Για έξι συνεχή χρόνια, ο αμερικανικός κολοσσός Chevron Texaco ανακάλυπτε περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο από όσο παρήγαγε, με αποτέλεσμα τα αποδεδειγμένα αποθέματά του να έχουν αυξηθεί κατά 15%, περισσότερο από 1 δις βαρέλια δηλαδή. Ωστόσο, παρά την αύξηση των αποθεμάτων της εταιρείας, η συνολική ετήσια παραγωγή της μειώθηκε κατά 14% περίπου.
Η Chevron Texaco δεν είναι η μοναδική, εκ των μεγάλων εταιρειών πετρελαιοειδών, της οποίας η παραγωγή μειώνεται παρά την αύξηση των αποθεμάτων της. Η εικόνα που προβάλλουν όλες τους είναι αυτή μιας βιομηχανίας, η οποία έχει εξαντλήσει σχεδόν όλα τα παγκόσμια αποθέματα, εκτός αυτών της Μέσης Ανατολής, και η οποία αγωνίζεται να στηρίξει την παραγωγή. Οι μεγάλες πετρελαικές εταιρείες παράγουν ένα μικρό μόνο κομμάτι του πετρελαίου που υπάρχει σε όλο τον κόσμο, και το οποίο ανήκει κυρίως στις κυβερνήσεις, αλλά η δημοσιοποιημένη παραγωγή τους αποτελεί ένα ελάχιστο δείγμα των τάσεων στην παγκόσμιο παραγωγή, καθώς (οι εταιρείες) υποχρεούνται να αποκαλύπτουν σε ετήσια βάση, τόσο τα αποθέματά όσο και την παραγωγή τους.
Ορισμένοι αναλυτές, αλλά και οι ίδιες οι εταιρείες, υποστηρίζουν πως η παραγωγή θα αυξηθεί σύντομα, καθώς προχωρούν νέα μεγάλα projects σε όλο τον κόσμο. Η Chevron Texaco, μάλιστα, ανακοίνωσε αύξηση της παραγωγής της μέσα στο 2006, καθώς τότε θ’ αρχίσει η παραγωγή από κοιτάσματα στο Τσάντ, το Καζακστάν, τη Βενεζουέλα και την Αγκόλα. Η Royal Dutch/Shell, από την πλευρά της, παραδέχτηκε στις αρχές του έτους πως είχε υπερεκτιμήσει τα αποθέματά της κατά 22%. Είναι χαρακτηριστικό πως, κατά τη δεκαετία του 1990, αρκετές κρατικές εταιρείες χρησιμοποίησαν λογιστικά τεχνάσματα – άλλοτε νόμιμα, άλλοτε όχι – προκειμένου να παρουσιάσουν υψηλότερα κέρδη και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των επενδυτών. Σύμφωνα με τον Matt Simmons, τραπεζίτη επενδυτικής τράπεζας του Χιούστον, οι πετρελαικές εταιρείες δέχονται, επίσης, παρόμοιες πιέσεις ώστε να αποκτήσουν νέα κοιτάσματα, ενώ κάποιες από αυτές πιθανόν να έχουν αποκτήσει κοιτάσματα (είτε σκόπιμα είτε όχι), τα οποία όμως δεν είναι τεχνικά ή οικονομικά βιώσιμα.
Η πτώση στην παραγωγή των μεγάλων πετρελαικών εταιρειών δεν προμηνύει, ωστόσο, μία άμεση κρίση στην βιομηχανία. Οι τέσσερις υπερδυνάμεις στην αγορά πετρελαίου – ExxonMobil, BP Amoco, Shell και ChevronTexaco – παράγουν ένα μόνο κομμάτι του πετρελαίου που υπάρχει σε όλο τον κόσμο και ελέγχουν ένα ακόμη μικρότερο ποσοστό των παγκόσμιων αποθεμάτων. Αν και κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική ποσότητα του υπόλοιπου πετρελαίου, εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 1 τρις και περισσότερων από 2 τρις βαρελιών. Οι υπολογισμοί αυτοί δεν είναι, ωστόσο, ακριβείς, καθώς οι περισσότερες χώρες κρατούν επτασφράγιστο μυστικό τις λεπτομέρειες των κοιτασμάτων και της παραγωγής τους.
Από την άλλη πλευρά, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ απαιτεί από τις πετρελαικές εταιρείες να δημοσιοποιούν, κάθε χρόνο, τα στοιχεία της παραγωγής τους και τους υπολογισμούς, αναφορικά με τα αποθέματά τους, στο επενδυτικό τους κοινό. Οι κανόνες της Επιτροπής είναι εσκεμμένως συντηρητικοί και αποσκοπούν στην αποτροπή των εταιρειών από υπερεκτιμήσεις των αποθεμάτων τους. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, ωστόσο, η πραγματική παραγωγή αποτελεί την σημαντικότερη απόδειξη πως τα αποθέματα όντως υπάρχουν. Και η σχέση αποθεμάτων – παραγωγής εξασθενεί όλο και περισσότερο.