Στρατηγική εθνικής περιχαράκωσης ή απουσία στρατηγικού ορίζοντα
με τη γραμμή πλεύσης της Μέρκελ να υπονομεύει μεσοπρόθεσμα και
μακροπρόθεσμα την πρωτοκαθεδρία της Γερμανίας στους ευρωπαϊκούς
συσχετισμούς; Τρία δεδομένα επιτρέπουν να διατυπωθεί το παραπάνω
ερώτημα:
-Πρώτον, το Βερολίνο από την επαύριον της απόρριψης της
Συνταγματικής Συνθήκης το 2005 έχει εγκαταλείψει, για πρώτη φορά μετά
το 1989, κάθε όραμα περαιτέρω προώθησης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε
αντίθεση με τη Γαλλία του Σαρκοζί η Γερμανία της Μέρκελ εμφανίζεται να
πιστεύει σήμερα ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας είναι το «Τέλος της
Ιστορίας». Αρνείται να συζητήσει όχι μόνον τη θεσμική προώθηση της
Οικονομικής Διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη, αλλά εμφανίζεται αλλεργική σε
οτιδήποτε θα μπορούσε να προωθήσει την άτυπη ή τη θεσμική συγκρότηση
ενός Σκληρού Πυρήνα ενισχυμένης συνοχής.
-Δεύτερον, όπως εύστοχα μας το θύμισε ανάλυση του Reuters που
δημοσιεύθηκε στη χθεσινή «Μοντ», η Γερμανία δεν θέλει και δεν μπορεί να
λειτουργήσει ως ατμομηχανή της ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Οικονομίας. Οι
χώρες που πιέζονται σε εδώ και τώρα δημοσιονομική εξυγίανση δεν μπορούν
να προσδοκούν αύξηση της εσωτερικής ζήτησης στη Γερμανία, που θα
πριμοδοτούσε τις εξαγωγές τους.
Η συμπίεση των μισθών στη Γερμανία και η συρρίκνωση των περιορισμών
για τις απολύσεις πιέζουν το κόστος και πριμοδοτούν τις γερμανικές
εξαγωγές, αλλά κρατούν στάσιμη την εσωτερική ζήτηση. Είναι φανερό ότι η
Ενιαία Γερμανία προχώρησε σε επιλογές που διασφαλίζουν τα εθνικά της
συμφέροντα στην Παγκοσμιοποιημένη Αγορά, χωρίς να την ενδιαφέρουν οι
όποιες παρενέργειες στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Ετσι φθάνουμε στο τρίτο δεδομένο, που είναι η ιδεοληπτική προσήλωση
του Βερολίνου στη δημοσιονομική εξυγίανση των εταίρων του, με τη
Γερμανία να μη λειτουργεί ούτε σαν Ατμομηχανή της Ανάπτυξης, αλλά και
να στερείται ευρωπαϊκού οράματος. Μόνος ορατός στόχος η περιφρούρηση
του σκληρού ευρώ, μια επιλογή με την οποία διαφωνεί ο κυριότερος
εταίρος της Γερμανίας, η Γαλλία.Με τα παραπάνω δεδομένα η διαμόρφωση
νέων ευρωπαϊκών συσχετισμών μετά την έξοδο από την Κρίση και την Ύφεση
με το βάρος του Βερολίνου ενισχυμένο δεν αμφισβητείται, αλλά
περιβάλλεται από πυκνό νέφος συνολικής αβεβαιότητας.
Αν πριν από είκοσι χρόνια η μεγάλη ανησυχία ήταν πώς θα διαχειρισθεί
η Ενιαία Γερμανία το ηγεμονικό της βάρος στην τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα,
αν θα επιλέξει δηλαδή την προοπτική της Ευρωπαϊκής Γερμανίας ή της
Γερμανικής Ευρώπης, σήμερα το πρόβλημα είναι η απουσία οποιασδήποτε
άξιας του ονόματος της ευρωπαϊκής στρατηγικής, με ταυτόχρονη
παλινδρόμηση σε πολιτικές και πρακτικές διακρατικής ισχύος για να
εξυπηρετηθούν εθνικές σκοπιμότητες με πλήρη αδιαφορία για το κόστος που
θα επωμισθούν οι εταίροι ισχυροί και μη.
Με δυο λόγια η Μέρκελ είναι η Καγκελάριος της τομής: Για πρώτη φορά
όχι μόνο μετά το 1989 αλλά και το 1949 η Γερμανία τερματίζει την
σταθερή ταύτιση των εθνικών της συμφερόντων με την συνολική ευρωπαική
ολοκλήρωση. Παράδοξο της Ιστορίας η «Μικρά και Έντιμος Γερμανία» της
Μέρκελ, για να θυμηθούμε την ορολογία του ελληνικού εθνικού διχασμού
του 1915-6- προβάλλει απείρως πιο απειλητική από τη Γερμανία που με το
Ντοκουμέντο του χριστιανοδημοκράτη συμβούλου του Κολ Λάμερς το 1994 και
με την ομιλία του τότε υπουργού Εξωτερικών Φίσερ στο Βερολίνο την
Άνοιξη του 2000 πίεζαν για μια δυναμική ομοσπονδιακή μετεξέλιξη της
Ε.Ε. στα πρότυπα του γερμανικού ομοσπονδιακού μοντέλου.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 20/01/2010)