Ενθαρρυντικά μηνύματα για την αξιόπιστη πρόγνωση σεισμικών γεγονότων προκύπτουν από την εφαρμογή μιας ελληνικής ερευνητικής μεθόδου στα δεδομένα του φονικού σεισμού της Ιαπωνίας.
Ο ερευνητής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, κ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος, και η επιστημονική του ομάδα δημιούργησαν πριν από μερικά χρόνια το σύστημα Forma, που βασίζεται στην ανάλυση των προσεισμών, ενός πρόδρομου φαινομένου που έρχεται κατευθείαν από την πηγή του Εγκέλαδου.
Yστερα από αρκετές επιτυχείς δοκιμές σε σεισμούς της Ελλάδας και του εξωτερικού, δοκίμασαν τη μέθοδό τους σε δεδομένα που προήλθαν από τη σεισμική δόνηση των 8,9 Ρίχτερ στην Ιαπωνία τον περασμένο Μάρτιο.
Και η μέθοδος επαληθεύτηκε: εισάγοντας τα σεισμικά δεδομένα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το σύστημα έδινε ενδείξεις αρκετές ημέρες πριν από την εκδήλωση του κυρίως σεισμού ότι επίκειτο μεγαλύτερο γεγονός, ενώ προσδιόριζε και τον τόπο εκδήλωσής του.
Τα αποτελέσματα της έρευνας θα παρουσιαστούν την επόμενη εβδομάδα στο Διεθνές Συνέδριο Στατιστικής Σεισμολογίας, που θα λάβει χώρα στη Σαντορίνη από τις 25 έως τις 27 Μαΐου, παρουσία δεκάδων διακεκριμένων ερευνητών από όλες τις ηπείρους του πλανήτη.
«Για τη λειτουργία του συστήματος εκμεταλλευτήκαμε τις ιδιότητες των προσεισμών, σύμφωνα με τις οποίες το πλήθος τους μεγαλώνει με γεωμετρική πρόοδο όσο πλησιάζουμε χρονικά στον κυρίως σεισμό, ενώ παράλληλα μειώνεται η παράμετρος σεισμικότητας b», εξηγεί ο κ. Παπαδόπουλος. «Ετσι δημιουργήσαμε έναν ειδικό αλγόριθμο.
Ο αλγόριθμος αυτός ενημερώνεται καθημερινά από την ανάλυση όλης της χώρας και σε περίπτωση που εντοπίζεται σεισμική έξαρση σε κάποια περιοχή, το σύστημα εξετάζει αν το πλήθος των δονήσεων αυξάνεται σταδιακά με τον χρόνο και αν μειώνεται η παράμετρος b».
Στην περίπτωση της Ιαπωνίας «εξετάσαμε τη συμπεριφορά των προσεισμών στον χώρο και διαπιστώσαμε ότι συγκεντρώνονταν σε κοντινή απόσταση από το επίκεντρο του κυρίως σεισμού, είδαμε τη συμπεριφορά τους στον χρόνο συνειδητοποιώντας ότι το πλήθος τους αυξανόταν όσο πλησιάζαμε στον κυρίως σεισμό και ερευνήσαμε τη συμπεριφορά της παραμέτρου b, η τιμή της οποίας εμφάνισε δραστική πτώση, κάτι το οποίο συνιστά χαρακτηριστικό γνώρισμα προσεισμικής δραστηριότητας», συνεχίζει.
«Δυόμισι μέρες πριν από τα 9 Ρίχτερ της 11ης Μαρτίου εκδηλώθηκε σεισμός έντασης 7,9 Ρίχτερ. Επί μήνες σημειώνονταν διάσπαρτες μικρότερες σεισμικές δονήσεις. Το τελευταίο διήμερο η συγκέντρωσή τους στην εστία του κυρίως σεισμού ήταν πολύ μεγαλύτερη. Επίσης, το ίδιο χρονικό διάστημα ο ημερήσιος ρυθμός της σεισμικότητας στην περιοχή αυξήθηκε θεαματικά.
Ενώ το τελευταίο εξάμηνο εκδηλώνονταν περίπου 2 σεισμοί την ημέρα, το τελευταίο διήμερο σημειώνονταν 92 με 93 σεισμοί ημερησίως, δηλαδή είχαμε μια εκτίναξη της σεισμικής δραστηριότητας κατά 45 φορές. Τέλος, παρατηρήσαμε ότι η τιμή της παραμέτρου b, η οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες ισούται με 1, παρουσίαζε μια κατακόρυφη πτώση. Ολα έδειχναν ότι κάτι θα συμβεί στην περιοχή αυτή...», καταλήγει ο κ. Παπαδόπουλος.
Η «επαλήθευση» του συστήματος στον σεισμό της Ιαπωνίας έχει ιδιαίτερη αξία, καθώς πραγματοποιήθηκε σε μια περιοχή με πολύ μεγάλους σεισμούς και άρτιο σεισμογραφικό δίκτυο. «Μέσα στις επόμενες σκέψεις μας περιλαμβάνεται η ένταξη του συστήματος Forma στην επιχειρησιακή δράση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω αλγόριθμος προσφέρει διπλή υπηρεσία: εκτός από την πρόγνωση φαινομένων, πιστοποιεί μετά την εκδήλωσή τους εάν επρόκειτο για τα κυρίως γεγονότα ή για προσεισμούς.
(από την εφημερίδα "Έθνος")