Στο «Κόκκινο» οι Αγορές Χονδρικής Ενέργειας Ελλάδας & ΝΑ Ευρώπης- Τα Μέτρα Προστασίας των Καταναλωτών

Στο «Κόκκινο» οι Αγορές Χονδρικής Ενέργειας Ελλάδας & ΝΑ Ευρώπης- Τα Μέτρα Προστασίας των Καταναλωτών
Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Τετ, 17 Ιουλίου 2024 - 09:06

Η «απάντηση» της αγοράς στα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες από την Κυβέρνηση για την προστασία των καταναλωτών από τις υψηλές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας ήταν άμεση!  Στα 218,77 ευρώ/MWh διαμορφώθηκε για σήμερα, Τετάρτη, 17 Ιουλίου, η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, με νέο άλμα 24%. Όχι μόνο αυτό αλλά σπάσανε κυριολεκτικά τα κοντέρ καθώς η υψηλότερη τιμή στη διάρκεια του 24ώρου έφθασε στα 759,92 ευρώ/MWh! Όσον αφορά στη ζήτηση διαμορφώθηκε στις 482,87 GWh, ενώ στα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα ΑΠΕ και φυσικό αέριο κράτησαν εκ νέου 

τα σκήπτρα, με τη συμμετοχή των πρώτων να φθάνει στο 45,2% και του δεύτερου στο 41,1%.

Ακολούθησαν από απόσταση οι εισαγωγές και τα υδροηλεκτρικά, με μερίδια 6,2% και 6,3%, αντίστοιχα, ενώ ο λιγνίτης έχει πλήρως εξαϋλωθεί από το μείγμα ( 0,0%!!!). Τέλος, οι εξαγωγές ανήλθαν στις 26,240 MWh και οι εισαγωγές στις 13,276 MWh. 

Σε ό,τι αφορά στις ευρωπαϊκές αγορές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας, η Ουγγαρία συνεχίζει να αποτελεί το «αγκάθι», με μέση τιμή εκκαθάρισης αγοράς τα 230,05 ευρώ/MWh λόγω των γνωστών προβλημάτων τα οποία επανέλαβε χθες η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που πραγματοποιήθηκε στην Βουδαπέστη. 

Θυμίζουμε ότι η κα Σδούκου υπογράμμισε το πρόβλημα των υψηλών τιμών ενέργειας που παρατηρούνται στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην ευρύτερη ΝΑ Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες, που έχουν, όπως είπε, σαφή επίπτωση στις τιμές λιανικής και σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η Υφυπουργός υποστήριξε με συγκεκριμένα  στοιχεία τιμών από τις αγορές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Αυστρίας και της Τσεχίας, ότι η σύζευξη των αγορών δεν λειτουργεί ικανοποιητικά και εστίασε στο ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για μία ενιαία αγορά όταν το ίδιο αγαθό, ήτοι, ο ηλεκτρισμός,  πωλείται με τεράστια απόκλιση μεταξύ κρατών – μελών. 

Η κα Σδούκου έκανε σαφές ότι χρειάζονται μέτρα, όπως η στενή παρακολούθηση της λειτουργίας της αγοράς και οι αυξημένες διασυνδέσεις, καθώς, όπως τόνισε, αυτή η κατάσταση θέτει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα των κρατών - μελών.

Οι αιτίες για το άλμα των τιμών χονδρικής

Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες σε ολόκληρη την ΝΑ Ευρώπη, που έφτασαν και τους 40 βαθμούς Κελσίου συνέτειναν στην άνοδο της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως δεν ήταν η μόνη αιτία για το άλμα των τιμών στις προημερήσιες αγορές ηλεκτρισμού που κυμάνθηκε από 50% μέχρι 170%. Η μείωση των δυνατοτήτων μεταφοράς ενέργειας μεταξύ της Ουγγαρίας και της υπόλοιπης Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, όπως και η καθυστέρηση επιστροφής σε πλήρη λειτουργία του πυρηνικού σταθμού του Κοζλοντούι, σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής από τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα και την μετάβαση της Ουκρανίας από εξαγωγέα σε εισαγωγέα ενέργειας, συνέβαλαν στη δημιουργία αυτής της «έκρυθμης» κατάστασης στις αγορές ηλεκτρισμού της περιοχής. 

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς με καλή γνώση του θέματος, οι παράγοντες που επηρέασαν το άλμα των τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια είναι εν μέρει προφανείς. 

Όπως υποστηρίζουν, παρόλο που οι περισσότερες αγορές κατέγραψαν ακραίες τιμές, οι εξελίξεις σε εκείνη της Ουγγαρίας εξέπληξε περισσότερο. Οι υψηλές τιμές μπορούν μόνο εν μέρει να εξηγηθούν από την αύξηση των εισαγωγών εν μέσω του καύσωνα. 

Αναφέρουν επίσης ότι οι συνθήκες καύσωνα που επικράτησαν το τριήμερο 8-10 Ιουλίου και πυροδότησαν το φαινόμενο της έκρηξης των τιμών, συγκρίνονται με εκείνες της περιόδου 27 -30 Ιουλίου 2021, όταν οι θερμοκρασίες ήταν παρόμοιες. 

Ένας εξ αυτών ανέφερε μάλιστα ότι η μέση τιμή εκκαθάρισης αγοράς της αγοράς επόμενης ημέρας στο ουγγρικό χρηματιστήριο ενέργειας ήταν μεν πολύ υψηλή, αλλά μόνον εξαιτίας των όσων συνέβησαν σε ένα δίωρο, νωρίς το βράδυ (από τις 20:00 έως και τις 21:00). 

«Μήπως αυτό άρκεσε για να προκληθεί νευρικότητα δεδομένου του όγκου των εισαγωγών μόνο στην Ουγγαρία;» αναρωτήθηκε για να δώσει μόνος του την απάντηση: «Οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία εκείνο το δίωρο δεν ήταν υψηλότερες από ό,τι κατά τη διάρκεια του καύσωνα του Ιουλίου 2021. Επομένως, η ουγγρική αγορά δεν εισάγει περισσότερο από ό,τι πριν, αλλά οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι σε παρόμοιες συνθήκες κατά τη διάρκεια του καύσωνα του 2021»!!!

 

Η απάντηση της Κυβέρνησης 

Αυτός ο προβληματισμός να είναι, ενδεχομένως και ο λόγος για τον οποίο η Κυβέρνηση ανέλαβε πρωτοβουλίες για να εκτονώσει την πίεση που ασκείται στους καταναλωτές από τη μετακύλιση των υψηλών χονδρεμπορικών τιμών του ηλεκτρισμού στα τιμολόγια λιανικής, κυρίως, προς όφελος των καταναλωτών. 

Έτσι, όπως είπε χθες ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή του στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ, τον Αύγουστο θα επιδοτηθούν οι λογαριασμοί του ρεύματος, με τα κεφάλαια να προέρχονται από το έκτακτο τέλος που θα επιβληθεί στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για δύο μήνες. 

Όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τις τελευταίες 10 ημέρες «βλέπουμε μία τεράστια έξαρση τιμών στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη, μέχρι την Ουγγαρία. Το τελικό αποτελέσματα της στρέβλωσης είναι πως ανεβαίνει η χονδρεμπορική τιμή, που θα «χτυπήσει» τις λιανικές τιμές του Αυγούστου.» 

Ο Πρωθυπουργός είπε ακόμη ότι την εξειδίκευση των μέτρων θα κάνει σήμερα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος και θα διευκρινίσει τα οφέλη για τους καταναλωτές. 

Όπως επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης, πρόκειται για μία έκτακτη και προσωρινή φορολόγηση με στόχο να αμβλυνθούν οι συνέπειες για τους καταναλωτές, τον Αύγουστο. «Θα δούμε λογικές τιμές, αντίστοιχες με αυτές που πληρώναμε το προηγούμενο χρονικό διάστημα», είπε χαρακτηριστικά. 

Ανέφερε επίσης, ότι το πρόβλημα έχει ευρωπαϊκή διάσταση, καθώς πρόκειται για προσωρινή στρέβλωση της ευρωπαϊκής αγοράς. «Δεν μπορούμε να καθίσουμε με τα χέρια σταυρωμένα, μέχρι να αντιμετωπίσει τη στρέβλωση η Ευρώπη», υπογράμμισε. 

Το ερώτημα παραμένει όμως: Αν από τα πρώτα στοιχεία της έρευνας που διενεργεί η ΡΑΑΕΥ για πιθανή δημιουργία «ουρανοκατέβατων» εσόδων από το ράλι στην αγορά χονδρικής ηλεκτρισμού, δεν φαίνεται να προκύπτει κάτι τέτοιο, τότε, πώς σπεύδει η Κυβέρνηση να λάβει αυτά τα μέτρα;

Η απάντηση προσεχώς...