Παρά τα πρωτοσέλιδα που παράγει το ράλι του πετρελαίου
τελευταία, η αλήθεια είναι ότι η επίδραση των τιμών στην παγκόσμια οικονομία
δεν είναι προς το παρόν τόσο επώδυνη όσο παλαιότερα. Επίσης, δεν σημειώθηκαν
ιστορικά υψηλά, όπως στις κρίσεις του 1973-74, του 1980-81 και του 1990-91,
διότι ο κόσμος δεν αντιμετώπισε μια πραγματική διακοπή στη ροή του πετρελαίου
τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Οι φόβοι για αυτή την μικρή πιθανότητα με την υψηλή
επίδραση, εμφανίστηκαν τώρα για πρώτη φορά μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003,
εξαιτίας του χάους στην Αίγυπτο και την ανησυχία επέκτασής του στην περιοχή που
παράγει το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Το κλείσιμο του Σουέζ
και του αγωγού
SUMED,
που ενώνει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα, θα ανάγκαζε σε παράκαμψη το 3%
της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ μια πιο σοβαρή εμπλοκή στα στενά του Ορμούζ θα
εμπόδιζε το 17% του εμπορίου.
Το χειρότερο δυνατό σενάριο είναι η αστάθεια στη Σαουδική
Αραβία, η οποία ελέγχει το ένα δέκατο όλου του πετρελαίου. Αρκεί να θυμηθούμε
ότι το 1973, το εμπάργκο των Αράβων στο πετρέλαιο επηρέασε το 7% της παγκόσμιας
παραγωγής, προκαλώντας τη χειρότερη ύφεση των τελευταίων σαράντα ετών. Η
επανάσταση στο Ιράν το 1979 και ο πόλεμος με το Ιράκ επηρέασαν το 10% επίσης.
Υπάρχουν πάντως και κάποιοι εξισορροπητικοί παράγοντες. Σε
αντίθεση με τη δεκαετία του ’70, τα ανεπτυγμένα κράτη διαθέτουν σήμερα σημαντικά
αποθέματα, ενώ η «ένταση πετρελαίου» στις οικονομίες τους έχει μειωθεί στο
μισό. Ας μην επαναπαυόμαστε όμως από το γεγονός ότι η καθεμία από τις υφέσεις
που ακολούθησαν τα πετρελαϊκά σοκ ήταν όλο και πιο ήπια από την προηγούμενη. Ο
Νουριέλ Ρουμπίνι σημειώνει ότι επίσης η κάθε κορύφωση της τιμής του πετρελαίου
υπήρξε πιο ήπια και πιο αργή στη διαμόρφωσή της.
Με βάση τις πολύ χαλαρές οικονομικές και νομισματικές
πολιτικές του σήμερα, κάποιοι ανησυχούν ότι μια διαταραχή στις εξαγωγές
πετρελαίου θα οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό. Όπως στις πετρελαϊκές κρίσεις, οι
προστάτες της εύθραυστης οικονομίας του πλανήτη ελπίζουν πως η φράση αυτή θα
παραμείνει στα βιβλία των οικονομικών και δεν θα περάσει στους τίτλους των
εφημερίδων.