Mε αυτό τον τρόπο ξεκινά το άρθρο του Χρύσανθου Μανώλη στον σημερινό Φιλελεύθερο για το πολύπαθο ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την Κρήτη.
Η παράμετρος του τουρκικού «δακτύλου» που θα τορπιλίσει, υποτίθεται, το project εμφανίζεται ολοένα και πιο συχνά από την αρχή του περασμένου Ιουλίου, ήτοι, αφότου τέθηκε από τον ΑΔΜΗΕ θέμα βιωσιμότητας του Great Sea Interconnector εφόσον η κυπριακή πλευρά δεν συναινούσε στην πρόταση για ανάκτηση του κατασκευαστικού κόστους με επιβάρυνση των καταναλωτών με την έναρξη των έργων, από την 1η Ιανουαρίου 2025 - έχει ήδη εγκριθεί από την ΡΑΑΕΥ.
Έκτοτε, άνοιξε μια νέα σελίδα στα εμπόδια που ορθώνουν «κύκλοι» στην Κύπρο που εμπλουτίστηκε και από τις δηλώσεις του πρώην αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευροασιατικές Υποθέσεις, Μάθιου Μπρίζα, ο οποίος έχει διατελέσει Πρέσβης της χώρας του στο Αζερμπαϊτζάν, και σήμερα ζει στην Τουρκία.
Μιλώντας στον Economist στις 3 Ιουλίου, ο κ. Μπρίζα είχε πει: «Η Κύπρος έχει πολύ μεγάλο δυναμικό ΑΠΕ ωστόσο αυτό από μόνο του δεν διασφαλίζει συστηματική αξιοποίηση της παραγωγής. Τη λύση θα δώσουν οι διασυνδέσεις και συγκεκριμένα η διασύνδεση με την Τουρκία. Χρειάζεται ένα μη πολιτικοποιημένο (σ.σ. ;) πλαίσιο το οποίο θα προωθεί τη διασύνδεση της Τουρκίας με την Κύπρο, εφόσον υπάρχει ήδη μια λειτουργική σύνδεση του βορείου με το νότιο μέρος του νησιού, καθώς η Τουρκία είναι μπαταρία ενέργειας, που εκμεταλλεύεται και την πυρηνική ενέργεια, και μπορεί να στηρίξει την ανάγκη της Κύπρου για base load».
Όλα τούτα συμβαίνουν επειδή η Λευκωσία εξακολουθεί να συντηρεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κλίμα αβεβαιότητας για έναν αγωγό που στις Βρυξέλλες και στην Αθήνα θεωρούν καίριας σημασίας για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, αλλά οι ιθύνοντες στο Νησί έχουν διαφορετική άποψη.
Ήδη Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου δεν απέκλεισε, με δηλώσεις του, το ενδεχόμενο να εγκαταλειφθεί το έργο: «Εάν ο ΑΔΜΗΕ καταλήξει πως δεν μπορεί να συνεχίσει με αυτά τα οικονομικά δεδομένα και με βάση τη ρύθμιση που προκύπτει από την ΡΑΕΚ και την ΡΑΑΕΥ Ελλάδος, τότε μπορεί να πει πως δεν μπορεί να συνεχίσει το έργο για το λόγο ότι δυσκολεύεται να εξεύρει επενδυτές» είπε σε ραδιοφωνική συνέντευξη που παραχώρησε.
Προχώρησε όμως και ένα βήμα παραπέρα όταν υποστήριξε πως ενόψει ενός τέτοιου ενδεχόμενου, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξεύρει άλλον Φορέα Υλοποίησης του έργου.»
Οι δηλώσεις του φέρνουν στο φως ορισμένες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του το energia.gr, σύμφωνα με τις οποίες η πραγματική αιτία πίσω από τις «επιφυλάξεις» της κυπριακής πλευράς για την ωφελιμότητα του έργου, όπως τις εκφράζει η Ρυθμιστική Αρχή της Κύπρου, δεν έχει να κάνει τόσο με το βάρος της ανάκτησης του κατασκευαστικού κόστους του Great Sea Interconnector που θα κληθούν να επωμιστούν οι Κύπριοι καταναλωτές, ή με τον κίνδυνο εξ ανατολών, όσο με ορισμένα εμπεδωμένα επιχειρηματικά συμφέροντα στο Νησί, που αντιμάχονται οτιδήποτε μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τον έλεγχο που ασκούν στην εγχώρια αγορά.
Υπ’ αυτή την έννοια, το energia.gr θεωρεί πως λίγη σημασία έχει η παράθεση των προτάσεων που θέτει εξ αρχής ο ΑΔΜΗΕ, επί του παρόντος, μοναδικός φορέας υλοποίησης του έργου. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι κανείς δεν αμφισβητεί το όποιο γεωπολιτικό ρίσκο προκύπτει από μια ενδεχόμενη απόπειρα της Τουρκίας να εμποδίσει την πόντιση του καλωδίου, όπως συνέβη άλλωστε στην περίπτωση των ερευνών βυθού από το ιταλικό σκάφος «Ievoli Relume», που ενεργούσε για λογαριασμό της Nexans.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΡΑΑΕΥ έχει παράσχει δεσμεύσεις ότι σε περίπτωση που διακοπεί το έργο εξαιτίας «γεωπολιτικών εξελίξεων», θα δοθεί η δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ να ανακτήσει το σύνολο των δαπανών που θα έχει καταβάλει έως εκείνη τη δεδομένη χρονική στιγμή, αφού δεν θα φέρει, αποδεδειγμένα, καμία ευθύνη για την αναστολή των εργασιών.
Αυτή την ευθύνη, οι Ρυθμιστές στην Κύπρο, δεν την έχουν αναλάβει ακόμη…
Επί του παρόντος, το μόνο για το οποίο έχει δεσμευτεί η ΡΑΕΚ κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης που πραγματοποιήθηκε χθες, Δευτέρα, μεταξύ εκπροσώπων της Κομισιόν, των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας και Κύπρου, των δύο κυβερνήσεων και του ΑΔΜΗΕ, είναι ότι θα λάβει τις τελικές αποφάσεις της για όλα τα θέματα που έχουν προκύψει, έως, το αργότερο το τέλος του μήνα που διανύουμε.