ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ στα πολεμικά μέτωπα της Μέσης Ανατολής δείχνουν ότι τα πάντα είναι ρευστά και μπορούν πολύ εύκολα να εξελιχθούν σε περιφερειακή σύγκρουση μεγάλων διαστάσεων.
Ήδη υπάρχει εύλογη ανησυχία για προσφυγικά κύματα από τον Λίβανο, που θα φτάσουν είτε απευθείας στην Κύπρο είτε στα νησιά του Αιγαίου μέσω Τουρκίας. Παράλληλα, παραμένει το ενδεχόμενο τρομοκρατικές οργανώσεις της ευρύτερης περιοχής να προσπαθήσουν να μεταφέρουν τον ζόφο των ιδεολογιών και των επιλογών τους στα δικά μας εδάφη. Ας θυμηθούμε το τρομοκρατικό συμβάν στο τουριστικό πλοίο City of Poros, το 1988, με επτά νεκρούς.
ΕΙΤΕ ΟΜΩΣ πάμε σε περιφερειακή σύγκρουση είτε όχι, στην πραγματικότητα ήδη όλα τα κράτη ανατολικώς και νοτίως ημών εμπλέκονται εμπράκτως σε κάποια πολεμική σύρραξη.
Μοναδική εξαίρεση η Αίγυπτος, όπου η σιδηρά πυγμή της κυβερνήσεως έχει αποτρέψει τη διάλυση του κράτους και τη δημιουργία ενός μεταναστευτικού προβλήματος μπροστά στο οποίο όλες οι προηγούμενες μεταναστευτικές κρίσεις θα μοιάζουν με παιδικά παιχνίδια. Επομένως, η Ε.Ε. πρέπει να στηρίξει με κάθε τρόπο τη σταθερότητα της Αιγύπτου.
ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ για εμάς είναι ότι παρά την άμεση και ανησυχητική γειτνίασή μας με αυτόν τον κόσμο, ορίζουμε τα σύνορα της ζώνης της ειρήνης και της ασφάλειας. Αυτή την κατάσταση ειρήνης και ασφάλειας πρέπει να διαφυλάσσουμε αλλά και να τονίζουμε.
Την πρακτική εφαρμογή τη διαπιστώνουμε τον τελευταίο χρόνο: Η λειτουργία της Κύπρου ως βάσεως για την αποχώρηση των Αμερικανών πολιτών από το Ισραήλ αμέσως μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023· η μαζική, μακροχρόνια ενοικίαση διαμερισμάτων από Ισραηλινούς σε Ελλάδα και Κύπρο και τώρα από Λιβανέζους· η επιχείρηση παροχής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας που έγινε με έδρα πάλι την Κύπρο.
Πριν από λίγες ημέρες έγινε στην Πάφο της Κύπρου η σύνοδος κορυφής των ηγετών του ευρωπαϊκού Νότου, παρουσία της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και του βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ δείχνουν ότι η Κύπρος σιγά σιγά κατορθώνει να απομακρυνθεί από τη μονοθεματική της τουρκικής κατοχής.
Από το 2004 που μπήκε η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι σήμερα, το σχεδόν αποκλειστικό θέμα που θίγει η κυπριακή εξωτερική πολιτική αφορά την Τουρκία.
Αυτό είναι λογικό, λόγω του συνεχιζόμενου επί 50 έτη τραγικού προβλήματος. Παράλληλα όμως «δένει» την Κύπρο με την Τουρκία. Στα αυτιά των Ευρωπαίων η λέξη Κύπρος συνδέεται με την Τουρκία. Αυτό ταιριάζει και με την ευρύτερη εικόνα που έχουν για το Κυπριακό.
Φάνηκε με το σχέδιο Ανάν. Τα όποια σχέδια λύσεων έρχονται στο τραπέζι είναι προσαρμοσμένα στη λογική ότι η Τουρκία είναι ο ισχυρός παίκτης για την επίλυση του Κυπριακού.
Η ΚΡΙΣΗ στη Μέση Ανατολή προσφέρει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει η Δύση την Κύπρο μέσα από ένα άλλο πρίσμα, εντελώς απαλλαγμένο από τον τουρκικό παράγοντα.
Επειδή ακριβώς η Τουρκία είναι αναμεμειγμένη στη μεσανατολική κρίση, ο εμφανής διαχωρισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας από τα ερντογανικά μονοπάτια προσθέτει στη σταθερότητα του νησιού. Αποδεικνύεται έτσι ότι εάν είχε γίνει δεκτό το σχέδιο Ανάν το 2004, σήμερα η Κύπρος θα λειτουργούσε ως παράρτημα της Τουρκίας και πιθανόν να είχε εμπλακεί στην όλη διαμάχη.
Από όλα αυτά βγαίνει ένα ακόμη συμπέρασμα. Η σχέση Ελλάδας – Κύπρου δεν διπλασιάζει το αποτύπωμα του Ελληνισμού στην ανατολική Μεσόγειο. Το πολλαπλασιάζει.
* Ο κ. Άγγελος Μ. Συρίγος είναι καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο – βουλευτής της Ν.Δ. στην Α’ Αθηνών
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")