Η ΒΡ δέχτηκε πέρυσι ισχυρό πλήγμα, με τη μορφή του
ατυχήματος στον Κόλπο του Μεξικού. Το κόστος της καταστροφής αυτής ήταν η
διολίσθηση της μετοχής της εταιρείας, καθώς και δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια
σε αποζημιώσεις. Από την άλλη, το Κρεμλίνο εξακολουθεί να δέχεται κριτική
σήμερα από όσους κατηγορούν την κυβέρνηση Πούτιν για μονολιθική έμφαση στην
πολιτική των ενεργειακών πόρων. Τόσο μέσα στη Ρωσία, όσο και στη Δύση, πολλοί
είναι αυτοί που καλούν τη Μόσχα να αλλάξει προσανατολισμό και να διευρύνει τους
ορίζοντές της, ώστε να μην εξαρτάται απόλυτα από τις εξαγωγές αερίου και
πετρελαίου.
Τις τελευταίες ημέρες όμως, η διπλωματία α λα Πούτιν έδωσε
σκληρή απάντηση στους επικριτές της, καθώς η
Rosneft προχώρησε σε μια πολυσήμαντη κίνηση: Συμφώνησε σε
ανταλλαγή μετοχών με την ΒΡ, πράγμα που θα επιτρέψει στην δεύτερη να
δραστηριοποιηθεί στον χώρο της Αρκτικής. Η σημασία όμως της εξέλιξης αυτής
είναι κατά πολύ μεγαλύτερη: Ο ίδιος ο Πούτιν χτυπάει με τον τρόπο αυτό τους ολιγάρχες
της ΤΝΚ, με τους οποίους συνεργαζόταν μέχρι τώρα κατ’ αποκλειστικότητα η ΒΡ στη
Ρωσία. Παράλληλα, στέλνει μήνυμα εντός και εκτός της χώρας ότι η ενεργειακή
πολιτική της Μόσχας εξακολουθεί να είναι σθεναρή, να καθορίζεται αποκλειστικά
από το Κρεμλίνο και να παράγει θετικά αποτελέσματα, τόσο για την οικονομία της
χώρας, όσο και για την διεθνή της θέση.
Η συμφωνία προβλέπει την ανταλλαγή του 5% των μετοχών της ΒΡ
με το 9,5% των μετοχών της
Rosneft.
Η ρωσική πετρελαϊκή γίνεται έτσι ο μεγαλύτερος μέτοχος της ΒΡ, ενώ η αξία των
εν λόγω μετοχών ανέρχεται σε 16 δις δολάρια. Το μέγεθος και οι προεκτάσεις της
συναλλαγής προκάλεσαν ήδη αντιδράσεις στις ΗΠΑ, όπου Δημοκρατικός βουλευτής
αποκάλεσε την ΒΡ «
Bolshoi
Petroleum»
και όχι «
British
Petroleum».
Όσον αφορά την ΒΡ, η επίτευξη της συμφωνίας με τους Ρώσους
αποτελεί προσωπική νίκη του νέου διευθύνοντα, Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, ο οποίος
διαπραγματεύτηκε την ολοκλήρωσή της απευθείας με τον υπουργό Ενέργειας της
Ρωσίας, Ιγκόρ Σέτσιν, στενός συνεργάτης του κ. Πούτιν. Ο Ντάντλεϊ κατόρθωσε
μέσω της κίνησης αυτής να δώσει το μήνυμα στις αγορές, αλλά και στις
κυβερνήσεις ότι η ΒΡ παραμένει κραταιά και δεν θα επηρεαστεί μακροπρόθεσμα από
τις επιπτώσεις του ατυχήματος στον Κόλπο του Μεξικού.
Ο ίδιος ο κ. Ντάντλεϊ γνωρίζει καλά το παρασκήνιο του κλάδου
της ενέργειας της Ρωσίας, αφού υπήρξε στο παρελθόν διευθύνοντας της
κοινοπραξίας ΤΝΚ-ΒΡ, αντιμετωπίζοντας μάλιστα πολλά προβλήματα στις σχέσεις με
τους Ρώσους. Οι προστριβές μεταξύ των δύο πλευρών υπήρξαν αρκετές τα τελευταία
χρόνια και τώρα ο κ. Ντάντλεϊ φαίνεται πως παίρνει την εκδίκησή του. Πλέον η ΒΡ
ισχυροποιεί τη θέση της στη Ρωσία και όπως σχολίασε τραπεζίτης στους
FT, «η ισορροπία ισχύος
μετατοπίζεται υπέρ της Ρωσίας. Η ΒΡ αποκτά πρόσβαση στην Αρκτική ως συνέταιρος
της Μόσχας».
Και από ενεργειακής πλευράς όμως, η συμφωνία
Rosneft-
BP προαναγγέλλει εξελίξεις, αφού αφορά
την ευαίσθητη περιοχή της Αρκτικής και την παραγωγή υδρογονανθράκων σε μεγάλη
κλίμακα εκεί. Τη στιγμή που κράτη όπως οι ΗΠΑ παρεμποδίζουν τις έρευνες στη
δικιά τους ζώνη δικαιοδοσίας, η Ρωσία προσφέρει στις διεθνείς πετρελαϊκές ένα παράθυρο,
σε μια χρονική περίοδο που τα «καλά» κοιτάσματα σπανίζουν.
Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η πληροφορία ότι η διοίκηση της
ΒΡ επικοινώνησε προ της συμφωνίας με τις κυβερνήσεις όλων των χωρών όπου
δραστηριοποιείται και απέσπασε τη σύμφωνη γνώμη τους. Η βρετανική κυβέρνηση,
μέσω του υπουργού Ενέργειας, Κρις Χιούν, έδωσε τις ευλογίες της για την
σύμπραξη
Rosneft-
BP, αποκαλώντας τη Ρωσία
«πολύτιμο ενεργειακό συνεργάτη της Βρετανίας». Αυτό μάλλον σημαίνει πως δεν θα
εγείρει στο μέλλον αντιρρήσεις στο θέμα της οριοθέτησης των ΑΟΖ στην Αρκτική με
τους Ρώσους. Κατά το προηγούμενο έτος, η Ρωσία, η Νορβηγία, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ
και άλλες χώρες που γειτνιάζουν με την περιοχή αυτή έδειξαν ότι έχουν
διαφορετικές απόψεις για την οριοθέτηση των συνόρων τους. Το ενδιαφέρον αυτό
εξηγείται, αφού η Αρκτική υπολογίζεται ότι περιέχει μεγάλες ποσότητες
υδρογονανθράκων.
Τέλος, υπάρχει σαφώς ένα
paradigm
shift σε ότι αφορά τις σχέσεις Ρωσίας-Ευρώπης,
αφού η κυβέρνηση της Βρετανίας, μέχρι πρότινος επικριτής της σχέσης με τη Ρωσία,
που θεωρούσε ότι οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση, τώρα προσβλέπει στη
Μόσχα για την ενεργειακή κάλυψη τόσο της ίδιας, όσο και της Ευρώπης.