"Ακριβό μου Ρεύμα": Οι Στρεβλώσεις στην Αγορά Χονδρικής Ηλεκτρισμού Δεν Διορθώνονται με Πυροτεχνήματα

Ακριβό μου Ρεύμα: Οι Στρεβλώσεις στην Αγορά Χονδρικής Ηλεκτρισμού Δεν Διορθώνονται με Πυροτεχνήματα
Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Τρι, 24 Σεπτεμβρίου 2024 - 14:39

Η παντιέρα της ακρίβειας στην ηλεκτρική ενέργεια που εξακολουθεί να κυματίζει πάνω στα τιμολόγια των καταναλωτών συνοδεύεται συχνά από αυξομειώσεις της χονδρικής τιμής του ρεύματος. Τις τελευταίες ημέρες είδαμε τιμές που κυμάνθηκαν από τα 70,93 ευρώ/MWh, το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου, στα 113,22 ευρώ/MWh, χθες την Δευτέρα 23 του μήνα για να φθάσουμε στα 99,21 ευρώ/MWh που έχει διαμορφωθεί η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς της Αγοράς Επόμενης Ημέρας για σήμερα, Τρίτη, 24 Σεπτεμβρίου, με ποσοστιαία πτώση -12,4%. Είναι χαρακτηριστικό ότι η υψηλότερη τιμή στη διάρκεια του 24ώρου, τις τελευταίες ημέρες διατηρείται

σχετικά «χαμηλή» σε σύγκριση με τις θηριώδεις κορυφώσεις της προ εβδομάδων. Έτσι για σήμερα Τρίτη διαμορφώθηκε στα 155 ευρώ/MWh, με την μικρότερη τιμή να ανέρχεται σε 65,08 ευρώ/MWh. 

Ακόμη, η συνολική ζήτηση διαμορφώθηκε στις 309.92 GWh, ενώ στα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχεί εκ νέου το φυσικό αέριο με 41,7% και έπονται, οι ΑΠΕ με 28,1%, οι εισαγωγές με 19,6%, τα μεγάλα υδροηλεκτρικά με 3,4% και τέλος ο λιγνίτης με 2,5%. Τέλος, οι εξαγωγές έφθασαν στις 13,386 MWh και οι εισαγωγές στις 30,436 MWh. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 10:00 το πρωί της Τρίτης, το ωριαίο μερίδιο του φυσικού αερίου στο μείγμα είχε εκτοξευτεί στο 68%, ή 2.698 MWh, στη μία μετά το μεσημέρι υποχώρησε σε πιο λογικά επίπεδα (46%), με τις ΑΠΕ να έχουν πάρει «κεφάλι», με 48% και τον λιγνίτη ελαφρώς αναβαθμισμένο με συμμετοχή 5% και 160 MWh. 

Πίσω στην Ελλάδα το μπαλάκι των ευθυνών για την ενεργειακή ακρίβεια

Όπως έχει επισημάνει κατ’ επανάληψη στην αρθρογραφία του, το energia.gr, το πρόβλημα του υψηλού κόστους στην ενέργεια δεν είναι συγκυριακό αλλά έχει αποκτήσει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά που εκτροχιάζουν σε καθημερινή βάση τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης και του Υπουργείου, περί εξωγενών παραγόντων που επηρεάζουν τις διακυμάνσεις στην αγορά χονδρικής ρεύματος. 

Θυμίζουμε τη θέση που επικοινωνούσε το portal το φθινόπωρο του 2021, (εδώ) όταν είχε ήδη ξεσπάσει η κρίση των τιμών του φυσικού αερίου που εκτόξευσε στη στρατόσφαιρα το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, ότι η ακρίβεια στην ενέργεια θα παραμείνει παρά τις διαψεύσεις του τότε υπουργού ΠΕΝ, Κώστα Σκρέτα, περί του αντιθέτου και την πρόβλεψή του ότι η κρίση θα τερματιζόταν έως το τέλος εκείνου του έτους. 

Εμείς ακολουθήσαμε το δύσκολο δρόμο της λογικής όταν προειδοποιούσαμε για ακόμη χειρότερες ημέρες στην αγορά της ενέργειας, όπερ και εγένετο, ευθύς αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. 

Η κυβέρνηση, είναι αλήθεια, προστάτευσε το εισόδημα των πολιτών, εκταμιεύοντας σημαντικά ποσά για να επιδοτήσει τα τιμολόγια των καταναλωτών, όμως η συνέχιση αυτής της λογικής δεν συνάδει ούτε με τους όρους της ελεύθερης αγοράς, ούτε βέβαια θεραπεύει την «αρρώστια» που κατατρώει την εγχώρια αγορά της ενέργειας.    

Ιδίως μάλιστα, όταν έχει γίνει πασιφανές ότι οι επιδοτήσεις –ασχέτως ύψους-  δεν αρκούν, εκτός του ότι για να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι  πόροι φορολογείται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο που σημαίνει πρόσθετη επιβάρυνση στη χονδρική τιμή του ρεύματος. Ήτοι, φαύλος κύκλος, καθώς η κυβέρνηση αντί να μειώσει το κόστος στην προημερησία αγορά, την αυξάνει!

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προέβη σε παρεμβάσεις σε επίπεδο Ε.Ε. προσπαθώντας να βγει από το αδιέξοδο, και επιχείρησε, εν μέσω των αντιξοοτήτων που αναφέραμε, να βρει και το αντίδοτο στο πρόβλημα. 

Ορισμένοι προτάσσουν ως λύση το μετριασμό της πίεσης που ασκεί στις τιμές του ρεύματος η μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα σε πλήρες χρηματιστηριακό προϊόν. Σημειώνουμε ότι στη χώρα μας το σύνολο της παραγόμενης ενέργειας διέρχεται υποχρεωτικά από το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας. Εξαιτίας αυτή της «στρέβλωσης» οι καταναλωτές δεν απολαμβάνουν τα οφέλη από τη φθηνή ανανεώσιμη ενέργεια, ενώ οι προμηθευτές και οι ενεργοβόρες βιομηχανίες αδυνατούν να αντισταθμίσουν το ρίσκο που προκαλούν οι έντονες διακυμάνσεις των τιμών. Προσθέστε και το γεγονός ότι δεν υπάρχει, κατ’ ουσία, προθεσμιακή αγορά…

Η τελευταία απόπειρα του πρωθυπουργού, με την επιστολή προς την πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με την οποία ζητούσε την παρέμβαση της Κομισιόν για να προστατευθούν οι καταναλωτές της χώρας μας από τις συνεχιζόμενες υψηλές τιμές στον ηλεκτρισμό για τις οποίες, όπως υποστηρίζει ευθύνονται οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, δεν βρήκε ευήκοα ώρα στις Βρυξέλες. 

Ούτε καν η φράση ότι η αγορά ενέργειας είναι ένα… «ακατανόητο μαύρο κουτί» και ότι «υπάρχει μια θεμελιώδης στρέβλωση στην ενεργειακή αγορά της νοτιοανατολικής Ευρώπης», δεν βρήκε συμπαράσταση από τους αρμόδιους στην Κομισιόν, παρά τη κάπως δραματική έκκλησή του, ότι πρέπει κάποιος να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση. Δυστυχώς για τον κο Μητσοτάκη η επανεκλεγείσα πρόεδρος της Επιτροπής απέρριψε τα επιχείρηματα της ελληνικής πλευράς και άφησε να εννοηθεί, σαφώς, ότι για την ενεργειακή ακρίβεια στην Ελλάδα δεν ευθύνεται η Ευρώπη, αλλά η Ελλάδα! 

Είναι χαρακτηριστικό της άρνησής της να ικανοποιήσει στο ελάχιστο τις αιτιάσεις του πρωθυπουργού, το γεγονός ότι αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι είναι η Ουκρανία που ευθύνεται για το υψηλό κόστος του ρεύματος στην ΝΑ Ευρώπη, και υποστήριξε δεν ευθύνεται η ζήτηση από την Ουκρανία για τις υψηλές τιμές του καλοκαιριού, καθώς τα μεγέθη δεν επαρκούν για να επηρεάσουν σοβαρά το ευρωπαϊκό και το ελληνικό ενεργειακό σύστημα. 

Μάλιστα, υπήρξε και συνέχεια στην αρνητική στάση των Ευρωπαίων αξιωματούχων στο ελληνικό αίτημα, καθώς ένας εξ αυτών επεσήμανε  ότι οι τιμές στην Ελλάδα ήταν χαμηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου πριν το καλοκαίρι και απέδωσε το άλμα τους, τους θερινούς μήνες, στα εγγενή προβλήματα του εγχώριου συστήματος, ήτοι, στην ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, στην έλλειψη ευελιξίας στο σύστημα, καθώς στην ανεπάρκεια διασυνδέσεων και λύσεων αποθήκευσης.

Το υπόβαθρο πίσω από τα σημερινά προβλήματα στον ηλεκτρισμό 

Το energia.gr έθεσε σε σημαίνον στέλεχος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το ερώτημα εάν όλα τα παραπάνω, συνάδουν με κάποιο στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης για τον κλάδο. Απάντησε πως η πολιτική στον τομέα δεν φαίνεται να περιέχει στοιχεία ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου, που να έχει μελετηθεί από όλες τις πλευρές (π.χ. ισορροπία ισοζυγίου στο μείγμα) γι’ αυτό και διαψεύδεται. 

Όπως ανέφερε, η στροφή στο φυσικό αέριο που διατηρεί υψηλές τις τιμές στην προημερησία αγορά του ΕΧΕ, έγινε με «άνωθεν», εξωχώριες εντολές. Υποστήριξε ακόμη πως οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο στην Βόρεια Ελλάδα θα έπρεπε κανονικά να βρίσκονται στο νότιο τμήμα της χώρας, δηλαδή, εκεί που γίνεται η μεγαλύτερη κατανάλωση και εξαίρεσε τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς της ΔΕΗ (προβλήματα ΔΕΗ) με την αιτιολογία ότι έπρεπε να βρίσκονται εγγύς των λιγνιτορυχείων που παρείχαν το καύσιμο. 

Για να καταδείξει δε την έλλειψη ορθής επιχειρηματικής λογικής στην εκτέλεση του στρατηγικού σχεδίου της χώρας στον τομέα της ενέργειας, ανέφερε το παράδειγμα της ΔΕΗ που συμμετέχει σε μια επένδυση μονάδας φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη η οποία ανταγωνίζεται, όπως τόνισε, τόσο την Πτολεμαΐδα 5 όσο και παλαιότερες μονάδες της Δημόσιας Επιχείρησης (Αλιβέρι, Μεγαλόπολη 5 και Λαύριο)! 

Σήμερα, πρόσθεσε, υπάρχει υπερπληθώρα μονάδων φυσικού αερίου που δημιουργεί, εγγενώς, ανισορροπία στο σύστημα και υποσκάπτει τη διακηρυγμένη πολιτική για τις ΑΠΕ, κάτι που γίνεται πρόξενος «καταστροφής κεφαλαίου», όπως είπε χαρακτηριστικά. «Η ευθύνη βαραίνει όλους όσοι επέτρεψαν σε συγκεκριμένα πολύ ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα στην ενέργεια να διεισδύσουν στο χώρο και να τον ποδηγετήσουν», κατέληξε. 

Στο τέλος της ημέρας, ό,τι και αν ευθύνεται για όλη αυτή τη διαταραχή που βιώνουμε, όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά, σημασία έχει ότι η επερχόμενη χειμερινή περίοδος, εκτός, πιθανότατα, απο πιο δριμεία από τις προηγούμενες, θα φέρει αυξημένα κόστη στο ρεύμα. Η ρήση των ταγών για καθαρή και φθηνή ενέργεια θα παραμείνει και αυτή τη χρονιά, μια χιμαιρική υπόσχεση και μια ουτοπία!