού, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση των στρατιωτικών δαπανών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ειδική μνεία κάνουν οι συντάκτες της εκθέσεως στις αγορές όπλων στις οποίες προβαίνουν οι κυβερνήσεις της Κίνας και της Ρωσσίας. Συγκεκριμένως, η έκθεσις αποκαλύπτει ότι οι δύο χώρες αφιερώνουν περισσότερο από το 30% των δημόσιων δαπανών τους στον στρατιωτικό τομέα. Στον αντίποδα, τα κράτη της Δύσεως «αυξάνουν με αργό ρυθμό την παραγωγή τους σε πυραύλους και πυρομαχικά, έπειτα από μήνες υποεπενδύσεων». Βάσει των στοιχείων του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, οι στρατιωτικές δαπάνες σε όλο τον κόσμο αυξήθηκαν κατά 9% το 2023 και διαμορφώθηκαν στα 2.200 δισεκατομμύρια δολλάρια.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών χαρακτηρίζει πρωτοφανή την αύξηση που κατεγράφη στις στρατιωτικές δαπάνες το 2023 και αναμένει περαιτέρω άνοδό τους εντός του 2024. Οι συντάκτες της εκθέσεως αποδίδουν αυτό το φαινόμενο κυρίως στον πόλεμου που διεξάγεται στην Ουκρανία, καθώς και στις εντάσεις των ΗΠΑ με την Κίνα. Σημειώνουν, επίσης, ότι η εν λόγω αύξησις των στρατιωτικών δαπανών αφορά κυρίως σε χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ (εκτός των ΗΠΑ). Συμφώνως με τα στοιχεία του ινστιτούτου, μόνο δέκα από τις τριάντα μία χώρες του ΝΑΤΟ επιτυγχάνουν τον στόχο που έχει θέσει η Βορειοατλαντική Συμμαχία και αφιερώνουν το 2% του ΑΕΠ τους στις στρατιωτικές δαπάνες. Υπογραμμίζεται, όμως, ότι δεκαεννέα εξ αυτών αύξησαν τις στρατιωτικές δαπάνες τους εντός του 2023.
Οι αναλυτές του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών παρατηρούν ότι εκτός από τις στρατιωτικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, καταγράφεται αύξησις του ενδιαφέροντος για εξοπλισμό ο οποίος είχε παραμεληθεί, όπως είναι το πυροβολικό και η αντιαεροπορική άμυνα. Επιπροσθέτως, εντός του 2023, κατεγράφη ενδιαφέρον για τον εκσυγχρονισμό των πυρηνικών οπλοστασίων των ΗΠΑ και της Κίνας.
Όπως αναφέρει η έκθεσις του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών για το 2024, η ρευστότητα του διεθνούς περιβάλλοντος ασφαλείας – όπως αυτό διαμορφώθηκε εντός του προηγούμενου έτους – αποτελεί μία τάση η οποία αναμένεται να έχει διάρκεια. Οι συντάκτες της εκθέσεως επισημαίνουν πως η διαμάχη του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για το Ναγκόρνο – Καραμπάχ, καθώς επίσης και τα πραξικοπήματα στον Νίγηρα και την Γκαμπόν, συγκαταλέγονται στις περιφερειακές συγκρούσεις που πλαισίωσαν με τρόπο επικίνδυνο τις μεγάλες συρράξεις του 2023.
Συγκεκριμένως, αναφέρεται ότι «η τρέχουσα κατάστασις σε ό,τι αφορά στην στρατιωτική ασφάλεια, προμηνύει η επόμενη δεκαετία θα είναι πιθανόν πιο επικίνδυνη, καθώς θα χαρακτηρισθεί από σημαντική προσφυγή στην στρατιωτική ισχύ εκ μέρους πολλών διεθνών παικτών, προκειμένου να πετύχουν τις επιδιώξεις τους». Παραλλήλως, προστίθεται ότι «η επόμενη δεκαετία θα χαρακτηρισθεί και από την επιθυμία των δημοκρατιών, που μοιράζονται τις ίδιες αξίες, να ενισχύσουν τους διμερείς και πολυμερείς δεσμούς στον τομέα της αμήνης, ως απάντηση σε αυτή την κατάσταση».