Από το καθεστώς του σεβασμού των συνθηκών και του Διεθνούς Δικαίου περνάμε στη φάση του δικαίου του ισχυροτέρου. Τι άλλο μπορεί να δείχνουν τα αποτελέσματα της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στον Παναμά;

Ο πρόεδρος της χώρας Χοσέ Ραούλ Μολίνα, υπό το κράτος των αμερικανικών πιέσεων, αναγκάστηκε να δηλώσει πως δεν θα ανανεώσει την οικονομική συμφωνία με την Κίνα. Εδώ δεν πρόκειται για μια πολιτικοστρατιωτική κινεζική διείσδυση στον λεγόμενο ζωτικό χώρο των ΗΠΑ. Πρόκειται για οικονομικές συμφωνίες σαν αυτές που συνάπτουν όλα τα κράτη του πλανήτη. Και όμως, αυτή τη συμφωνία η προεδρία Τραμπ επεδίωξε και πέτυχε, με την απειλή εισβολής, να την ακυρώσει. Το μήνυμα που θέλει να στείλει ο Αμερικανός πρόεδρος είναι ένα και το έχει δηλώσει ξεκάθαρα ο ίδιος. Θα χρησιμοποιήσει την αδιαμφισβήτητη ισχύ των ΗΠΑ για να επιβάλει τις πολιτικές του. Συνεπώς, κάλλιστα αύριο μπορεί να απευθυνθεί στην ελληνική κυβέρνηση και με την απειλή κυρώσεων να ζητήσει την ακύρωση οικονομικών συμφωνιών με κράτη που τα θεωρεί μη φιλικά. Δεν είναι ένα φανταστικό σενάριο, βρίσκεται μέσα στη λογική των πραγμάτων.

Και μέσα σε αυτή τη λογική των πραγμάτων, που τείνει να διαμορφωθεί από τον Αμερικανό πρόεδρο, είναι και η δημιουργία ζωνών επιρροής των κρατών που είναι ή νομίζουν ότι είναι ισχυρά. Και αυτή η λογική –που σε τελική ανάλυση είναι αναθεωρητική των υφιστάμενων συνθηκών– δικαιολογεί και πολέμους και επεμβάσεις και απειλή χρήσης βίας. Για να το πω όσο πιο απλά μπορώ, η πολιτική Τραμπ δίνει συγχωροχάρτι στον Πούτιν για την εισβολή στην Ουκρανία. Διότι όταν οι ΗΠΑ απειλούν να εισβάλουν σε μια μικρή γειτονική χώρα για μια οικονομική συμφωνία, τότε «καλώς» εισέβαλε η Ρωσία στην Ουκρανία επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας. Και «καλώς» θα πράξει και η Κίνα μεθαύριο αν επιτεθεί στην Ταϊβάν. Και στα καθ’ ημάς, «καλώς» απειλεί η Τουρκία τα νησιά μας αφού θεωρεί πως απειλούν τα παράλιά της. Επανερχόμαστε στην εποχή της πολιτικής των κανονιοφόρων και του δόγματος της περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας.

Να μην εκπλαγούμε αν ύστερα από λίγο καιρό ξαναζήσουμε τη μοιρασιά του κόσμου σε ζώνες επιρροής. Οι αυταρχικοί ηγέτες, αυτοί που προσεγγίζουν τις διεθνείς σχέσεις υπό την οπτική του δίκαιου του ισχυρότερου, πολύ εύκολα μπορεί να συνεννοηθούν και να συνυπάρξουν. Και τα πιο αδύναμα κράτη αναγκαστικά ακολουθούν την πολιτική της συμπόρευσης με έναν από τους ισχυρούς, κατά το πρότυπο της φινλανδοποίησης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, μια πολύμορφη, ταλαιπωρημένη συλλογικότητα, φαίνεται πως θα περάσει δύσκολες μέρες μέσα στο νέο καθεστώς διεθνών σχέσεων που διαμορφώνεται. Και πολύ φοβούμαι πως και η πατρίδα μας θα πληγεί από τον άνεμο του διεθνούς αναθεωρητισμού στη σχέση της με την Τουρκία. Μέχρι στιγμής ο Τραμπ, ευτυχώς, δεν έχει ασχοληθεί με την περιοχή μας!

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")