Συμφωνία επί της αρχής πέτυχαν τα κράτη μέλη του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής Περιβάλλοντος (MPEC 82) για τα μέτρα που θα οδηγήσουν στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχει η «Ν», παρά το χάσμα που υπήρχε μεταξύ των προτάσεων που είχαν κατατεθεί , τα μέτρα που θα ληφθούν θα είναι σε δύο κατευθύνσεις. Το πρώτο, το εμπορικό μέτρο, αφορά την υιοθέτηση τέλους για τους ρύπους (levy), και το δεύτερο, το τεχνικό μέτρο, αφορά την υιοθέτηση ενός fuel standard.
Έως το τέλος του 2025
Στόχος του ΙΜΟ είναι να προλάβει τα χρονοδιαγράμματα και να «περάσουν» τα μέτρα από την ολομέλεια μέχρι το 2025. Ωστόσο, η πορεία μόνο εύκολη δεν φαίνεται να είναι . Για το Levy, οι διαφωνίες όσον αφορά το ύψος του τέλους είναι μεγάλες. Στην πραγματικότητα υπάρχει χάσμα απόψεων, με τις προτάσεις να κυμαίνονται από τα 18 δολ. ο τόνος CO2 μέχρι και 150 δολ. ο τόνος. Μάλιστα, στην περίπτωση των 150 δολ., σύμφωνα με υπολογισμούς και με βάση τις σημερινές τιμές των συμβατικών καυσίμων, η αύξηση στο κόστος του ναυτιλιακού καυσίμου φτάνει το 50% . Χάσμα όμως υπάρχει και για τα fuel standards, τα οποία θα περιλαμβάνουν και χρηματική ποινή για όσα πλοία δεν πιάνουν τους στόχους. Ειδικότερα, υπάρχουν δύο προτάσεις στο τραπέζι. Το πιο φιλόδοξο πρότυπο καυσίμου της πρότασης Ε.Ε.-Ιαπωνίας, το οποίο ευθυγραμμίζεται με τους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του ΟΗΕ, που στοχεύουν στο 30% το 2030 και στο 80% το 2040. Η δεύτερη πρόταση προβλέπει τη μείωση των αερίων ανά διετία. Πάντως, η πρόοδος που σημειώθηκε για το θέμα στον ΙΜΟ αυτή την εβδομάδα προκάλεσε ανάμικτες αντιδράσεις από τους συμμετέχοντες, καθώς ορισμένοι θεώρησαν τη συμπερίληψη όλων των προτεινόμενων μέτρων ως ένδειξη πιθανής συμφωνίας για ένα φιλόδοξο μέτρο, όπως η εισφορά. Ωστόσο, άλλοι αντιπρόσωποι δήλωσαν ότι οι προοπτικές συμφωνίας σε μια εισφορά εξασθενούν, καθώς η Κίνα είναι αντίθετη σε ένα τέτοιο μέτρο. Επισημαίνεται ότι ακόμα και εάν υιοθετηθεί ένα μέτρο από τον ΙΜΟ, στη συνέχεια τα κράτη μέλη θα πρέπει να περάσουν τον κανονισμό στο εθνικό τους δίκαιο. Τα κράτη θα οριστικοποιήσουν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα στη MEPC83 τον Απρίλιο του 2025 και στη συνέχεια θα τα εγκρίνουν σε έκτακτη MEPC το φθινόπωρο του 2025, πράγμα που σημαίνει ότι απομένει μία μόνο συνεδρίαση για να διευθετηθούν οι λεπτομέρειες ενός μηχανισμού τιμολόγησης των εκπομπών του θερμοκηπίου μαζί με ένα πρότυπο καυσίμου. Η Κίνα, η Βραζιλία και ορισμένα άλλα κράτη υποστήριξαν ότι οι ευέλικτες επιλογές συμμόρφωσης, όπως η εμπορία μονάδων, η συγκέντρωση και η τραπεζική διαχείριση, θα λειτουργούσαν ως επαρκές οικονομικό στοιχείο μαζί με ένα πρότυπο καυσίμου. Τουλάχιστον 50 κράτη υποστηρίζουν την επιβολή εισφοράς, μεταξύ των οποίων η Ε.Ε., n Ιαπωνία, ο Καναδάς και ορισμένα νησιά του Ειρηνικού και της Καραϊβικής, ενώ περισσότερα από 15 κράτη, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Βραζιλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αγκόλα, είχαν ταχθεί κατά.
Το ιστορικό
Ο ΙΜΟ συνεχίζει να λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσει ότι η διεθνής ναυτιλία ανταποκρίνεται στο μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Έχει ήδη αναπτύξει παγκόσμιους κανονισμούς για την ενεργειακή απόδοση των πλοίων. Τον Ιούλιο του 2023 , η MEPC 80 ενέκρινε τη στρατηγική του ΙΜΟ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία για το 2023, με ενισχυμένες φιλοδοξίες για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών από τη διεθνή ναυτιλία έως το 2050 ή κοντά σε αυτό το ορόσημο. Στο πλαίσιο της στρατηγικής του ΙΜΟ για τα αέρια του θερμοκηπίου του 2023, τα κράτη μέλη εξετάζουν επί του παρόντος μια σειρά από προτεινόμενα δεσμευτικά «μεσοπρόθεσμα μέτρα» για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου , με σκοπό την υιοθέτησή τους στα τέλη του 2025, μεταξύ των οποίων είναι:
– ένα τεχνικό στοιχείο, δηλ. ένα παγκόσμιο πρότυπο ναυτιλιακών καυσίμων που θα ρυθμίζει τη σταδιακή μείωση της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου ενός ναυτιλιακού καυσίμου, και
– ένα οικονομικό στοιχείο, δηλαδή έναν μηχανισμό τιμολόγησης των θαλάσσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Κατά τη MEPC 82 η επιτροπή συνέχισε τις εργασίες της για την ανάπτυξη ενός σχεδίου νομικού πλαισίου για τη συμπερίληψη των υποψήφιων μεσοπρόθεσμων μέτρων στο παράρτημα VI της Διεθνούς Σύμβασης για την πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία (MARPOL). Μόλις ολοκληρωθεί, θα εξεταστεί για να πάρει έγκριση από τη ΜΕPC στα τέλη του 2025. Τα προτεινόμενα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα επηρεάσουν τον παγκόσμιο στόλο και τα κράτη μέλη, ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και τα μικρά, αναπτυσσόμενα, νησιωτικά κράτη (SIDS). Για να καθοδηγήσει τη λήψη αποφάσεων, κατά το προηγούμενο έτος διενεργήθηκε μια συνολική αξιολόγηση, η οποία επικεντρώθηκε στις πιθανές επιπτώσεις των υποψήφιων μέτρων στον παγκόσμιο στόλο και στα κράτη.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")