ότι δεν έχουν ακόμη τεθεί τα δύσκολα θέματα στις συνομιλίες με την Τουρκία, η 'ΕτΚ' όμως γνωρίζει ότι η συζήτησις για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών όχι μόνο έχει ξεκινήσει αλλά η Άγκυρα επιμένει να θέτει θέμα κυριαρχίας ελληνικών νησιών, νησίδων και βραχονησίδων. Πρόκειται φυσικά για μια πάγια πολιτική της Άγκυρας, η οποία ουδόλως έχει ατονίσει λόγω του συνεχιζόμενου ελληνοτουρκικού διαλόγου και των πολυδιαφημισμένων 'ήρεμων' νερών στο Αιγαίο.
Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται η διατήρησις με διμερή συμφωνία των χωρικών υδάτων στα 6 ναυτικά μίλια, γεγονός που αποτελεί υποχώρισις της Ελλάδος από το αναφαίρετο δικαίωμα της να επεκταθεί στα 12 μίλια, την ώρα που η Άγκυρα δεν έχει κάνει ούτε ένα βήμα πίσω από την αμφισβήτηση της κυριαρχίας νησιών του Αιγαίου. Συγκεκριμένα, η Τουρκία συνδέει το θέμα υπολογισμού της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης με το ποια νησιά και βραχονησίδες ανήκουν στην Ελλάδα γιατί ως γνωστόν αυτά δεν έχουν μεν ΑΟΖ αλλά έχουν χωρικά ύδατα. Και υποστηρίζει επιδεικτικά ότι ο υπολογισμός είναι δύσκολος, αν δεν γνωρίζει τι ακριβώς μας ανήκει...
Υπενθυμίζεται ότι το 2022 ο τότε υπουργός Αμύνης Χουλουσί Ακάρ είχε δώσει στην δημοσιότητα χάρτες, οι οποίοι παρουσίαζαν με έντονο μπλε χρώμα, δεκάδες νησιά, νησίδες και βραχονησίδες, που η Τουρκία χαρακτηρίζει «αμφισβητουμένης κυριαρχίας». Ο Ακάρ είχε δηλώσει ευθαρσώς ότι η Τουρκία διεκδικεί κυριαρχία νησιών, νησίδων και βραχονησίδων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με συνθήκες. Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι τα νησιά αυτά δεν αναφέρονται ονομαστικώς στην Συνθήκη της Λωζάνης ούτε στην Συμφωνία των Παρισίων, άρα η κυριαρχία τους δεν είναι δεδομένη!
Το αφήγημα της Τουρκίας για «αμφισβητούμενα» νησιά, νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο Πέλαγος, κωδικοποιείται στον όρο «EGAYDAAK», αρκτικόλεξο της φράσεως “Egemenligi Anlasmalarla Yunanistan’a Devredilmemis Ada Adacιkve Kayalιklar” («νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριότητα δεν παραχωρήθηκε στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες». Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά, η λίστα αυτή περιλαμβάνει 152 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες στο Θρακικό, Αιγαίο, Κρητικό και Λιβυκό Πέλαγος. Στην λίστα ΕGAYDAAK περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το Σύμπλεγμα Ζουράφας, το Σύμπλεγμα Οινουσσών, το Σύμπλεγμα νησιών Φούρνοι, το Σύμπλεγμα νησιών Αρκοί, το Σύμπλεγμα νησιών Φαρμακονησίου όπως και της Νισύρου και της Ν.Α. Αστυπάλαιας καθώς και το Σύμπλεγμα νησιών Β.Δ. Κάρπαθου.
Η θεωρία των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο Πέλαγος, τέθηκε για πρώτη φορά μετά το 1996 και την κρίση στις βραχονησίδες Ίμια, όταν η Τουρκία με διπλωματική διακοίνωση προς την Ελλάδα, μίλησε ευθέως για έναν απροσδιόριστο αριθμό νησιών, για τα οποία δεν υπάρχει ξεκάθαρο νομικό καθεστώς. Ένα χρόνο νωρίτερα (8/6/1995) είχε προηγηθεί το περιβόητο casus belli, σε περίπτωση που η Ελλάδα προχωρούσε στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, σύμφωνα με την Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982.
Για «συμβιβασμό» στα «αλληλένδετα θέματα» ομίλησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα. «Θα αναζητήσουμε κοινό έδαφος για συμβιβασμό σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος», υπάρχει «νέα σελίδα στις σχέσεις μας. Δεν υπάρχει πρόβλημα που δεν μπορούμε να επιλύσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ενώ επεσήμανε με νόημα «Χαιρόμαστε που οι επαφές μας με την Ελλάδα έχουν αυξηθεί στο πλαίσιο του δικαίου της γειτονίας χωρίς την παρέμβαση τρίτων».
Αναφερόμενος στο 'δίκαιο των γειτόνων' είναι προφανές ότι ότι ο Τούρκος Πρόεδρος τάσσεται υπέρ της επιτεύξεως διμερούς συμφωνίας και όχι της προσφυγής των δύο χωρών στην Χάγη, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν ο Ερντογάν έχει αναφέρει ότι «υπάρχουν πολλά αλληλένδετα θέματα που πρέπει να λυθούν εκτός από την υφαλοκρηπίδα», επισημαίνοντας ότι πρέπει να εξετασθούν ως σύνολο και όχι επιλεκτικά.
Eξ άλλου ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών της κυβερνήσεως Σημίτη και βασικός συνομιλητής του Πρωθυπουργού Χρήστος Ροζάκης σε άρθρο στο Kreport ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτικός όσον αφορά τις συζητήσεις που ήδη διεξάγονται- αν και ουδείς το παραδέχεται επισήμως- για το καθεστώς των βράχων και των βραχονησίδων. «Πράγματι για να φτάσουμε στην επίλυση της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών πρέπει προηγουμένως να λυθεί το ακανθώδες ζήτημα του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης, το θέμα των γκρίζων ζωνών, καθώς και το προσφάτως εγερθέν πρόβλημα της σύνδεσης της αποστρατικοποίησης με την κυριαρχία των ακραίων Ανατολικών Ελληνικών νησιών του Αιγαίου», επεσήμανε ο ίδιος. Και συνέχισε: «Και παρά το γεγονός ότι οι γκρίζες ζώνες δεν αποτελούν στοιχείο αιχμής για την επίλυση της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, αφού οι βράχοι και βραχονησίδες δεν έχουν ούτε υφαλοκρηπίδα, ούτε αποκλειστική οικονομική ζώνη, έχουν, ωστόσο, αιγιαλίτιδα ζώνη, και στο μέτρο αυτό πρέπει να λυθεί η διαφωνία προκειμένου να οριοθετηθεί εκατέρωθεν η αιγιαλίτιδα, χωρίς περαιτέρω αμφισβητήσεις'.
΄Όσον αφορά το ζήτημα των θαλάσσιων πάρκων, παρ ότι ο κ. Μητσοτάκης επιμένει ότι το σχέδιο της κυβερνήσεως θα προχωρήσει παρά τις τις έντονες τουρκικές αντιδράσεις, η 'ΕτΚ' είναι σε θέση να γνωρίζει ότι το ζήτημα θα αναβληθεί, αν δεν εγκαταλειφθεί τελείως. Ο Έλλην Πρωθυπουργός είχε δηλώσει σχετικώς σε πρόσφατη συνέντευξη του στο 'Σκαι' ότι δεν διαπραγματεύεται θέματα ' εθνικής κυριαρχίας'. Ωστόσο παρέλειψε να αναφερθεί σε 'κυριαρχικά δικαιώματα', τα οποία συνδέονται ακριβώς με το ζήτημα τῶν θαλασσῶν ἔξω ἀπό τήν ζώνη τῶν ἕξι μιλίων τῶν χωρικῶν ὑδάτων. Κατά τη μεγάλη κρίση των ελληνοτουρκικών σχέσεων το καλοκαίρι του 2020 ο τότε υπουργός Ἐπικρατείας καί νῦν ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Γιώργος Γεραπετρίτης εἶχε δηλώσει στόν ραδιοσταθμό Alpha: «Ἡ κόκκινη γραμμή εἶναι ἡ ἐθνική κυριαρχία, καί ὅταν λέμε ἐθνική κυριαρχία ἐννοοῦμε αὐτονοήτως τά ἐθνικά χωρικά ὕδατα, τά ὁποῖα σήμερα εἶναι προσδιορισμένα στά ἕξι ναυτικά μίλια». Σοφόν το σαφές.
Αποστάσεις από τον Νίκο Δένδια
Την ίδια ώρα κορυφαίοι υπουργοί της κυβερνήσεως λαμβάνουν σαφείς αποστάσεις από τους κυβερνητικούς χειρισμούς. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας τόνισε εκ νέου από το βήμα της Βουλής την υπαρξιακή απειλή που αντιμετωπίζει η χώρα από την Τουρκία , εκφράζοντας την αγωνία του για την ανάγκη αμυντικής θωρακίσεως της Ελλάδος.
«Η χώρα αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή, όταν υπάρχει γειτονική χώρα που αμφισβητεί καθεστώς κυριαρχίας, όχι μόνο κυριαρχικών δικαιωμάτων και διεθνείς συνθήκες που αφορούν χαρακτηρισμό μειονότητας, αυτό προφανώς χαρακτηρίζεται ως υπαρξιακή απειλή», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Απειλούνται και τα νομικά και τα γεωγραφικά όρια της πατρίδας μας.
Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για αυτό παρότι καλωσορίζουμε με τον πιο απόλυτο τρόπο τους χαμηλούς τόνους και το καλύτερο κλίμα που υπάρχει με την γειτονική Τουρκία του τελευταίο χρονικό διάστημα», τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, κάνοντας ειδική αναφορά και στα εξοπλιστικά, επισημαίνοντας ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα θα καταθέσει στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής το πρόγραμμα κατασκευής φρεγατών "constellation", τα F35 και τα υποβρύχια.