Σηματοδοτεί, πάντως, αλλαγή εποχής: Μετά 80 χρόνια που προωθούσαν το ελεύθερο παγκόσμιο εμπόριο, με άγγελο-φύλακα τον αμερικανικό στόλο, τώρα οι ΗΠΑ δοκιμάζουν να ενισχύσουν τη διεθνή κυριαρχία τους αλλάζοντας τους κανόνες της αγοράς, διαλύοντας το ίδιο το σύστημα που πρωταγωνιστικά είχαν φτιάξει. Αν επιμείνουν, θα μπούμε σε μια νέα, σκοτεινή περίοδο της Ιστορίας.
Εχοντας την κυριαρχία στον χρηματοπιστωτικό τομέα και με Αμερικανούς τους γίγαντες της τεχνολογίας, τώρα οι ΗΠΑ επιδιώκουν –με τελείως ανορθόδοξο τρόπο– την ενίσχυση της παραγωγής τους. Οι προβλέψεις δεν συνηγορούν ότι θα το πετύχουν: Ενόψει των δασμών, η Goldman Sachs αύξησε σε 30% από 15% τις πιθανότητες ύφεσης, η JPMorgan τις αύξησε από 30% σε 40%, η Moody’s από 15% σε 35%. Ο στασιμοπληθωρισμός είναι ορατή απειλή, έρχεται πιο κοντά από την κατάρρευση των αμερικανικών χρηματιστηρίων, όπου νοικοκυριά και μη κερδοσκοπικοί φορείς έχουν επενδύσει 38 τρισ. δολ. – ήτοι, 1,7 φορές το διαθέσιμο εισόδημα όλων των νοικοκυριών. Αν αυτό συνεχιστεί, οι οιωνοί για την τριπλέτα των στόχων που έχει ο Ντ. Τραμπ, επαναπατρισμό της παραγωγής, αναζωογόνηση της βιομηχανίας και είσπραξη τελωνειακών εσόδων 1,5 τρισ. δολ. σε βάθος 10ετίας ώστε να υποκατασταθούν φόροι, δεν είναι καλοί. Η αμερικανική ηγεμονία, που διαφύλαξε τον κόσμο από την αναρχία μετά το 1945, προκαλεί πρωτοφανή αναστάτωση σήμερα. Αν το καθεστώς Τραμπ δεν υποχρεωθεί σε αναδίπλωση, οι ΗΠΑ θα μετατραπούν σε έναν απρόβλεπτο παράγοντα πολλαπλών κινδύνων.
Να σταθούμε στο παρόν: Σήμα κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία εκπέμπουν το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ, καμιά γωνιά του πλανήτη δεν μένει ανεπηρέαστη, ούτε, βέβαια, η Ευρωπαϊκή Ενωση. Πόσο θα επηρεαστεί, εξαρτάται κυρίως από τη διάρκεια και το βάθος των ανατροπών, αλλά και από το εύρος, την αλληλεγγύη και τον διεθνή ορίζοντα της αντίδρασής της.
Πώς επηρεάζουν αυτές οι εξελίξεις την ελληνική οικονομία άμεσα; Σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται ότι οι συνέπειες είναι σχετικά περιορισμένες και θα προέλθουν όχι τόσο άμεσα όσο έμμεσα, ως δευτερογενείς συνέπειες της αρνητικής επίδρασης που θα έχουν οι αμερικανικοί δασμοί στις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρωζώνης. Στο μέτρο που αυτές θα πλήττονται, θα επηρεάζονται οι εμπορικές συναλλαγές μας και, ειδικά, ο τουρισμός μας.
Εξαιτίας του πολέμου των δασμών, στο ήδη βαρύ κλίμα από την κατάρρευση της εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα, τη μεταρρυθμιστική αβουλία και τη διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησης, προστίθενται νέες και μεγάλες αβεβαιότητες. Με αποτέλεσμα, επιχειρηματικές δράσεις και ώριμα επενδυτικά σχέδια που ήταν έτοιμα να ξεκινήσουν, να αναβάλλονται μέχρι νεωτέρας. Ενώ θα πρέπει να τρέξουμε, καίμε χρόνο. Αυτό είναι το άμεσο μεγάλο κόστος.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)