Η ελληνική
κρίση αποτελεί πλήγμα για τις προοπτικές διεύρυνσης της ευρωζώνης, υπογραμμίζοντας
παράλληλα τις δυσκολίες στη διαχείριση της περιοχής του ενιαίου νομίσματος.
Οι
πολιτικοί δεν το δηλώνουν ανοικτά, αλλά μόνο η μικρή Εσθονία είναι πιθανό να
εισέλθει στη ζώνη στα επόμενα πέντε χρόνια, αν και η «σύγκλιση» θα παραμείνει η
πολιτική «άγκυρα» για τους νεοεισελθόντες στην Ε.Ε. Ήδη, αξιωματούχοι στην
Πολωνία και σε άλλες χώρες αναγνωρίζουν τις νέες τάσεις και δηλώνουν πως η χώρα
τους δεν πρόκειται να εισέλθει στο ευρώ πριν το 2015.
Οι αναλυτές
αναμένουν μια σκληρότερη στάση από την Επιτροπή και την ΕΚΤ σχετικά με τα κριτήρια
εισόδου, επιμένοντας ταυτόχρονα ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να επιτύχουν
πραγματική, συντηρήσιμη οικονομική σύγκλιση. Αυτό σημαίνει ότι τα κοινοτικά όργανα
θα λάβουν υπόψη τους και δείκτες όπως η ανταγωνιστικότητα και τα ισοζύγια
πληρωμών.
Όταν το
2004, οκτώ κεντρικές και ανατολικές χώρες, μαζί με τη Μάλτα και την Κύπρο,
προσχώρησαν στην Ε.Ε., δημοσκόπηση του
Reuters υποδείκνυε μέχρι το 2010 θα είχαν εισέλθει
όλες στην ευρωζώνη. Άλλωστε, ο συνθήκες που υπέγραψαν υποβάλλουν να γίνει αυτό
πράξη μόλις το επιτρέψουν οι δημοσιονομικοί δείκτες. Παρόλα αυτά, μόνο η Κύπρος,
η Μάλτα, η Σλοβενία και η Σλοβακία το έκαναν πράξη. Η αίτηση της Λιθουανίας
απορρίφθηκε το 2007, καθώς δεν πέτυχε για λίγο τον στόχο για τον πληθωρισμό.
Οι κυβερνήσεις
της Πολωνίας και της Τσεχίας υπογράμμισαν τις τάσεις στο κοινό νόμισμα, όταν
αυτή την εβδομάδα ενέκριναν προγράμματα σύγκλισης, σύμφωνα με τα οποία
καθυστερεί η ένταξή τους για μετά το 2015. Η Πολωνία δεν έθεσε συγκεκριμένη
ημερομηνία, ενώ η Τσεχία σκοπεύει για το 2016-17. Τα εθνικά τους νομίσματα
υποτιμήθηκαν στη διάρκεια της κρίσης, κάτι που τους επέτρεψε να γλιτώσουν τα
χειρότερα, ενώ αντίθετα η Λετονία υπέφερε εξαιτίας της σύνδεσης του νομίσματος
με το ευρώ.
Τέλος, η
κοινή γνώμη στις πρώην κομμουνιστικές χώρες γίνεται ολοένα και πιο αρνητική
στην ένταξη, σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο. Περισσότεροι από τα δύο τρίτα των
ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η χώρα τους δεν πρέπει να βιαστεί να εισέλθει στο κοινό
νόμισμα.
Ο φόβος
για μια ύφεση ελληνικού τύπου, με θυσίες στους μισθούς και τις συντάξεις και
υψηλή ανεργία δεν κάνει την ευρωζώνη να φαντάζει ελκυστική στα μάτια πολλών
πολιτών. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν για τις περιπτώσεις της Βουλγαρίας
και της Ρουμανίας, οι οποίες έχουν και τα μεγαλύτερα ποσοστά διαφθοράς και
αρκετοί δηλώνουν ότι ίσως να εισήλθαν πολύ νωρίς. Στα μάτια των κοινοτικών οργάνων,
οι χώρες αυτές μοιράζονται αρκετά από τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας σε ότι αφορά
τα στατιστικά στοιχεία, τη φοροδιαφυγή και τον δημόσιο τομέα.