Πώς Βλέπει η Βρετανία την Κρίση της Ευρωζώνης;

Με την ευκαιρία της σημερινής συνάντησης, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η διατήρηση του ευρώ δεν αποτελεί μόνο μία ευρωπαϊκή ή γερμανική ανάγκη, αλλά μία προτεραιότητα του ευρύτερου ευρωατλαντικού χώρου, όπως είναι τουλάχιστον διαμορφώθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Πιθανή κατάρρευση της Ευρωζώνης θα αποτελούσε επιστροφή σε ένα σκηνικό ανταγωνισμών και προστατευτισμού που, τελικά, θα ήταν ζημιογόνα για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, αλλά και της Βρετανίας, η οποία παραδοσιακά θεωρείται ότι, αν και μέλος της ΕΕ, είναι πιο στενά συνδεδεμένη με τον υπερατλαντικό της «εξάδελφο» παρά με τους εταίρους της στην ευρωπαϊκή «οικογένεια».

Οι διαπιστώσεις αυτές έρχονται μάλλον σε αντίθεση με την «λαϊκή σοφία» (τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες) που θέλει την αντίθεση ευρώ-δολαρίου να αποτελεί έναν πόλεμο στρατηγικής αλληλοεξόντωσης κι όχι ένα «μπρα ντε φερ» ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, που παρά τις διαφορές τους, έχουν ως υπέρτατο συμφέρον, την διατήρηση του μεταξύ τους δεσμού. Κι όμως, μοιάζουν μάλλον εύλογες, αν αναλογιστούμε μια σειρά από γεγονότα από τις αρχές Αυγούστου και εντεύθεν που αφορούν ιδίως την βρετανική στάση.

Τον Σεπτέμβριο, ο Υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Τζωρτζ Όσμπορν αναγνώρισε εμμέσως πλην σαφώς την ανάγκη για περαιτέρω ολοκλήρωση ανάμεσα στις χώρες της ευρωζώνης, ώστε να αντιμετωπιστεί η πρωτοφανής κρίση χρέους που την μαστίζει. Βέβαια, όπως ήταν αναμενόμενο, επιφυλάχθηκε για τις παραχωρήσεις που θα ήταν διατεθειμένη να κάνει η χώρα τους όσον αφορά στην κυριαρχία της. Είχε προηγηθεί, στα τέλη Αυγούστου, η έκκληση του πρώην πρωθυπουργού Γκόρντον Μπράουν προς την Γερμανία να προχωρήσει σε μία σειρά από παρεμβάσεις στην ευρωζώνη, αναγνωρίζοντας, παράλληλα, τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έχει παίξει ως «ατμομηχανή» της ενοποίησης: «Πρέπει [ενν. η Γερμανία] να πειστεί ότι η κρίση δεν θα επιλυθεί χωρίς την έκδοση ευρωομολόγου, τη θεσμοθέτηση κανόνων στενότερης οικονομικής συνεργασίας και την επέκταση του ρόλου της ΕΚΤ από φύλακα του χαμηλού πληθωρισμού, σε δανειστή εσχάτης ανάγκης. Στο τέλος, η Γερμανία θα πρέπει να συμφωνήσει σε έναν ενιαίο μηχανισμό, μέσω του οποίου η Ευρώπη θα πληρώσει για να ξεπεράσει την κρίση».

Ωστόσο, στις 30 Νοεμβρίου η βρετανική στάση φάνηκε ακόμη πιο κοντά στις γερμανικές θέσεις, με το παράθυρο για άμβλυνση των ενστάσεων περί εθνικής κυριαρχίας του Λονδίνου να είναι λίγο πιο ανοικτό απ’ ότι συνήθως. Συγκεκριμένα, ο Υπουργός Εργασίας της Βρετανίας, Κρις Γκραίηλινγκ, μιλώντας στο Reuters, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις Βρυξέλλες, αποκάλυψε ότι η χώρα του είναι πρόθυμη να δεχθεί επείγουσες αλλαγές στη συνθήκη της ΕΕ, «αν αυτό είναι το μέσο προς τον σκοπό» της αντιμετώπισης της κρίσης στην ευρωζώνη. Όσο για το αν οι βρετανικές επιφυλάξεις για την μεταβίβαση δικαιωμάτων στις Βρυξέλλες, ο Γκραίηλινγκ αρκέστηκε να εκφράσει την ελπίδα πως όλα αυτά θα επιλυθούν αρκετά γρήγορα…

Λίγες μέρες πριν, στις 17 Νοεμβρίου, διαισθανόμενος τον βρετανικό πανικό μπροστά στην κρίση χρέους που ξεσπά στην ευρωζώνη, αλλά δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορη την «Γηραιά Αλβιόνα», ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξη του στο ραδιόφωνο του Γερμανικού Πρακτορείου εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Βρετανία θα ενταχθεί στο ευρώ «νωρίτερα απ' όσο πιστεύουν πολλοί Βρετανοί», εξέφρασε.

Η δήλωση του Σόιμπλε, που έγινε μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον στη Γερμανία, δε δείχνει μόνο την όλο και πιο μεγάλη αλληλεξάρτηση των οικονομιών στην ΕΕ. Είναι ενδεικτική και του ότι το Βερολίνο έχει επίγνωση αυτής και της διαπραγματευτικής δύναμης που τού προσδίδει στο ευρωπαϊκό «παίγνιο ισχύος» εν όψει της αλλαγής των συνθηκών. Και η επίγνωση αυτή – ανεξάρτητα του αν, τελικά, η στερλίνα θα δώσει και αυτή τη θέση της στο ευρώ – δίνει μία ευκαιρία στον Βαυαρό Υπουργό της κυβέρνησης Μέρκελ να παίξει με τα βρετανικά εθνικά «ταμπού», αλλά και τα νεύρα των - βαθιά ευρωσκεπτικιστών – Βρετανών. 

Από την άλλη, για να επανέλθουμε στη σημερινή συνάντηση Κάμερον -Σαρκοζί στο Παρίσι, ο Βρετανός πρωθυπουργός, αν και διακηρύττει ότι προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις με μόνιμο άξονα «την προώθηση του εθνικού συμφέροντος της χώρας», η διεθνής κατάσταση τον ωθεί να συζητήσει το γαλλογερμανικό σχέδιο, που πιθανόν θα μειώσει την επιρροής της Βρετανίας στην ΕΕ - σύμφωνα με το ίδιο το BBC.

Από την πλευρά μας, θα παρατηρήσουμε μόνον ότι, ακόμη κι αν η Βρετανία είναι, για πρώτη φορά έτοιμη να δεχθεί παραχωρήσεις προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ανήκουστες μόλις μία ή δύο δεκαετίες πριν, το Βερολίνο οφείλει να έχει υπ’ όψιν του πως η επίγνωση της διαπραγματευτικής του δύναμης δεν μπορεί να αγνοεί τις αντοχές και την ανάγκη για ανάπτυξη των οικονομιών της Ευρώπης. Γιατί τότε η επίγνωση λίγο θα απέχει από την ύβριν …