Από το Μάαστριχτ στη Λισαβόνα...

Δεκαοκτώ χρόνια μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Μάαστριχτ που άνοιξε τον δόμο για την ΟΝΕ με ενδιάμεσους σταθμούς τις Συνθήκες του Αμστερνταμ (1997) και της Νίκαιας (2000) αλλά και το σχέδιο της ναυαγήσασας στη Γαλλία και στην Ολλανδία την άνοιξη του 2005 Συνταγματικής Συνθήκης η Ευρωπαϊκή Ενωση των 27 περιμένει την υπογραφή του προέδρου της Τσεχίας Κλάους για να θέσει σε εφαρμογή τη Συνθήκη της Λισαβόνας.
Του Γιώργου Καπόπουλου
Παρ, 6 Νοεμβρίου 2009 - 09:05
Δεκαοκτώ χρόνια μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Μάαστριχτ που άνοιξε τον δόμο για την ΟΝΕ με ενδιάμεσους σταθμούς τις Συνθήκες του Αμστερνταμ (1997) και της Νίκαιας (2000) αλλά και το σχέδιο της ναυαγήσασας στη Γαλλία και στην Ολλανδία την άνοιξη του 2005 Συνταγματικής Συνθήκης η Ευρωπαϊκή Ενωση των 27 περιμένει την υπογραφή του προέδρου της Τσεχίας Κλάους για να θέσει σε εφαρμογή τη Συνθήκη της Λισαβόνας.

Μιάς Συνθήκης που αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου σε σχέση με το Άμστερνταμ και τη Νίκαια αλλά υπολείπεται κατά πολύ της ουσίας και των συμβολισμών της Συνταγματικής Συνθήκης. Μιας Συνθήκης που το περιεχόμενο της αλλά και το κλίμα στο οποίο ολοκληρώνεται η επικύρωσή της μοιάζει ότι θα είναι ένα παρατεταμένο θεσμικό Στατους Κβο μακράς διαρκείας και όχι η εκκίνηση μιάς πορείας προς την ομοσπονδιακή μετεξέλιξη της Ε.Ε.

Δεκαοκτώ χρόνια μετά το Μάαστριχτ δεν φαίνεται στον ευρωπαϊκό ορίζοντα προοπτική θεσμικής πολιτικής πλαισίωσης της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας: Η ενδοευρωπαϊκή κακοφωνία για την αντιμετώπιση της κρίσης και της ύφεσης ήταν μια σοβαρή προειδοποίηση ότι το παράδοξο ενός Κοινού Νομίσματος χωρίς Κοινή Οικονομική Πολιτική αργά η γρήγορα θα έχει επιπτώσεις στην ευρωστία και αξιοπιστία του ευρώ.

Είκοσι χρόνια μετά την Πτώση του Τείχους και δεκαοκτώ μετά το Μάαστριχτ η αδυναμία ουσιαστικής προόδου προς μια πολιτική ενοποίηση ισοβαρή της ΟΝΕ παραπέμπει στο ναυαγήσαν εγχείρημα της Κοινής Δυτικοευρωπαϊκής Άμυνας στις αρχές της δεκαετίας του 50:

Όταν μετά την έκρηξη του πολέμου της Κορέας οι ΗΠΑ άρχισαν να προωθούν ως κατεπείγουσα προτεραιότητα τον επανεξοπλισμό της Δυτικής Γερμανίας, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ρομπέρ Σουμάν και εκ των πρωτεργατών της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα πρότεινε τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας: Η γαλλική αυτή πρωτοβουλία έγινε δεκτή στην Βόννη από τον Αντενάουερ αλλά ναυάγησε στη Γαλλική Βουλή το 1954 όταν Γκολικοί και Κομμουνιστές ένωσαν τις δυνάμεις τους και την καταψήφισαν.

Η πρόσω ολοταχώς πορεία προς την Οικονομική και Πολιτική Ενοποίηση της τότε Ε.Ε. ήταν η προϋπόθεση που έθεσε ο Μιτεράν στα τέλη του 1989 για να στηρίξει τους Κολ-Γκένσερ στην ενοποίηση - εξπρές των δύο γερμανικών κρατών.

Η σκληρή διαπραγμάτευση για την υλοποίηση της ΟΝΕ αλλά και η προτεραιότητα που έδινε η Γερμανία στη διεύρυνση προς ανατολάς γέννησαν μια γαλλογερμανική καχυποψία που κορυφώθηκε το 2000 όταν λίγο πριν την έναρξη της Γαλλικής Προεδρίας ο Φίσερ με την ομιλία του περί Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας ακύρωσε προκαταβολικά ως ανεπαρκή τη Συνθήκη της Νίκαιας.

Η Συνθήκη της Λισαβόνας υπολείπεται κατά πολύ της Συνταγματικής Συνθήκης που επιχειρούσε να συγκεράσει τη γαλλική διακρατική και την γερμανική ομοσπονδιακή στρατηγική για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Η Γαλλία θέλει ένα δυτικογερμανικό στρατό πιο ισχυρό από τον σοβιετικό και ασθενέστερο ταυτόχρονα από τον γαλλικό είχε παρατηρήσει σκωπτικά Γάλλος πολιτικός την εποχή της διαμάχης για την ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα.

Σήμερα το Παρίσι θέλει τον βαθμό της ολοκλήρωσης που θα του επιτρέπει να μετριάζει την ισχύ του Βερολίνου χωρίς ταυτόχρονα να δέχεται την περαιτέρω συρρίκνωση της γαλλικής εθνικής κυριαρχίας...

(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 04/11/2009)