Υστερα από εξάμηνη θητεία τερματίσθηκε η προεδρία της Γαλλίας με πρωταγωνιστή τον Ν. Σαρκοζί στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προεδρία αυτή υπήρξε σε γενικές γραμμές πετυχημένη. Αντιμετώπισε διαδοχικές κρίσεις όπως την απόρριψη της Συνθήκης της Λισαβώνας από την Ιρλανδία σε σχετικό δημοψήφισμα, τη σύγκρουση Ρωσίας- Γεωργίας και βεβαίως τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση στη μεταπολεμική ιστορία. Τις κρίσεις αυτές τίς διαχειρίστηκε με σχετική επιτυχία.
Στην περίπτωση της Ρωσίας αποφεύχθηκε η κλιμάκωση της σύγκρουσης σε γενικευμένη αντιπαράθεση Δύσης- Ανατολής και στην επιστροφή στον Ψυχρό Πόλεμο. Στην περίπτωση της οικονομικής κρίσης η Ένωση, παρά τις αρχικές ταλαντεύσεις, μπόρεσε κάτω από την καθοδήγηση της προεδρίας (και με τη βοήθεια της Βρετανίας) να αντιδράσει συντονισμένα προκειμένου να αποφύγει την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και το βάθεμα της ύφεσης.
Τη Γαλλία διαδέχτηκε στην προεδρία μια νέα χώρα- μέλος, η Τσεχία, η οποία για πρώτη φορά από την ένταξή της (2004) αναλαμβάνει τον ρόλο αυτόν. Και από το σημείο αυτό αρχίζουν τα προβλήματα και οι ανησυχίες. Πολλοί στην Ένωση πιστεύουν ότι η Τσεχία (με τον μάλλον εκκεντρικό πρόεδρό της) δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί επαρκώς στα καθήκοντα και απαιτήσεις της προεδρίας. Έτσι, η Ένωση, σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή, μπαίνει σε περίοδο αβεβαιότητας για τον ηγετικό της ρόλο και την ικανότητα να ανταποκρίνεται στις πολλαπλές προκλήσεις.
Αυτή όμως η κατάσταση θα πρέπει να τερματισθεί. Η προεδρία δεν μπορεί να περιφέρεται (στην Ευρωπαϊκή Ένωση των είκοσι επτά κρατώνμελών) από κράτος σε κράτος, ανεξάρτητα από τις ικανότητες του οποιουδήποτε κράτους. Η Ένωση χρειάζεται σταθερή προεδρία, σταθερότερο δηλαδή σύστημα θεσμικής διακυβέρνησης. Η Συνθήκη της Λισαβώνας κάνει ένα σοβαρό βήμα προς την κατεύθυνση καθώς δημιουργεί σταθερή προεδρία στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (πενταετούς διάρκειας) και επίσης σταθερή προεδρία στο επίπεδο του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής. Όθεν και σημαντικό να ξεπεραστεί το εμπόδιο της Ιρλανδίας και να τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβώνας. Το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε ένα πακέτο ρυθμίσεων που ελπίζεται ότι θα επιτρέψει στην Ιρλανδία να επικυρώσει τελικά τη Συνθήκη μέσα στο έτος που άρχισε.
Ο Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ.
(Από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 02/01/2009)