Παράλληλα, η επιλογή της Chevron να υποβάλλει αίτημα στην Ελληνική κυβέρνηση την συγκεκριμένη χρονική στιγμή όπως διεξάγει έρευνες στην ευρύτερη περιοχή νότια ανατολικά της Κρήτης έρχεται να ενισχύσει τις Ελληνικές θέσεις σε ό, τι αφορά την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων εντός της δυνητικής της ΑΟΖ.
Πιο συγκεκριμένα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ανακοίνωσε την περασμένη Τέταρτη (26/3) την αποδοχή του ενδιαφέροντος της Chevron για τις περιοχές «Νότια Κρήτη Ι» και «Νότια Κρήτη ΙΙ», που περιέχουν τα τεμάχια (blocks) που είχαν προκύψει από την οριοθέτηση του διεθνούς διαγωνισμού του 2014. Οι ανωτέρω δύο περιοχές ευρίσκονται μέσα στην συνολικότερη γεωγραφική περιοχή ενδιαφέροντος που περιελάμβανε και αυτή της Νότιας Πελοπονήσσου, που η κυβέρνηση έκανε αποδεκτή στις 20 Ιανουαρίου, γνωστή ως Περιοχή Α2. Το ενδιαφέρον της Chevron για τις συγκεκριμένες περιοχές δεν είναι καινούργιο αλλά είχε ήδη εκφραστεί στην αρμόδια υπηρεσία, την ΕΔΕΥΕΠ, εδώ και καιρό. Να σημειωθεί ότι η Chevron εδώ και αρκετά χρόνια δραστηριοποιείται σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Κύπρο και γνωρίζει καλά την γεωλογία και το πετρελαϊκό δυναμικό της ευρύτερης περιοχής και άρα η απόφαση της να βγει μπροστά τώρα,διευρύνοντας το ενδιαφέρον της για τα ελληνικά κοιτάσματα, μόνο τυχαίο δεν είναι.
Ενδεικτική του ισχυρού ενδιαφέροντος της εταιρείας για την Ελλάδα είναι η ανακοίνωση της η οποία αναφέρει ότι, «Η Chevron επιβεβαιώνει ότι έχει υποβάλλει μη δεσμευτική εκδήλωση ενδιαφέροντος στην Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων της Ελλάδας (HEREMA) για τρία υποθαλάσσια μπλοκ. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με τη ρυθμιστική αρχή και την κυβέρνηση της Ελλάδας για να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαδικασίες χορήγησης αδειών». Χωρίς αμφιβολία η εκδήλωση ενδιαφέροντος από τον Αμερικανικό πετρελαϊκό κολοσσό για δυναμική είσοδο στην Ελληνική ΑΟΖ αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης σε ενεργειακό και επενδυτικό επίπεδο για την χώρα μας.
Εξ άλλου και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στο Υπουργικό Συμβούλιο την Τέταρτη (26/3) αποτύπωσε ακριβώς αυτή την διάσταση τονίζοντας: «η αμερικανική πολυεθνική αναγνωρίζει έμπρακτα την Ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στην περιοχή, ενώ θέλω να επισημάνω ότι και η Λιβύη, η οποία πρόσφατα δημοπράτησε θαλάσσια οικόπεδα στη δική της ΑΟΖ, ακολούθησε και αυτή τη μέση γραμμή, σεβόμενη δηλαδή ουσιαστικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα».
Ανωτέρω αναφερθήκαμε σε δυνητική ΑΟΖ, και αυτό γιατί η Ελλάδα πέρα του νόμου Ι. Μανιάτη (Ν. 4001/2011, Άρθρο 156,Παράγραφος 1) μέσω του οποίου προσδιορίζει τον τρόπο χάραξης των ορίων της ΑΟΖ αποδεχόμενη την αρχή της μέσης γραμμής ίσων αποστάσεων από όλες τις παρακείμενες ακτές των γειτονικών κρατών, βάσει των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS), δεν έχει προχωρήσει στην επίσημη ανακήρυξη της ούτε έχει δημοσιεύσει σχετικό χάρτη. Υπάρχει βέβαια ο γνωστός χάρτης της Σεβίλλης, που έχει υιοθετήσει η ΕΕ αλλά όχι η Ελλάδα, ο οποίος εμφανίζει την Ελληνική ΑΟΖ όπως ακριβώς προκύπτει από την ερμηνεία του Νόμου Μανιάτη. Και εάν κάποτε αποφάσιζε η κυβέρνηση να ανακοινώσει επίσημα τα όρια της Ελληνικής ΑΟΖ για όλη την επικράτεια θα ακολουθούσε στο μεγαλύτερο μέρος του τον συγκεκριμένο χάρτη.
Το αίτημα της Chevron για έρευνες στις συγκεκριμένες περιοχές υποχρέωσε τώρα την Ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί θετικά και να δημοσιεύσει χάρτες με τις περιοχές ενδιαφέροντος, επιβεβαιώνοντας απόλυτα την από πολλού διατυπωθείσα θέση μας ότι « έρευνες υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές και εθνικά συμφέροντα πάνε μαζί» (βλέπε εδώ άρθρο μας στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 12/8/2019) Έτσι, μετά από ένα τέλμα πολλών ετών στις έρευνες υδρογονανθράκων, περίοδο κατά την οποία αποχώρησαν από την Ελλάδα μεγάλες εταιρείες όπως η TotalEnergies και Repsol μη ανεχόμενες ένα εχθρικό για αυτές περιβάλλον - όπου λόγω της πράσινης πολιτικής της σημερινής κυβέρνησης υποστήριζετο ότι η Ελλάδα δεν έχει λόγους να επιθυμεί την εγχώρια παραγωγή πετρελαίου και φ.αερίου αφού σε λίγα χρόνια θα έχουν εκλείψει (η γνωστή και αποτυχημένη θεωρία των stranded assets) με παράλληλη ενθάρρυνση περιβαλλοντικών οργανώσεων να εμποδίζουν τις έρευνες- το ενδιαφέρον της κυβέρνησης επιστρέφει υπό την πίεση των μεγάλων Αμερικανικών πετρελαϊκών.
Μάλιστα με την ανάληψη της Αμερικανικής προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ υπήρξε σαφής ενθάρρυνση των Αμερικανικών πετρελαϊκών όπως εντείνουν τις έρευνες τους όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά σε όλη την υφήλιο. Με το State Department να είναι όχι μόνο σε γνώση των κινήσεων των ανωτέρω εταιρειών αλλά να τις διευκολύνει σε όλες τους τις κινήσεις εκτός ΗΠΑ. Υπό αυτό το πρίσμα η δραστηριοποίηση της Chevron από τις αρχές τους έτους στην Ελλάδα δεν αποτελεί έκπληξη αλλά μια καλοδεχούμενη εξέλιξη που ενισχύει τις θέσεις της χώρας μας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Να θυμίσουμε ότι η Chevron εμφανίστηκε για πρώτη φορά δημόσια (αν και το ενδιαφέρον της εταιρείας για την Ελλάδα ήτο γνωστό εδώ και μερικά χρόνια μέσα από επαφές της με την ΕΔΕΥΕΠ και την αγορά σεισμικών δεδομένων) στο πετρελαϊκό σκηνικό της Ελλάδας στις αρχές Ιανουαρίου εφέτος, όταν σε σύμπραξη με την Helleniq Energy, διεκδίκησε μια περιοχή νότια της Πελοποννήσου, γνωστή ως Περιοχή Α2, και έκτοτε δρομολογήθηκαν οι προβλεπόμενες ενέργειες από πλευράς πολιτείας (δηλ. δημοσίευση προκήρυξης, οργάνωση διαγνωστικής διαδικασίας κλπ.) Έτσι, σε διάστημα λιγότερο των τριών μηνών η Chevron ενισχύει την θέση της στον Ελλαδικό χώρο, ο οποίος σύμφωνα με εκτιμήσεις της για την ευρύτερη περιοχή νότια της Κρήτης εμφανίζει μεγάλο γεωλογικό και πετρελαϊκό ενδιαφέρον. Παράλληλα, στην ίδια περιοχή δραστηριοποιείται ήδη από το 2019 η άλλη γνωστή Αμερικανική πετρελαϊκή η ExxonMobil (η μεγαλύτερη παγκοσμίως πετρελαϊκή) με δύο τεράστιες σε έκταση παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης ( μέσα από κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει και η Helleniq Energy)
Οι Θαλάσσιες Εκτάσεις
Το ενδιαφέρον της Chevron εστιάζεται σε συνολικά τρεις περιοχές, μια νότια της Πελοποννήσου ( Α2) που είχε εκδηλωθεί τον Ιανουάριο 2025 και δύο στα νότια της Κρήτης (Νότια Κρήτη Ι, Νότια Κρήτη ΙΙ) όπου η εταιρεία φιλοδοξεί να αναλάβει έρευνες σε ένα σύνολο 46.000 τ.χλμ. Η εξέλιξη αυτή φέρνει την Chevron σε πρώτη θέση από πλευράς έκτασης οικοπέδων (sea blocks) υπό διαχείριση, με την ExxonMobil να ακολουθεί με 35.655 τ. χλμ., την Helleniq Energy με 8.564 τ. χλμ. και την Energean με 2.414 τ. χλμ.
Με την είσοδο της Chevron στο Ελληνικό θαλάσσιο χώρο κυριολεκτικά διπλασιάζεται η έκταση των υπό εξερεύνηση περιοχών βάζοντας για μια ακόμα φορά την Ελλάδα στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Επιπλεον, η αύξηση των διαθεσίμων προς έρευνα περιοχών ενισχύει σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού εμπορικά αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Το ΥΠΕΝ όπως ανακοίνωσε, θα προχωρήσει άμεσα στην έκδοση σχετικής απόφασης αποδοχής ενδιαφέροντος, καθώς και των αποφάσεων που θα προσδιορίζουν τις ακριβείς συντεταγμένες της περιοχής, τον τύπο της σύμβασης και την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού. Σύμφωνα με πληροφορίες δεν αποκλείεται οι ανωτέρω τρεις περιοχές να δημοπρατηθούν μέσω ενός διεθνούς διαγωνισμού.
Σημείο Καμπής
Η δυναμική είσοδος της αμερικανικής Chevron στον Ελληνικό ενεργειακό χώρο στέλνει ισχυρά μηνύματα με πολλούς αποδέκτες και αναπόφευκτα θα επηρεάσει τις τρέχουσες και μελλοντικές εξελίξεις στον ενεργειακό και διπλωματικό τομέα. Κοινή είναι η εκτίμηση ανάμεσα σε πολιτικούς και ενεργειακούς αναλυτές ότι σήμερα ευρισκόμαστε σε σημείο καμπής που παρόμοιο δεν έχουμε βιώσει εδώ και πολλά χρόνια. Υπάρχουν πλέον συγκεκριμένοι λόγοι που μας κάνουν να αισιοδοξούμε για την πορεία των εθνικών θεμάτων που συνοψίζονται ως εξής:
(α) Σε ενεργειακό επίπεδο πλησιάζει ο χρόνος για την διεξαγωγή ερευνητικών γεωτρήσεων από την ExxonMobil στην παραχώρηση της νότια της Κρήτης όπου έχει εντοπίσει συγκεκριμένους στόχους (βλέπε άρθρο μας στο Energia.gr Αύγουστος 2023). H δε είσοδος της Chevron επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις ότι στην λεκάνη του Ηροδότου που καλύπτει την έκταση από τα παράλια της Παλαιστίνης, Ισραήλ, Κύπρου, Αιγύπτου με κατάληξη στην Ελληνική επικράτεια υπάρχει σημαντικός ενεργειακός πλούτος και δυνητικά αξιοποιήσιμα μεγάλα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Απόδειξη η δραστηριοποίηση στη περιοχή πληθώρας διεθνών πετρελαϊκών που πέρα από τις ανωτέρω δύο αμερικανικές εταιρείες περιλαμβάνουν την ΕΝΙ, την TotalEnergies, την Quatar Perroleum, την Shell, την Energean κα.
Η ανακάλυψη και εκμετάλλευση σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου ή πετρελαίου από τα ανωτέρω κοιτάσματα θα ενισχύσει την γεωστρατηγική θέση της χώρας και παράλληλα θα της προσφέρουν ενεργειακή αυτονομία συμβάλλοντας στην μείωση της ενεργειακής μας εξάρτησης και στη τιθάσευση του ενεργειακού κόστους.
(β) Η είσοδος και δεύτερης αμερικανικής πετρελαϊκής στην Ελλάδα και μάλιστα σε σύντομο χρόνο από την ανάληψη της προεδρίας Τραμπ, στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στήριξης προς την ελληνική κυβέρνηση από τις ΗΠΑ. Υποδηλοί δε έμπρακτο ενδιαφέρον
που επιτρέπει στην Ελληνική διπλωματία να αναπτύξει με εμπιστοσύνη τις θέσεις της για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων γενικότερα, και ειδικότερα στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων εντός της θεωρούμενης δικής μας ΑΟΖ. Η δε ενεργή άσκηση αυτών των δικαιωμάτων νότια και νοτιοανατολικά της Κρήτης αμφισβητεί έμπρακτα τόσο το παράνομο Τούρκο-Λιβυκό μνημόνιο του 2019 όσο και το Τουρκικό ιδεολόγημα της Γαλάζιας Πατρίδας (Mavi Vatan)
(γ) Ενισχύει την αυτοπεποίθηση της κυβέρνησης στο θέμα της πόντισης του ηλεκτρικού καλωδίου μεταξύ Κρήτης -Κύπρου -Ισραήλ. Οπως προκύπτει από δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου την περασμένη Δευτέρα ( 24/3) η κυβέρνηση εμφανίζεται πλέον αποφασισμένη να προχωρήσει με την υλοποίηση ( από τον ΑΔΜΗΕ) του έργου και την επανέναρξη των βυθομετρικών ερευνών μέσα στο επόμενες εβδομάδες. Πράγμα που θα επιτρέψει την χάραξη της όδευσης του καλωδίου, με την πόντιση του να προγραμματίζεται για το 2026/2027. Ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται ότι έχουν δοθεί εγγυήσεις από Γαλλία και Ισραήλ για την δημιουργία αμυντικής ομπρέλας, σε συνεργασία με το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και Αεροπορία, καθ’ όλη την διάρκεια των ερευνητικών εργασιών.