Με την περιέργεια ενός παιδιού «που μετράει τα άστρα» συνεχίζει να συμμετέχει στην περιπέτεια της εξερεύνησης του Διαστήματος ο διακεκριμένος Ελληνας αστροφυσικός Σταμάτης Κριμιζής. Τελευταίο επίτευγμα του δρος Κριμιζή και των συνεργατών του, είναι το ταξίδι του διαστημόπλοιου Messenger στον πλανήτη Ερμή, το οποίο κλείνει σήμερα δύο μήνες σε τροχιά γύρω από τον πιο κοντινό στον Ηλιο πλανήτη.
Για να διανυθούν τα 55 εκατομμύρια χιλιόμετρα που χωρίζουν τον Ερμή από τη Γη χρειάστηκαν περίπου 6,5 χρόνια. Αλλά για να πετύχει η τολμηρή αποστολή, χρειάστηκαν καινοτόμες τεχνολογικές εφαρμογές. «Ο Ερμής βρίσκεται πολύ κοντά στον Ηλιο. Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του είναι 426 βαθμοί Κελσίου, ενώ η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι 11 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη. Σχεδιάσαμε ένα ειδικό αλεξήλιο, πίσω από το οποίο βρίσκεται το διαστημόπλοιο, σε θερμοκρασία 30 βαθμών Κελσίου», λέει στην «Κ» ο κ. Κριμιζής.
Ο ειδικός σχεδιασμός του Messenger και της αποστολής, καθώς και η διεύθυνσή της είναι έργο του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, υπό την ηγεσία του δρος Σταμάτη Κριμιζή. Η αντηλιακή «ομπρέλα» Διαστήματος δεν είναι η μόνη καινοτομία του Messenger, ενός διαστημοπλοίου που έπρεπε να είναι ιδιαίτερα ελαφρύ. Ετσι για παράδειγμα το τεπόζιτο καυσίμων, φτιαγμένο από τιτάνιο, έχει πάχος μόλις μισό χιλιοστό. Οταν απογειώθηκε το Messenger είχε βάρος 1.100 κιλά, εκ των οποίων τα 600 ήταν καύσιμα.
Ηδη, το διαστημόπλοιο έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 100 τροχιές γύρω από τον Ερμή. Κατεβαίνει μέχρι και τα 500 χιλιόμετρα ύψος από την επιφάνεια του μικρότερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, αλλά ξανανεβαίνει για να μην υπερθερμανθεί. «Ενεργοποιούμε τα όργανα όταν το Μessenger βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια. Ο χειρισμός του σκάφους πρέπει να είναι πολύ επιδέξιος, γιατί εάν μείνει απροστάτευτο από το αλεξήλιο στην ηλιακή ακτινοβολία θα αντέξει μόνο 20 λεπτά της ώρας», μας αποκαλύπτει ο κ. Κριμιζής.
Τι έχει δει μέχρι τώρα ο μηχανικός μας «μαντατοφόρος», στον πλανήτη του Θεού της επικοινωνίας; «Καταρχήν ανακαλύψαμε τη μεγαλύτερη λεκάνη του ηλιακού μας συστήματος, διαμέτρου 1.550 χιλιομέτρων. Επίσης, καταγράφηκαν ίχνη παλαιότερης ηφαιστειακής δραστηριότητας, όπως στερεοποιημένη λάβα. Ο Ερμής διαθέτει μια ατμόσφαιρα χαμηλής πίεσης, στην οποία εμφανίζονται ηλιακοί άνεμοι, καθώς και ισχυρό μαγνητικό πεδίο, κάτι που ήταν γνωστό. Η παρουσία στοιχείων, όπως νάτριο, ασβέστιο, μαγνήσιο, δημιουργεί μια ουρά πίσω από τον πλανήτη, σαν αυτή που αφήνουν οι κομήτες», παρουσιάζει ο δρ Κριμιζής.
Τεράστια πρόκληση
Αλλά η Οδύσσεια του Διαστήματος για τον κορυφαίο αστροφυσικό δεν σταματά. «Το επόμενό μας σχέδιο αφορά την προσέγγιση του Ηλιου και την μελέτη του, από όσο γίνεται πιο κοντινή απόσταση», μας αποκαλύπτει. Τα σχέδια έχουν ήδη ξεκινήσει. «Αποτελεί μια τεράστια τεχνολογική πρόκληση, καθώς οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται είναι τεράστιες», λέει ο δρ Κριμιζής. «Εχοντας ήδη εξερευνήσει οκτώ πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, έχω βάλει πλέον στόχο τον ήλιο», τονίζει.
Τι είναι όμως αυτό που συγκινεί και εμπνέει το παιδί που ξεκίνησε από τον Βροντάδο της Χίου και αφού φοίτησε στα Πανεπιστήμια της Μινεσότα και της Αϊόβα των ΗΠΑ, βρέθηκε στην πρωτοπορία της διαστημικής έρευνας; «Η εξερεύνηση του ανεξερεύνητου, η παραγωγή νέας γνώσης, η απάντηση των πλέον θεμελιωδών ερωτημάτων. Πώς δημιουργήθηκε το πλανητικό σύστημα, από πού ερχόμαστε και πού πηγαίνουμε...», μας απαντά.
Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, πρόεδρος του Εθνικού Συμβούλιου Ερευνας και Τεχνολογίας και Πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής, δεν παύει να καλεί τα νέα παιδιά να μπουν στην περιπέτεια της έρευνας και της επιστημονικής αναζήτησης και να μην περιμένουν να βολευτούν.
Οσοι τυχεροί βρεθούν σήμερα στις 8 μ.μ. στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι), θα παρακολουθήσουν την παρουσίαση από τον δρα Σταμάτη Κριμιζή, για πρώτη φορά παγκοσμίως, των αποτελεσμάτων του ταξιδιού του διαστημόπλοιου Messenger. Η παρουσίαση πραγματοποιείται στα ελληνικά με προβολή πλούσιου φωτογραφικού υλικού, από την Ελληνοαμερικανική Ενωση σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αποφοίτων Αμερικανικών Πανεπιστημίων.
(από την εφημερίδα "Καθημερινή")