Τρεις θεαματικές εξελίξεις σε πυκνή διαδοχή συγκροτούν τις πλευρές του νοερού "τριγώνου" εντός του οποίου κινήθηκε κατά την παρελθούσα εβδομάδα η ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Η πρώτη ήταν ο θάνατος του προέδρου του Ιράν αγιατολλάχ Εμπραχίμ Ραϊσί, του υπουργού Εξωτερικών Χοσέιν Αμιραμπντολαχιάν και άλλων επτά ατόμων σε δυστύχημα με ελικόπτερο, ενώ επέστρεφαν από τελετή εγκαινίων φράγματος στον ποταμό Αράς, ο οποίος και ορίζει και τα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, παρόντος και του Αζέρου προέδρου Ιλχάμ Αλίγιεφ. Στο πρόσωπο του Ραϊσί, η Ισλαμική Δημοκρατία δεν έχασε απλώς τον πρόεδρό της, αλλά και τον πιθανότερο, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, διάδοχο του γηραιού και ασθενούς αγιατολλάχ Αλί Χαμενεΐ στην θέση του "Οδηγητή της Επανάστασης".
Οι εξελίξεις έμοιαζαν προδιαγεγραμμένες και ελεγχόμενες, καθώς στις αρχές Μαρτίου είχαν πραγματοποιηθεί οι ανά οκταετία εκλογές για την ανάδειξη του συλλογικού σώματος, το οποίο καλείται να ορίσει τον εκάστοτε ανώτατο ηγέτη. Μάλιστα το 12μελές "Συμβούλιο των Θεματοφυλάκων", το οποίο ασκεί βέτο στις υποψηφιότητες, απέκλεισε μετά από δύο δεκαετίες συμμετοχής, τον προηγούμενο πρόεδρο Χασάν Ροχανί.
Η άνοδος του Ραϊσί στην εξουσία πριν από δύο έτη, επικύρωνε, εν μέσω αποχής-ρεκόρ, την επικράτηση των "συντηρητικών" και την ευθυγράμμιση (για πρώτη φορά στα 40 έτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας) όλων των πυλώνων του καθεστώτος, από τον Χαμενεΐ και τους Φρουρούς της Επανάστασης μέχρι το κοινοβούλιο, την εκτελεστική και δικαστική εξουσία στην ίδια πολιτική. Άλλωστε, το στρατόπεδο των "μεταρρυθμιστών" είχε απαξιωθεί (και το λαϊκό ενδιαφέρον για τις εκλογικές αναμετρήσεις είχε αντίστοιχα καταρρεύσει) μετά τις κυρώσεις του Ντόναλντ Τραμπ και την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Τώρα, παρότι τίποτε δεν αμφισβητεί την κυριαρχία των "συντηρητικών", η πολιτική επετηρίδα ανατρέπεται και το κενό στην κορυφή της εξουσίας θα πρέπει εσπευσμένα να καλυφθεί εντός 50 ημερών, οπότε κατά το Σύνταγμα θα διεξαχθούν οι νέες προεδρικές εκλογές. Όλα αυτά προκαλούν αναπόφευκτα εσωστρέφεια και επιβάλλουν αυτοσυγκράτηση στα περιφερειακά ζητήματα. Διόλου τυχαία, ταυτόχρονα με τον θάνατο Ραϊσί γινόταν γνωστό ότι ΗΠΑ και Ιράν συνομιλούν εμπιστευτικά στο έδαφος του Ομάν για να οριοθετήσουν τις εντάσεις που κορυφώθηκαν με την ανταλλαγή πληγμάτων τον περασμένο μήνα μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας και του Ισραήλ.
Η σύντομη προεδρία Ραϊσί σημαδεύθηκε αφενός από τις διαδηλώσεις για τον θάνατο υπό αστυνομική κράτηση της νεαρής Μαχσά Αμινί και αφετέρου από την συμφιλίωση, κατόπιν κινεζικής μεσολαβήσεως, με την Σαουδική Αραβία και μετ' ού πολύ την είσοδο αμφοτέρων στην Ομάδα BRICS. Εσωτερικά ευάλωτη και εξωτερικά διαρκώς αναδυόμενη, η Ισλαμική Δημοκρατία αποτελεί πρωταγωνιστή των ανακατατάξεων που φέρνει η "ευρασιατική ολοκλήρωσις".
Εξ ού και ο θάνατος του Ραϊσί, λειτούργησε αποκαλυπτικά για τον βαθμό συμπόρευσης που έχει επιτύχει το Ιράν με την Κίνα, όπως καταδεικνύει η άμεση τηλεφωνική επικοινωνία του Βλαντίμιρ Πούτιν με τον νέο προσωρινό πρόεδρο του Ιράν, το θερμό εγκώμιό του για τον εκλιπόντα, η παρουσία επίσημης ρωσικής αντιπροσωπείας στην νεκρώσιμο τελετή. Όλα αυτά δείχνουν ότι η Μόσχα δεν ενδιαφέρεται πλέον για το παιχνίδι των ισορροπιών που χαρακτήριζε τις σχέσεις της με το Ισραήλ. Μάλιστα, ο Πούτιν και λοιποί συνεργάτες του προθυμοποιήθηκαν να βοηθήσουν το Ιράν να διερευνήσει τα "πραγματικά αίτια" της συντριβής του ελικοπτέρου του Ραϊσί, την ίδια ώρα που οι Ιρανοί ιθύνοντες αποκλείουν κάθε εκδοχή πλην του δυστυχήματος. Το αντίθετο, θα τους υποχρέωνε να κατονομάσουν ενόχους και να αυτοδεσμευτούν σε μία (ανεπιθύμητα ισχυρή στην παρούσα φάση) απάντηση.
Οι άλλες δύο μεγάλες εξελίξεις της εβδομάδος αφορούν αφενός την ανακοίνωση Ισπανίας, Ιρλανδίας και Νορβηγίας (με πιθανή μελλοντική προσθήκη και άλλων χωρών, όπως η Σλοβενία και η Μάλτα) ότι θα προβούν την 28η του μηνός στην αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους και αφετέρου το αίτημα που απηύθυνε προς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ο γενικός εισαγγελεύς του να εκδοθούν εντάλματα συλλήψεως του πρωθυπουργού και του υπουργού Αμύνης του Ισραήλ καθώς και τριών ηγετικών στελεχών της οργανώσεως Χαμάς, με την κατηγορία της διαπράξεως εγκλημάτων πολέμου και εγκλήματων κατά της ανθρωπότητος.
Σφοδρές αντιδράσεις από το Ισραήλ
Οι αντιδράσεις από πλευράς του Ισραήλ και των στηριγμάτων του υπήρξε κυριολεκτικώς έξαλλη. Το μαρτυρούν αυτό τα σχέδια της Ουάσιγκτον να προχωρήσει σε επιβολή κυρώσεων κατά του εισαγγελέως του ΔΠΔ, αλλά και η ανάκληση των Ισραηλινών πρεσβευτών από τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και οι δηλώσεις του Βενιαμίν Νετανιάχου ότι η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους στην παρούσα φάση συνιστά "επιβράβευση της τρομοκρατίας".
Παρά το βραχυπρόθεσμο όφελος που αποκομίζει ο Νετανιάχου (καθώς η παρεμβολή του ΔΠΔ ακυρώνει το τελεσίγραφο του Μπένι Γκαντς να αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό στις 9 Ιουνίου, εάν δεν έχει εκπονηθεί σαφές σχέδιο για την "επόμενη μέρα" της Λωρίδας της Γάζας), οι εξελίξεις της εβδομάδος αυτής δείχνουν ότι το Ισραήλ φλερτάρει με την στρατηγική ήττα.
Και αυτό διότι το Ισραήλ αποκαλύπτεται ότι έχει εξανεμίσει το κύμα διεθνούς συμπάθειας που είχαν γεννήσει οι απώλειές του κατά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και έχει υπενθυμίσει στο διεθνές ακροατήριο με την στάση του τα θεμελιώδη του Μεσανατολικού, το οποίο ασφαλώς δεν προέκυψε ως διεθνές πρόβλημα ξαφνικά πέρσι το φθινόπωρο.
Σε αντίθεση με το αφήγημα που θέλει το Ισραήλ μια "κανονική", δυτική χώρα, η οποία αντιμετωπίζει "πρόβλημα τρομοκρατίας" σε μια περιοχή του κόσμου όπου κυριαρχεί η μισαλλοδοξία, η συζήτηση μετατοπίζεται προς το Παλαιστινιακό ως πρόβλημα μακράς κατοχής, διακρίσεων και πλέον και επαπειλούμενης γενοκτονίας, σύμφωνα με την προσωρινή απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ, ή σε κάθε περίπτωση ως μία σύγκρουση με δύο συμμετέχοντες εξίσου ικανούς για ωμότητες.
Το πνεύμα της εθνοθρησκευτικής αποκλειστικότητας και υπεροχής που κατεξοχήν αποπνέει η παρούσα κυβέρνηση του Ισραήλ αποκαλύπτεται ασύμβατο με το "συμπεριληπτικό", "οικουμενικό", "αξιακά υπέρτερο" πρόσωπο που προβάλλει η Δύση για τον εαυτό της και η αντίφαση αυτή εκδηλώνεται εκρηκτικά είτε στις αμερικανικές πανεπιστημιουπόλεις, είτε στα δυτικής εμπνεύσεως όργανα διεθνούς δικαιοδοσίας σαν το ΔΠΔ, τους οργανισμούς αρωγής που καταγγέλλουν με τα μελανότερα χρώματα την κατάσταση στην Γάζα και βεβαίως και αρκετές ευρωπαϊκές καγκελαρίες.
Το είδος των αντιδράσεων που προκάλεσε στο Ισραήλ η προσθήκη τριών ευρωπαϊκών χωρών στις περίπου 130 που ήδη αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη ως κράτος αποκαλύπτει το πρόβλημα συμμαχιών που προβάλλει όλο και εντονότερα, καθώς οι Ισραηλινοί ιθύνοντες ξεκαθαρίζουν ότι δεν προσβλέπουν σε καμία "λύση δύο κρατών", όπως το θέλει η διεθνής συναίνεση.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")