Ο Τόνι Χέιγουορντ, πρώην διευθύνων σύμβουλος της ΒΡ, διαμαρτυρήθηκε κάποτε ότι ήθελε πίσω τη ζωή του. Ηταν πέρυσι, την εποχή που ακόμα εξαπλωνόταν στον Κόλπο του Μεξικού η πετρελαιοκηλίδα, η οποία θα κοστίσει στον ενεργειακό κολοσσό περισσότερα από 40 δισ. δολάρια και οδήγησε σε ζημιογόνο 2010. Το ίδιο θα μπορούσε να πει και η ίδια η εταιρεία που κάποτε διηύθυνε. Δύο εβδομάδες πριν, η ΒΡ ανακοίνωσε νέα συνεργασία με τη Rosneft, τον κρατικό πετρελαϊκό κολοσσό της Ρωσίας, βάσει της οποίας οι δύο εταιρείες θα εξερευνήσουν ένα μεγάλο και υποσχόμενο μέρος της ρωσικής Αρκτικής για πετρέλαιο. Η συμφωνία παρέχει στη ΒΡ πρόσβαση στα ρωσικά κοιτάσματα, τα οποία διατηρούνται εκτός ξένου βεληνεκούς. Ως αντάλλαγμα, η Rosneft θα αποκτήσει το 5% των μετοχών της ΒΡ, καθιστάμενη ένας από τους μεγαλύτερους μετόχους της. Θα μοιραστεί, επίσης, την τεχνογνωσία της υψηλής τεχνολογία της. Η συμφωνία πυροδότησε έριδα μεταξύ της ΒΡ και των εταίρων της στην ΤΝΚ-ΒΡ, τη ρωσική πετρελαϊκή την οποία διαχειρίζονται ως κοινοπραξία η ΒΡ και κάποιοι Ρώσοι ολιγάρχες.
Την ίδια ημέρα που η ΒΡ ανακοίνωνε αποτελέσματα, δικαστής στο Λονδίνο αποδεχόταν αίτημα της Alfa-Access-Renova (AAR), του οχήματος μέσω του οποίου οι Ρώσοι εταίροι ελέγχουν μέρος της ΤΝΚ-ΒΡ, να «παγώσει» η συμφωνία με τη Rosneft ώς τις 25 Φεβρουαρίου. Η AAR υποστηρίζει ότι η ΤΝΚ-ΒΡ έχει αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης νέων συμφωνιών στη Ρωσία, στις οποίες μπορεί να συμμετέχει η ΒΡ. Κατά την ίδια, η ΒΡ παραβίασε αυτή τη ρύθμιση. «Η ΒΡ ενεργεί πιο ρωσικά απ’ όσο οι ρωσικές εταιρείες», δήλωσε ένας από τους μεγαλύτερους μετόχους της AAR. Η τελευταία αποφάσισε μάλιστα τη μη καταβολή μερίσματος στην ΤΝΚ-ΒΡ, το οποίο θα απέφερε στην ΒΡ 900 εκατ. δολάρια.
Η διοίκηση της BP αναμένει να επιτύχει εύκολα συμβιβασμό, καθώς ένα από τα ισχυρά σημεία της ΒΡ είναι η μακρά ιστορία σχέσεών της με τη Ρωσία, η οποία της αποφέρει περί το 10% των κερδών της. Τουλάχιστον ένα μέρος αυτής της ιστορίας, ωστόσο, απαρτίζεται από κακές κρίσεις σχετικά με τη ρωσική πολιτική και έριδες με τους εταίρους της.
Oταν η ΒΡ δημιούργησε την κοινοπραξία με την ΤΝΚ, το 2003, οι ολιγάρχες φαίνονταν οι καταλληλότεροι εταίροι γιατί ήταν εκείνοι που κινούσαν τα νήματα στη Ρωσία. Oμως το 2008, έχοντας αποφασίσει ότι η πραγματική εξουσία στη Ρωσία βρίσκεται στις κρατικές ενεργειακές, η ΒΡ προχώρησε πίσω από την πλάτη των Ρώσων εταίρων της για να διαπραγματευθεί συμφωνία με την Gazprom, το κρατικό μονοπώλιο φυσικού αερίου.
Η ιστορία δεν είχε αίσιο τέλος. Η ΒΡ υποτίμησε τη δύναμη του Μιχαήλ Φρίντμαν, ενός από τους ολιγάρχες εταίρους της. Αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, ο κ. Φρίντμαν πλούτισε τη δεκαετία του ’90 και στη συνέχεια ενοποίησε τις επιχειρήσεις του υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν, παραμένοντας «δικός του άνθρωπος» – κάτι που ελάχιστοι κατόρθωσαν. Η απόπειρα της ΒΡ να παρακάμψει τους Ρώσους ολιγάρχες στο δικό τους έδαφος απέτυχε.
Ο κ. Φρίντμαν κίνησε νήματα, η Gazprom αποσύρθηκε και ο κ. Ντάντλι, τότε διευθύνων σύμβουλος της ΤΝΚ-ΒΡ, αναγκάστηκε να φύγει από τη Ρωσία. Eγγραφα που διέρρευσαν μέσω του WikiLeaks δείχνουν ότι ο Ιγκόρ Σέτσι, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Rosneft, της νέας εταίρου της ΒΡ, συνεργαζόταν με την εταιρεία του κ. Φρίντμαν Alfa και έπαιξε ρόλο στην απομάκρυνση του κ. Ντάντλι. Τώρα η ΒΡ συνεργάζεται με τη Rosneft και σφίγγει τα χέρια με τον κ. Σέτσιν, ο οποίος θεωρείται αρχιτέκτονας της επίθεσης στην Yukos, την πετρελαϊκή εταιρεία που διαλύθηκε με διαδικασίες στα όρια του νόμου το 2004.
Η ΑΑR δεν έχει συμφέρον να καταστρέψει τη συμφωνία της Rosneft με την ΒΡ, ύψους 16 δισ. δολαρίων. Αλλά και ο κ. Σέτσιν είναι απίθανο να εμποδίσει τον κ. Φρίντμαν όταν ο τελευταίος ζητήσει γενναιόδωρη αποζημίωση της AAR από την ΒΡ. Η τελευταία θα πρέπει να προετοιμάζεται για κάτι τέτοιο. Πάντως, όλες οι πλευρές συμφωνούν σε ένα πράγμα: ότι τα κοιτάσματα της Αρκτικής κοστίζουν πολλά. Και από τη στιγμή που όλο και περισσότερο πετρέλαιο παράγεται από κρατικές εταιρείες, οι ιδιωτικές θα πρέπει να φθάσουν σε μεγαλύτερα άκρα, τόσο τεχνολογικά όσο και πολιτικά, για να παραμείνουν στο παιχνίδι.