Η ανάδυση ενός νέου κυρίαρχου συστήματος στο διεθνές στερέωμα –προκαλείται από τη μετατόπιση των δημογραφικών στοιχείων, της οικονομικής δύναμης και των στρατιωτικών δυνατοτήτων– είναι από τις πιο πιεστικές ανησυχίες για τα κράτη, αφού μπορεί να προμηνύει μια μετάβαση ισχύος στο διεθνές σύστημα

Στην ανησυχία που δημιουργεί η ανάδυση μιας νέας δύναμης αναφέρεται η περίφημη φράση του Θουκυδίδη «Η αύξηση της δύναμης της Αθήνας και η ανησυχία που ενέπνευσε στη Σπάρτη έκαναν τον πόλεμο αναπόφευκτο». Ο όρος “πολικότητα” περιγράφει τη διεθνή κατανομή ισχύος και πως αυτή αλλάζει με το χρόνο. Η πολικότητα έχει τρεις μορφές: Μονοπολικότητα (μια χώρα είναι πολύ πιο ισχυρή από όλες τις άλλες), διπολικότητα (δύο χώρες έχουν περίπου την ίδια ισχύ) και πολυπολικότητα (η ισχύς διαχέεται σε διάφορες χώρες).


Μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επικρατούσε ένα πολυπολικό σύστημα με σχετική ισορροπία ισχύος μεταξύ πολλών δυνάμεων. Μετά από αυτόν επικράτησε η διπολικότητα του Ψυχρού Πολέμου, όπου κυριαρχούσαν δύο αντίθετες μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση), με καθορισμένες σφαίρες επιρροής. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι ΗΠΑ αναδείχθηκαν στη μόνη υπερδύναμη σ’ ένα μονοπολικό διεθνές σύστημα.

Η κατανόηση του τι είδους νέο διεθνές σύστημα αναδύεται σήμερα και η αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων και δυνατοτήτων του, είναι απαραίτητη για κάθε κράτος, ώστε να διαμορφώσει μια αποτελεσματική και ρεαλιστική εξωτερική πολιτική. Τρεις απόψεις αντιπαρατίθενται σχετικά με τη δομή (πολικότητα) του διεθνούς συστήματος που θα επικρατήσει:

(η συνέχεια στο slpress.gr)

*Ο Γιώργος Χριστάκος πήρε πτυχίο από το Μετσόβειο Πολυτεχνείο και διδακτορικό από το Harvard University των ΗΠΑ. Διετέλεσε καθηγητής στα πανεπιστήμια University of North Carolina-Chapel Hill στη (Σχολή Δημόσιας Υγείας), στο Zhejiang University της Κίνας (Σχολή Ωκεανοεπιστημών) και στον San Diego State University-California (Τμήμα Γεωγραφίας της Υγείας).