Στα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα ξεχωρίζει η εντυπωσιακή κυριαρχία των ΑΠΕ, με ποσοστό 61,9% και έπονται από απόσταση το φυσικό αέριο με 23,5%, οι εισαγωγές με 8,2% και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά με 1,6%, ενώ το μερίδιο του λιγνίτη καθηλώνεται στο 0,1%. Τέλος, οι εξαγωγές ανήλθαν στις 26,897 MWh και οι εισαγωγές στις 12,853 MWh.
Εν τω μεταξύ, στις 12 το μεσημέρι σήμερα, η ωριαία παραγωγή ανά καύσιμο, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με τις ανανεώσιμες πηγές να έχουν εκτοξευτεί στο 79%, που αντιστοιχεί σε 3.394 MWh, με το φυσικό αέριο να περιορίζεται στο 15% (658 MWh), τον λιγνίτη να ενισχύεται στο 4% (178MWh) και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά να συμμετέχουν με μόλις 2% (89 MWh).
Την ίδια ώρα, αυξημένες είναι οι χονδρικές τιμές του ηλεκτρισμού σε όλη την Ευρώπη, με εξαίρεση την προημερησία αγορά της Φινλανδίας όπου καταγράφεται «βουτιά» -204,8%, με την ΤΕΑ να υποχωρεί σε αρνητικό έδαφος, στο -1,08 ευρώ/MWh!
Mε το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας να εξακολουθεί να ταλαιπωρεί τους καταναλωτές τα τελευταία χρόνια, μετά την εισαγωγή του target model, με την «ορατή αποκλιμάκωσή των τιμών του ηλεκτρισμού και την μείωση των ΥΚΩ» να μετατίθεται για μετά το 2030, σύμφωνα με το νέο ΕΣΕΚ – κάτωθι διάγραμμα – αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πολιτική που προτίθεται να ακολουθήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ/ΜΠΕ, είναι στις προθέσεις του ΥΠΕΝ η σταδιακή κατάργηση των χρεώσεων που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας για τη χρηματοδότηση των ανανεώσιμων πηγών, ΕΤΜΕΑΡ και της ηλεκτροδότησης των νησιών, ΥΚΩ που θα αποφέρουν χαμηλότερες τιμές στο ρεύμα για τους καταναλωτές.
Μεταξύ των δράσεων που αναμένεται να αναληφθούν είναι:
- Η ανάπτυξη των ΑΠΕ ισόρροπα ανά κατηγορία (φωτοβολταϊκά, αιολικά, υδροηλεκτρικά) και στη βάση προγραμματισμού βάσει των αναγκών, με κριτήριο την ελαχιστοποίηση των περικοπών, και ταυτόχρονα ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας,
- Η απόκριση (μετατόπιση) της ζήτησης στις ώρες υπερπροσφοράς των ΑΠΕ
- Η συγκράτηση σε εύλογα επίπεδα του κόστους των ρυθμιζόμενων χρεώσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη δικτύων σε συνδυασμό με τη σταδιακή μείωση, ως την οριστική εξάλειψη, των ρυθμιζόμενων χρεώσεων που σχετίζονται με τις ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ - αφού θα λήξουν οι συμβάσεις με υψηλές επιδοτήσεις), και την επιδότηση των καταναλώσεων στα νησιά (ΥΚΩ - αφού θα έχουν υλοποιηθεί οι διασυνδέσεις) και
- Η μεταφορά του χαμηλού κόστους ΑΠΕ στον τελικό καταναλωτή με PPAs και ανάπτυξη της αυτοπαραγωγής, με ειδικό ρόλο να επιφυλάσσεται για την συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο λογαριασμός του ΕΤΜΕΑΡ χρηματοδοτεί τους παραγωγούς ΑΠΕ για την ενέργεια που εγχέουν στο δίκτυο, με τιμές ανά μεγαβατώρα που είναι υψηλότερες για τις παλαιότερες μονάδες οι οποίες τέθηκαν σε λειτουργία όταν οι τεχνολογίες δεν είχαν ωριμάσει ακόμη και το κόστος ήταν υψηλότερο. Οι νέες μονάδες συμμετέχουν απευθείας στην αγορά οπότε το κόστος τους είναι σαφώς χαμηλότερο και, στον βαθμό που οι παλιές μονάδες αποσύρονται λόγω παλαιότητας, το κόστος για τον καταναλωτή θα μειώνεται.
Σε ό,τι αφορά στις ΥΚΩ, οι χρεώσεις που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς καλύπτουν το κόστος παροχής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά στις ίδιες τιμές με την υπόλοιπη χώρα όπου το κόστος παραγωγής από τις τοπικές μονάδες που λειτουργούν με υγρά καύσιμα είναι πολλαπλάσιο.
Κομβικής σημασίας για τη μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης των μη διασυνδεδεμένων νησιών είναι η ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης (Ηράκλειο - Αττική) που είναι υπό κατασκευή.
Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από τον ΑΔΜΗΕ η ηλέκτριση του καλωδίου θα ξεκινήσει δοκιμαστικά στις αρχές του 2025 και θα τεθεί σε λειτουργία μέχρι το προσεχές καλοκαίρι.
Παράλληλα ολοκληρώνεται η διασύνδεση των Κυκλάδων και ξεκινούν οι εργασίες για τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Όσον αφορά στα οφέλη που θα αποκομίσουν οι καταναλωτές, εκτιμάται ότι η χρέωση για το ΕΤΜΕΑΡ στην οικιακή κατανάλωση είναι 0,017 ευρώ ανά κιλοβατώρα ενώ για τις ΥΚΩ οι χρεώσεις κλιμακώνονται ως εξής:
· Για κατανάλωση από 0-1600 κιλοβατώρες το τετράμηνο, 0,0069 ευρώ ανά κιλοβατώρα.
· Από 1601-2000 κιλοβατώρες, 0,05 ευρώ ανά κιλοβατώρα.
· Από 2001 κιλοβατώρες και πάνω, 0,085 ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Συνεπώς για κατανάλωση της τάξης των 300 KWh τον μήνα, το όφελος που θα προκύψει μετά την αφαίρεση αυτών των χρεώσεων φθάνει σε 5,1 ευρώ μηνιαίως, από το ΕΤΜΕΑΡ, καθώς και σε 2,07 ευρώ, από τις ΥΚΩ. Συνολικά, σε επίπεδο τετραμήνου, το όφελος για τον καταναλωτή θα φθάνει στα 28,7 ευρώ.