Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Κλίματος, Βόπκε Χούκστρα, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, και οι εθνικές κυβερνήσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων για τη μεταρρύθμιση της αγοράς πιστώσεων άνθρακα της ΕΕ. Αυτή η μεταρρύθμιση θα αποτελεί κομμάτι της ευρύτερης αλλαγής που ετοιμάζεται για την κλιματική νομοθεσία της ΕΕ, με τις νέες συγκυρίες που έχουν διαμορφωθεί σε πολιτικό, οικονομικό, και κοινωνικό επίπεδο να οδηγούν σε προσαρμογές των όσων είχαν αποφασιστεί τα προηγούμενα χρόνια. Το σημείο-κλειδί για τις πιστώσεις άνθρακα είναι το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς σε τίτλους από τρίτες χώρες, κάτι που είχε απαγορευτεί το 2013.
Μία τέτοια απόφαση θα επέτρεπε στους φορείς εντός ΕΕ να αγοράσουν πιστώσεις άνθρακα για έργα εκτός ΕΕ, με τους αριθμούς να υπολογίζονται στο σύνολο των εκπομπών των ευρωπαϊκών κρατών. Η ιδέα αυτή είναι ιδιαίτερα δελεαστική για όσους υποστηρίζουν την εξωστρέφεια της ΕΕ, με τη χρηματοδότηση πράσινων έργων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες να θεωρείται ως ένα μέσο ήπιος ισχύος, ιδιαίτερα καθώς οι ΗΠΑ υποχωρούν. Παράλληλα, με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να έχουν περάσει στο στάδιο της ωρίμανσης όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, η δημιουργία νέων έργων και άρα νέων πιστώσεων θα επιβραδυνθεί σημαντικά μέσα στα επόμενα χρόνια.
Από την άλλη πλευρά, η αγορά ξένων πιστώσεων άνθρακα ελλοχεύει κινδύνους, καθώς το σύστημα ήδη δέχεται πιέσεις σχετικά με την αξιοπιστία του. Ειδικά τους προηγούμενους μήνες, μία σειρά σκανδάλων— από πιστώσεις που δεν ανταποκρίνονταν σε πραγματικά κλιματικά ουδέτερα έργα μέχρι πιστώσεις που είχαν κατηγοριοποιηθεί λανθασμένα— είχε προβληματίσει τους αναλυτές και τους επενδυτές. Παράλληλα, ο συμβιβασμός της αγοράς πιστώσεων από άλλες χώρες που θα προσμετρώνται στους ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους υπονομεύει τις δεσμεύσεις της ΕΕ.
Βεβαίως, οι σκέψεις για τις συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις δεν συμβαίνουν σε ένα πολιτικό κενό, αντιθέτως οι Βρυξέλλες δέχονται εντεινόμενες πιέσεις για υποβάθμιση ή και ακύρωση των κλιματικών στόχων. Η αρχή έγινε τον περασμένο Ιούνιο, όταν η κάλπη των Ευρωεκλογών ενδυνάμωσε τις δυνάμεις που αμφισβητούν τόσο την κλιματική αλλαγή, όσο και την ίδια την ΕΕ. Λίγο αργότερα, εντάθηκαν οι φωνές πολιτικών και οικονομικών παραγόντων που ζητούσαν χαλάρωση των κλιματικών κανονισμών προκειμένου η ευρωπαϊκή οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπου οι ευρωπαϊκοί κολοσσοί είχαν φτάσει στο σημείο να “εκβιάζουν” με μαζικές απολύσεις επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Αναπόφευκτα, αυτή η κατάσταση διαχύθηκε στην κοινωνία, με οτιδήποτε χαρακτηρίζεται ως «πράσινο» να μπαίνει στο στόχαστρο. Το τελευταίο καρφί ήταν ενδεχομένως η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση όχι απλώς να αποδεκατίζει την— αν μη τι άλλο επιτυχημένη— κλιματική νομοθεσία της κυβέρνησης Μπάιντεν, αλλά και να τινάζει στον αέρα τα θεμέλια του διεθνούς συστήματος εμπορίου, προκαλώντας πιθανότατα μία νέα παγκόσμια οικονομική κρίση.