Βαριά,
δεσμευτική και ιδιαίτερα αρνητική αποδεικνύεται η ευρωπαϊκή «κληρονομιά» της
κυβέρνησης Γ. Α. Παπανδρέου στην σημερινή κυβέρνηση του κ. Λουκά Παπαδήμου. Η
χώρα μας συνεχίζει να αντιμετωπίζεται ως … junk bond της Ευρωζώνης, αντιμετώπιση
που προετοίμασε η ίδια η προηγούμενη κυβέρνηση με την υποτιμητική για τον ίδιο
τον λαό της ρητορική (βλ. δηλώσεις περί «τεμπέληδων Ελλήνων» και «Τιτανικού»
από τα πλέον επίσημα – τότε – χείλη) πριν την προσφυγή της Ελλάδος στο
Μνημόνιο. Θεσμικά η ειδική αυτή αντιμετώπιση εγκαινιάστηκε με την ίδια την
προσφυγή στον μηχανισμό του Μνημονίου, η οποία υπερψηφίστηκε από την ελληνική
Βουλή στις 5 Μαΐου 2010, μόλις τέσσερεις ημέρες πριν την απόφαση για τη σύσταση
του EFSF για όλα τα υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης – και χωρίς ποτέ η κυβέρνηση Παπανδρέου
να παλέψει για την συμπερίληψη της Ελλάδος σε αυτόν.
Ομοίως και στην
ανακοίνωση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωζώνης, που εκδόθηκε μετά
τη χθεσινή επεισοδιακή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, επαναλαμβάνεται «ρητά ότι οι
αποφάσεις που ελήφθησαν στις 21 Ιουλίου και στις 26/27 Οκτωβρίου σχετικά με το
ελληνικό χρέος έχουν μοναδικό και έκτακτο χαρακτήρα» (παρ. 15 σημείο 1 - βλ. εδώ), ενώ
για τις υπόλοιπες χώρες, σε περίπτωση που χρειαστούν στήριξη, θα τηρηθούν «αυστηρά»
οι «καθιερωμένες αρχές και πρακτικές του ΔΝΤ». Η φράση περιλαμβάνεται στις
τροποποιήσεις της συνθήκης για τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης (ESM) και αφορά
την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) σε αυτόν από την έναρξη ισχύος του, που,
μετά τη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής, στόχος είναι να λειτουργήσει τον Ιούλιο του
2012.
Πλέον,
ομολογείται ότι η χώρα μας περιθωριοποιείται σε σχέση με όλα τα άλλα μέλη της
Ευρωζώνης και εγκλωβίζεται σε μία – τουλάχιστον – μη λειτουργική λύση, καθώς στη
σχετική δήλωση (βλ. εδώ) του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπάυ, τονίζεται
ότι «σε ό, τι αφορά το PSI, κάναμε μια μεγάλη αλλαγή στο δόγμα μας: Από εδώ και
πέρα, θα τηρούμε αυστηρά τις αρχές και τις πρακτικές του ΔΝΤ».
Και συνέχισε
λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ή για να το πω ωμά: Η πρώτη μας προσέγγιση στο PSI,
που είχε πολύ αρνητικό αντίκτυπο στις αγορές χρέους, λαμβάνει τώρα επίσημα
τέλος».
Το ερώτημα για
την κυβέρνηση Παπαδήμου είναι το εξής: Όπως τονίζεται και στην επίσημη
ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας, στις 6 Νοεμβρίου (βλ. εδώ), μετά τη συνάντηση του Προέδρου της
Δημοκρατίας με τον τότε Πρωθυπουργό κ. Γ. Α. Παπανδρέου και τον Αρχηγό της
Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κ. Αντώνη Σαμαρά, «συμφωνήθηκε να συγκροτηθεί μια
νέα κυβέρνηση με στόχο να οδηγήσει τη χώρα άμεσα σε εκλογές μετά την υλοποίηση
των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου».
Θυμίζουμε ότι, στην
περίπτωση της Ελλάδας, οι αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου (βλ. εδώ) αφορούσαν την σύναψη της
νέας δανειακής σύμβασης και την ολοκλήρωση του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων
στα πλαίσια του PSI. Ωστόσο, πρόσφατα ο πρόεδρος του IIF, Τσαρλς Νταλλάρα,
εκτίμησε ότι δεν υπάρχει μέχρι στιγμής μεγάλη ανταπόκριση για το PSI και τόνισε
ότι: «Ο στόχος και των δύο πλευρών είναι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις
εντός του 2011, ενδέχεται να συνεχιστούν και το 2012. Θα μείνουμε σε αυτό το
θέμα μέχρι να ολοκληρώσουμε», δίνοντας τροφή στα σενάρια για παράταση της ζωής
της κυβέρνησης Παπαδήμου.
Από την άλλη,
όμως, δεν αποτελεί χτύπημα στην ίδια την αξιοπιστία του προγράμματος, που
αποτέλεσε μία από τις προϋποθέσεις της σύστασης της παρούσας κυβέρνησης, η
σημερινή δήλωση Ρομπάυ για τον «πολύ αρνητικό αντίκτυπο» που είχε στις αγορές χρέους η εφαρμογή του PSI στην
ελληνική περίπτωση;
Να σημειώσουμε
ότι σήμερα (09/12), ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου,
Αθανάσιος Ορφανίδης, μιλώντας σε ακροατήριο στη Στοκχόλμη, δήλωσε ότι οι φορείς
χάραξης πολιτικής θα πρέπει να πουν ότι δεν ενθαρρύνουν πλέον τη συμμετοχή του ιδιωτικού
τομέα στην Ελλάδα, προκειμένου να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Μάλιστα, στις 5 Δεκεμβρίου, είχε χαρακτηρίσει, μιλώντας ενώπιον της επιτροπής
οικονομικών και προϋπολογισμού της κυπριακής Βουλής, το haircut στα ελληνικά
ομόλογα ένα «τρομερό λάθος».
«Επιβάλλοντας
ζημίες από τα όποια κρατικά ομόλογα προκαλέσαμε διεθνώς ανησυχίες για όλα τα
κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους για
τους οποίους έχουμε πρόβλημα», είχε επισημάνει ο κεντρικός τραπεζίτης της
Κύπρου - τέσσερις μέρες πριν την σχεδόν ταυτόσημη τοποθέτηση του κ. Ρομπάυ - εξηγώντας
ότι «εξαιτίας αυτού του τραγικού λάθους στην Ευρωζώνη, έχουν αυξηθεί τόσο πολύ
οι αποδόσεις των ομολόγων».
Συμπερασματικά,
η σιωπηρή συναίνεση της κυβέρνησης Παπανδρέου στην τακτική της κυβέρνησης
Μέρκελ – την τελευταία διετία - να αντιμετωπίζεται η Ελλάδα, στο πλαίσιο της
ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, ως «ειδική περίπτωση» που θα τίναζε το ευρώ στον αέρα,
συνέτεινε στο να εκβιαστεί, στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής, μία λύση δημοσιονομικής
ασφυξίας σε όλη την Ευρωζώνη (και με την βρετανική «αυτοεξαίρεση» να οδηγεί σε
αναβολή την αναθεώρηση της Συνθήκης της Ε.Ε.). Ταυτόχρονα, όμως, προκάλεσε ένα
σημαντικό εμπόδιο στην ολοκλήρωση του ίδιου του έργου που έχει επιφορτιστεί από
τον σχηματισμό της η σημερινή κυβέρνηση. Μήπως, τελικά, αντί για την παράταση
του βίου της, η κυβέρνηση Παπαδήμου, μετά τον δημόσιο «στιγματισμό» του
ελληνικού PSI από τον κ. Ρομπάυ, οδηγηθεί σε πτώση πολύ πριν την ημερομηνία –
ορόσημο της 19ης Φεβρουαρίου;