Η σημερινή ψηφοφορία σχετικά με τους δασμούς στα EVs που εισάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την Κίνα ανέδειξε όλα τα ρήγματα που μπορεί κανείς να εντοπίσει στην πολιτική που ακολουθεί η Κομισιόν.
Παραδόξως, η σημαντική είδηση δεν ήταν ότι τα κράτη-μέλη ενέκριναν υψηλότερους δασμούς κατά των ηλεκτρικών οχημάτων που κατασκευάζονται στην Κίνα, αλλά το πώς ψήφισαν. Η έγκριση δεν προήλθε από την πλειοψηφία, αλλά πέρασε με το 45,99% από 10 κράτη. Η δεύτερη μεγαλύτερη τάση ήταν η αποχή, με 31,36% από 12 κράτη. Τέλος, το 22,65% από 5 κράτη καταψήφισε. (Για να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις υπενθυμίζουμε ότι σε τέτοιους είδους ψηφοφορίες δεν ισχύει η μέθοδος 1 κράτος-μέλος= 1 ψήφος αλλά η ψήφος κάθε κράτους υπολογίζεται με βάση τον πληθυσμό του.)
Πώς ψήφισαν τα ευρωπαϊκά κράτη για τους δασμούς στα κινεζικά EVs. Πηγή: Euronews.
Μολονότι οι τριγμοί μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών ήταν γνωστές, το αποτέλεσμα εξέπληξε πολλούς. Η μειοψηφική έγκριση των δασμών ουσιαστικά υπονομεύει την πολιτική τους νομιμοποίηση, ενώ σίγουρα θα δυσχεράνει την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Πιο κρίσιμα, η Κίνα έχει κάθε λόγο να προσπαθήσει να αξιοποιήσει αυτόν τον διχασμό διπλωματικά. Και σίγουρα δεν θα διστάσει να προχωρήσει με τέτοιες μεθόδους, καθώς ήδη έχει αρκετούς «στρατηγικούς εταίρους» ή «Δούρειους Ίππους»— ανάλογα με την οπτική του καθενός— ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Η καταβολή δασμών αναμένεται να ξεκινήσει ήδη από τον επόμενο μήνα, με τις αντιδράσεις εντός Ευρώπης να μην σταματούν. Οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες θεωρητικά θα έπρεπε να επιθυμούν τους δασμούς ώστε να προστατεύσουν τις δικές τους εγχώριες πωλήσεις, είχαν αντιταχθεί στην προσέγγιση της Κομισιόν εξαρχής. Ο φόβος των ευρωπαίων κατασκευαστών οχημάτων, καθώς και των κρατών που διαφωνούν, έγκειται στον αναπόφευκτο εμπορικό πόλεμο που θα ακολουθήσει μόλις το Πεκίνο επιβάλει τα δικά του αντίμετρα.
Πιο ενδιαφέρουσα όμως είναι η υποψία πως ο ευρωπαϊκός “εμφύλιος” ξέσπασε για έναν ανύπαρκτο λόγο. Πιο συγκεκριμένα, μία πρόσφατη ανάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου συμπεραίνει πως το εξαγωγικό πλεονέκτημα της Κίνας δεν συνδέεται με τις επιδοτήσεις— όπως την κατηγορούν οι ευρωπαίοι γραφειοκράτες που προώθησαν τους πολυσυζητημένους δασμούς— αλλά στις ευρύτερες συνθήκες εφοδιασμού και παραγωγής που έχει διαμορφώσει.
Η επιβολή δασμών εκ μέρους της Κίνας κατά ευρωπαϊκών προϊόντων μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες. Παρόλο που η εγχώρια κατανάλωση στην Κίνα παραμένει υποτονική, ο ασιατικός δράκος είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως, το κλείσιμο της οποίας προκάλεσε σοβαρά προβλήματα για πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Καθώς η μεσαία τάξη της Κίνας αναμένεται να αυξηθεί από τα 500 εκατομμύρια σήμερα στα 800 εκατομμύρια μέσα στα επόμενα χρόνια, ο αποκλεισμός των ευρωπαϊκών εισαγωγών θα πλήξει την ήδη ασθμαίνουσα ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Οι πρώτες αντιδράσεις των διαφωνούντων
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφύγει το ξέσπασμα ενός «εμπορικού πολέμου» με το Πεκίνο, μετά το πράσινο φως για την επιβολή επιπλέον δασμών στα ηλεκτρικά οχήματα που εισάγονται από την Κίνα.
Η Επιτροπή «δεν πρέπει να κηρύξει εμπορικό πόλεμο» παρά την ψηφοφορία αυτή, δήλωσε ο φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ και ζήτησε να βρεθεί «μια λύση έπειτα από διαπραγμάτευση» με το Πεκίνο. Η Γερμανία είχε ψηφίσει κατά της πρότασης για τους επιπλέον φόρους.
Ο μεγαλύτερος όμιλος της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, ο όμιλος Volkswagen, έκανε λόγο για μια «κακή προσέγγιση» για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. «Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την κινεζική κυβέρνηση να συνεχίσουν με εποικοδομητικό τρόπο τις διαπραγματεύσεις για μια πολιτική λύση», ανέφερε η Volkswagen σε ανακοίνωση που εξέδωσε.
Ο διευθύνων σύμβουλος της αυτοκινητοβιομηχανίας BMW Όλιβερ Τσίπσε χαρακτήρισε την ψηφοφορία για τους επιπλέον δασμούς, που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των μελών της ΕΕ, «μοιραίο σινιάλο για την ευρωπαϊκή βιομηχανία της αυτοκίνησης». Πρόσθεσε πως χρειάζεται μια ταχεία διευθέτηση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και το Πεκίνο ώστε να αποφευχθεί μια εμπορική σύγκρουση.
Η Σουηδία θα απόσχει στην ψηφοφορία για την επιβολή από την Ευρωπαϊκή Ένωση δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου της χώρας. Ο Μπέντζαμιν Ντούσα δήλωσε πως η Σουηδία είχε σκεφθεί να καταψηφίσει τους δασμούς, αλλά αποφάσισε να απόσχει έπειτα από συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατευθύνεται σε έναν «οικονομικό ψυχρό πόλεμο» με την Κίνα, προειδοποίησε ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, η χώρα του οποίου ασκεί το τρέχον εξάμηνο την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
Η πρόταση της Κομισιόν μπορεί να εφαρμοστεί εκτός αν μια ενισχυμένη πλειοψηφία 15 κρατών μελών της ΕΕ, που να αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ, ψηφίσει κατά.
Πεκίνο και Βερολίνο, οι κύριοι χαμένοι
Το ψήφισμα της Παρασκευής είναι βέβαιο ότι θα εξαπολύσει την οργή του Πεκίνου.
Από την αρχή, η Κίνα κατήγγειλε την έρευνα της Επιτροπής ως "γυμνή προστατευτική πράξη", αρνήθηκε σταθερά την ύπαρξη επιδοτήσεων, χαρακτήρισε τα ευρήματα "τεχνητά κατασκευασμένα και υπερβολικά" και απείλησε με αντίποινα κατά των βιομηχανιών γαλακτοκομικών προϊόντων, κονιάκ και χοιρινού κρέατος της ΕΕ, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου σε ορισμένες πρωτεύουσες.
Παράλληλα, Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν εμπλακεί σε εντατικές συνομιλίες με τους ομολόγους τους στην ΕΕ για να εξασφαλίσουν μια πολιτική λύση που θα μπορούσε να αποτρέψει τους πρόσθετους δασμούς. Μια πιθανή επιλογή είναι να δεσμευτούν οι παραγωγοί να καθορίσουν ελάχιστες τιμές για τα ηλεκτρικά τους οχήματα, αν και η εφαρμογή αυτής της λύσης θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολη και ευάλωτη σε παραθυράκια.
Παρά το ψήφισμα της Παρασκευής, οι διαπραγματεύσεις ΕΕ-Κίνας θα συνεχιστούν μέχρι τις 30 Οκτωβρίου, τη νομική προθεσμία που έχει καθοριστεί από την έρευνα της Επιτροπής.
Οι συνομιλίες αποτελούν επίσης ύψιστη προτεραιότητα για τη Γερμανία, η οποία φοβάται ότι το τιτάνιο του Πεκίνου θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω πόνο στην υποτονική οικονομία της. Οι γερμανικές εταιρείες ξόδεψαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες επεκτείνοντας τους επιχειρηματικούς τους δεσμούς με την Κίνα ως έναν τρόπο να πουλήσουν τις εξαγωγές τους στην ολοένα και πιο πλούσια μεσαία τάξη της. Οποιαδήποτε αντίποινα θα μπορούσαν να πλήξουν καίρια αυτούς τους καλά αναπτυγμένους δεσμούς.
"Φυσικά, πρέπει να προστατεύσουμε την οικονομία μας από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές", δήλωσε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς αυτή την εβδομάδα. "Ωστόσο, η αντίδρασή μας ως ΕΕ δεν πρέπει να οδηγήσει στο να ζημιωθούμε εμείς οι ίδιοι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι διαπραγματεύσεις με την Κίνα για τα ηλεκτρικά οχήματα πρέπει να συνεχιστούν".
Το γεγονός ότι οι δασμοί θα προχωρήσουν τελικά αποκαλύπτει τη μειωμένη επιρροή του Βερολίνου στις Βρυξέλλες, όπου οι εσωτερικές διαμάχες εντός του τρικομματικού συνασπισμού του Σολτς έχουν συχνά προκαλέσει απογοήτευση και εκνευρισμό μεταξύ των διπλωματών.
Η εισαγωγή δασμών λειτουργεί επίσης ως επιβεβαίωση της πολιτικής της Ούρσουλας Φον Ντερ Λάιεν για την Κίνα. Η επικεφαλής της Επιτροπής έχει κερδίσει επαίνους για την ξεκάθαρη, αντικειμενική στρατηγική της για την αντιμετώπιση του Πεκίνου, κλείνοντας το κεφάλαιο του πολιτικού εφησυχασμού που τώρα κατηγορείται για τις μυριάδες κρίσιμες εξαρτήσεις που έχτισε το μπλοκ με την Κίνα.
Με την πολιτική νίκη στο ενεργητικό της, η φον ντερ Λάιεν είναι σε θέση να συνεχίσει την πολιτική της κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας της.