Υπό δοκιμασία τίθενται τις ημέρες του Πάσχα τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης, λόγω χαμηλής ζήτησης και αυξημένης παραγωγής ΑΠΕ, με τον ευρωπαϊκό διαχειριστή (ENTSO-E) να αναλαμβάνει πρωτοβουλία για μια συντονισμένη δράση των εθνικών διαχειριστών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ορθόδοξο Πάσχα συμπίπτει φέτος με το καθολικό, που σημαίνει εξαιρετικά χαμηλή ζήτηση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ταυτόχρονα και παράλληλα αυξημένη παραγωγή ΑΠΕ λόγω ηλιοφάνειας. Το γεγονός αυτό καθιστά τις προσπάθειες διατήρησης ευστάθειας του συστήματος για κάθε εθνικό διαχειριστή εξαιρετικά δύσκολες, καθώς δεν υπάρχουν δυνατότητες εξαγωγών για την πλεονάζουσα ενέργεια των ΑΠΕ. Κατάρρευση ενός συστήματος σε μια διασυνδεδεμένη αγορά, όπως είναι η ευρωπαϊκή, μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτά μπλακ άουτ σε γειτονικά συστήματα και τον κίνδυνο αυτό επιχειρεί να αποτρέψει ο ENTSO-E σε μια συντονισμένη δράση με τους εθνικούς διαχειριστές.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ευρωπαϊκός διαχειριστής συγκαλεί σε συνεδρίαση στις 8 Απριλίου την ειδική ομάδα που παρεμβαίνει για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων και στην οποία συμμετέχουν οι εθνικοί διαχειριστές, ώστε να διερευνήσει το ζήτημα και να χαράξει μια κοινή γραμμή άμυνας. Τα μέτρα που θα απευθύνει στους διαχειριστές θα τα συμπεριλάβουν στα έκτακτα σχέδια που έχουν καταρτίσει ήδη για τα εθνικά τους συστήματα. Η ειδική αυτή ομάδα του ΕΝΤSΟ-Ε συνεδρίασε και πρόσφατα για να αντιμετωπίσει πιθανά προβλήματα στο ευρωπαϊκό δίκτυο λόγω της μερικής έκλειψης ηλίου στις 29 Μαρτίου και της επίπτωσης στην παραγωγή των φωτοβολταϊκών.
O EΝTSO-E εκτίμησε ότι η έκλειψη μπορεί να μειώσει προσωρινά την παραγωγή ηλιακής ενέργειας έως και 21 GW σε όλη την Κεντρική Ευρώπη, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες – ποσότητα που τροφοδοτεί εκατομμύρια σπίτια.
Η παραγωγή των ΑΠΕ θα είναι αυξημένη σε μια περίοδο που θα μειωθεί η ζήτηση λόγω ταυτόχρονου εορτασμού του ορθόδοξου και του καθολικού Πάσχα.
Για να διατηρήσουν την ευστάθεια του συστήματος κατά τη διάρκεια της έκλειψης, οι διαχειριστές σε όλη την Ευρώπη ανέλαβαν συντονισμένα μέτρα για να εξισορροπήσουν την προσφορά με τη ζήτηση, με τους ειδικούς να παρακολουθούν τα επίπεδα ισχύος σε πραγματικό χρόνο και να κάνουν προσαρμογές όπου απαιτείται. Οι προγραμματισμένες εργασίες συντήρησης των ηλεκτρικών γραμμών αναβλήθηκαν και το προσωπικό της αίθουσας ελέγχου είχε υποβληθεί σε πρόσθετη εκπαίδευση για να χειριστεί τυχόν απροσδόκητα σενάρια. «Γεγονότα όπως αυτό μας υπενθυμίζουν τη σημασία ενός ανθεκτικού ενεργειακού δικτύου, καθώς η Ευρώπη συνεχίζει τη μετάβασή της σε ένα μέλλον με πιο ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με τα κατάλληλα μέτρα, αυτή η ηλιακή έκλειψη δεν είναι μια πρόκληση, αλλά μια ευκαιρία να δείξουμε πόσο καλά προετοιμασμένοι είμαστε για το μέλλον της ενέργειας», ανέφερε ο EΝTSO-E στη σχετική ανακοίνωσή του.
Στην Ελλάδα, «καμπανάκι» για τον αυξημένο κίνδυνο μπλακ άουτ το Πάσχα χτύπησε στις αρμόδιες αρχές ο διαχειριστής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) από τις αρχές Μαρτίου, ενώ στις 26 του ίδιου μήνα η αρμόδια ρυθμιστική αρχή για την ενέργεια (ΡΑΑΕΥ) συγκάλεσε την Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων για να εξετάσει σχέδιο αντιμετώπισης. Το βασικό εργαλείο για τη διατήρηση ευστάθειας του συστήματος και την αποτροπή μπλακ άουτ είναι οι περικοπές πράσινης ενέργειας, με τον ΑΔΜΗΕ να εκτιμά ότι τις κρίσιμες ημέρες, Κυριακή και Δευτέρα του Πάσχα, θα πρέπει να τεθούν εκτός συστήματος 5.300 MW, ποσότητα υπερδιπλάσια από την περυσινή. Αυτό γιατί στο σύστημα έχουν προστεθεί φέτος επιπλέον 2.500 μεγαβάτ και παράλληλα δεν υπάρχει δυνατότητα εξαγωγών. Το στοίχημα της ευστάθειας του συστήματος θα κριθεί από τη δυνατότητα ελέγχου της παραγωγής 5.500 φωτοβολταϊκών πάρκων με ισχύ 3.500 μεγαβάτ που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ αλλά δεν έχουν δυνατότητα τηλεποπτείας από τον διαχειριστή.
Οι περίπου 4.700 παραγωγοί αυτών των πάρκων έχουν κληθεί από τον ΔΕΔΔΗΕ να είναι σε ετοιμότητα για να μειώσουν ή και να μηδενίσουν την παραγωγή τους σε διάστημα 3 ωρών από τη στιγμή που θα ειδοποιηθούν. Για τη διασφάλιση μάλιστα της ανταπόκρισης των παραγωγών, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στη θέσπιση υψηλών προστίμων που ξεκινούν από τα 500 ευρώ/μεγαβατώρα και φτάνουν στα 1.500 ευρώ/μεγαβατώρα σε περίπτωση υποτροπής (αν δεν ανταποκριθούν πάνω από μία φορά).
Ενα πρώτο τεστ για την αποτελεσματικότητα του μέτρου περικοπής ενέργειας από τα «τυφλά» πάρκα του ΔΕΔΔΗΕ αναμένεται μέσα στο Σαββατοκύριακο, καθώς η ανησυχία των αρμόδιων αρχών για την ανταπόκριση των παραγωγών είναι μεγάλη και δεν θα ήθελαν να βρεθούν προ εκπλήξεως τις κρίσιμες ημέρες του Πάσχα. Ο σχεδιασμός του ΑΔΜΗΕ περιλαμβάνει και περικοπές γραμμών παραγωγής μέσης τάσης, με τις οποίες είναι συνδεμένα και νοικοκυριά, ως έσχατο μέτρο για την αποτροπή γενικευμένου μπλακ άουτ.
«Ελπίζω να καταφέρουμε να αποσοβήσουμε τον κίνδυνο και να μην έχουμε κάποιο πρόβλημα διακοπών», τόνισε περιγράφοντας το πρόβλημα στο πρόσφατο συνέδριο του «Κύκλου Ιδεών» ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)