Ο Βακλάβ Σμιλ, του Πανεπιστημίου Μανιτόμπα
του Καναδά, σε άρθρο του στον
Observer
του ΟΟΣΑ,
περιγράφει μια σκοτεινή εικόνα για την ενέργεια στον αιώνα που διανύουμε. Ο
συγγραφέας καταγράφει πέντε συγκεκριμένους παράγοντες οι οποίοι θα καταστήσουν
πολύ πιο δύσκολη από ότι συνειδητοποιούμε τη στροφή προς την οικονομία μηδενικού
άνθρακα.
Πρόκειται ονομαστικά για το χαμηλότερο
ενεργειακό περιεχόμενο των νέων καυσίμων και των ΑΠΕ, την διαλείπουσα παροχή τους
και την άνιση κατανομή που τις χαρακτηρίζει.
1.
Η μετατόπιση της κλίμακας
. Ο κ. Σμιλ συγκρίνει τη σημερινή εποχή με το 1850, λίγο πριν
από την πρώτη μαζική στροφή στην παροχή ενέργειας. Τότε η περισσότερη ενέργεια
προερχόταν από τη βιομάζα, μέσω της καύσης του ξύλου και άλλων πηγών. Σήμερα,
προέρχεται κυρίως από τα ορυκτά καύσιμα και «ακόμα και αν αντικαταστήσουμε το
50% των ορυκτών καυσίμων με τις ΑΠΕ στις επόμενες δεκαετίες, θα πρέπει να
αντικαταστήσουμε ροές υδρογονανθράκων και λιθάνθρακα ύψους 6
TW». Το πρόβλημα
σύμφωνα με τον ίδιο είναι ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές πηγές τέτοιας
κλίμακας.
2.
Ενεργειακό περιεχόμενο. «Στις δύο
τελευταίες ενεργειακές μεταστροφές από τη βιομάζα στον άνθρακα και από τον άνθρακα
στους υδρογονάνθρακες, τα καύσιμα χαμηλότερου ενεργειακού περιεχομένου
αντικαταστάθηκαν με καύσιμα υψηλότερου». Αυτή τη φορά επιχειρούμε να αντικαταστήσουμε
το πετρέλαιο με τα βιοκαύσιμα, για παράδειγμα, κάνοντας την κίνηση αυτή πιο
πολυέξοδη και δύσκολη.
3.
Ενεργειακή πυκνότητα στην παραγωγή ενέργειας.
Ο παράγοντας αυτός αναφέρεται στον βαθμό της παραγωγής ανά έκταση γης. Στα
ορυκτά καύσιμα ο δείκτης φτάνει τα 102-103
W ανά τ.μ., ενώ στην
περίπτωση των υδροηλεκτρικών και της αιολικής ενέργειας μόλις στα 10
W ανά τ.μ.
4.
Διαλείπουσα παροχή. Πολλές από τις νέες
εναλλακτικές πηγές ενέργειας δεν είναι κατάλληλες για την κάλυψη των ωρών αιχμής,
ενώ παράλληλα τίθεται και το ζήτημα της αποθήκευσης της ενέργειας που παράγουν.
5.
Γεωγραφική κατανομή. Πολλά έχουν γραφτεί
για την άνιση κατανομή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αλλά αυτό ισχύει
και στην περίπτωση των ΑΠΕ. Οι νεφώσεις στον ισημερινό μειώνουν την ηλιακή
ακτινοβολία, ενώ άλλες περιοχές χαρακτηρίζονται από την έλλειψη ανέμων. Υπάρχουν
λίγα σημεία ιδανικά για την ανάπτυξη της γεωθερμίας, της κυματικής ενέργειας
κτλ.