Οι Λιγότερο και Περισσότερο Χαμένοι από την Κούρσα του Πετρελαίου

Με το Brent πάνω από τα 110 δολάρια ανά βαρέλι και με την αναταραχή στη Λιβύη να συνεχίζεται, αξίζει να εξετάσουμε ποιες χώρες θα νιώσουν τη μεγαλύτερη πίεση ανάμεσα στις αναπτυσσόμενες.

Η Κίνα και η Ινδία είναι δύο μεγάλοι εισαγωγείς αργού, αλλά στηρίζονται περισσότερο στον άνθρακα και λιγότερο στο πετρέλαιο από ότι ορισμένοι ανταγωνιστές τους. Αντιθέτως, η Χιλή και η Ταϊλάνδη εξαρτώνται από το αργό πολύ περισσότερο. Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, το επίπεδο της εξάρτησης αυτής σε σχέση με το ενεργειακό μείγμα, αλλάζει σημαντικά από χώρα σε χώρα. Και όπως σε όλους τους τομείς, η πολιτική έχει σημασία.

Βλέπουμε λοιπόν την ενεργειακή κάλυψη ανά πηγή για κάθε χώρα και περιοχή. Η Λατινική Αμερική στηρίζεται στο πετρέλαιο περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή του πλανήτη, πλην της Μέσης Ανατολής. Περίπου η μισή ενεργειακή κατανάλωση προέρχεται από το πετρέλαιο και το υπόλοιπο κυρίως από το αέριο.

Η περιοχή εν γένει είναι ένας εξαγωγέας πετρελαίου και οι ελλείψεις στην παραγωγή της Μέσης Ανατολής είναι καλές ειδήσεις για τους παραγωγούς αυτούς. Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην πλούσια σε πετρέλαιο Βενεζουέλα και την Χιλή, η οποία αναμένεται να πληγεί ιδιαίτερα από τις πιο ακριβές τιμές του αργού. Πρόκειται για μια χώρα που εισάγει περισσότερο αργό από ότι εξάγει και καλύπτει έτσι τα δύο τρίτα των ενεργειακών της αναγκών. Το περισσότερο αργό της Χιλής προέρχεται από άλλες χώρες της περιοχής και από τις ΗΠΑ, αλλά από τη στιγμή που το πετρέλαιο είναι διεθνές εμπόρευμα, η τιμή του ακριβαίνει παντού.

Η Βραζιλία, η οποία κατά την τελευταία δεκαετία έγινε εξαγωγέας πετρελαίου, διαθέτει μια αυξημένη παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, σε σχέση με την υπόλοιπη περιοχή. Μάλιστα, αν συνυπολογίσουμε και τα υδροηλεκτρικά, σχεδόν η μισή ενεργειακή κατανάλωση καλύπτεται από τις πηγές αυτές.

Οι βιομηχανικές χώρες βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση, διότι είναι εισαγωγείς πετρελαίου, το οποίο συμμετέχει στο ενεργειακό τους μείγμα σε ποσοστό 40%. Η Ισπανία και η Ιταλία εμφανίζονται ιδιαίτερα ευαίσθητες στην εκτίναξη της τιμής, καθώς βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις των εισαγωγέων. Αντιθέτως, το πετρέλαιο στην Ασία δεν καλύπτει ούτε το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, αφού η έμφαση εκεί δίνεται στο αέριο και τις ΑΠΕ. Και πάλι όμως, οι περιφερειακές διαφορές είναι μεγάλες: Η Ινδία και η Κίνα χρησιμοποιούν το πετρέλαιο για το ένα πέμπτο των αναγκών τους και προστατεύονται από τις ακριβές τιμές διότι καίνε κυρίως άνθρακα.

Η Κίνα, δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, αύξησε την κατανάλωσή της από το 2000, αλλά με πιο αργό ρυθμό από ότι αυξήθηκε η παραγωγή άνθρακα και αερίου. Συνεπώς, η συνολική της εξάρτηση από το αργό μειώθηκε στο διάστημα αυτό.

Η Ινδία, πέμπτος μεγαλύτερος εισαγωγέας, διαφέρει από την Κίνα, καθώς διαθέτει μια μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας από βιοκαύσιμα, καθιστώντας την λιγότερο εξαρτημένη από τον άνθρακα. Όσον αφορά την εξάρτηση από το πετρέλαιο, έχει παραμείνει σταθερή την τελευταία δεκαετία.

Η εξάρτηση αυτή είναι περιορισμένη πάντως σε άλλες ασιατικές χώρες, όπως η Ινδονησία, το Μπαγκλαντές, οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ. Τα κράτη αυτά είναι προστατευμένα και διαθέτουν μερίδια στις ΑΠΕ που ανέρχονται σε 31-42%.

Εξαίρεση αποτελεί η Ταϊλάνδη, η οποία καλύπτει το 40% των αναγκών της από το πετρέλαιο και άλλο ένα 30% από το αέριο. Είναι ο 14^ος μεγαλύτερος εισαγωγέας αργού στον κόσμο και συνεπώς παραμένει ιδιαίτερα ευάλωτη στις αυξήσεις της τιμής του.