Πριν λίγες ημέρες, η Σαουδική Αραβία, δια του υπουργού Πετρελαίου, Αλί Ναίμι, χαρακτήρισε υπερβολικά υψηλές τις τιμές του πετρελαίου και διαβεβαίωσε ότι αν χρειαστεί, μπορεί να αυξήσει την παραγωγή της κατά 25%. Για άλλη μια φορά όμως, έσπευσε να προσθέσει ότι δεν υπάρχει ζήτηση από τους πελάτες για να γίνει κάτι τέτοιο. Υπάρχει εδώ μια αντίφαση ή είναι η ιδέα μας;
«Δεν καταλαβαίνουμε γιατί οι τιμές συμπεριφέρονται έτσι», τόνισε ο Ναίμι, αφήνοντας αιχμές για τους κερδοσκόπους και για εταιρείες εμπορίας, όπως η Glencore, που παίζουν το δικό τους παιχνίδι με την αγορά. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι παράγοντες σαν την κερδοσκοπία δεν μπορούν να ασκήσουν μια τόσο μόνιμη και σταθερή πίεση στις τιμές, όπως αυτή που παρατηρούμε τους τελευταίους μήνες.
Τι απομένει λοιπόν να εξετάσει κανείς ως αίτιο; Μάλλον τον γεωπολιτικό κίνδυνο που προκαλεί η τριβή με το Ιράν. Καθημερινά διαβάζει κανείς άρθρα για το πώς οι Ιρανοί δήθεν κρατούν όμηρο την παγκόσμια αγορά, αφού ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να κλείσουν τα στενά του Ορμούζ, προκαλώντας τεράστιες ελλείψεις στον εφοδιασμό με πετρέλαιο. Πράγματι, αυτό θα ήταν το αποτέλεσμα, πλην όμως όλοι γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί! Και δεν πρόκειται να συμβεί διότι δεν συμφέρει και το ίδιο το Ιράν κάτι τέτοιο. Άλλωστε, μέχρι στιγμής δεν έχει σημειωθεί ούτε ένα θερμό επεισόδιο στον Κόλπο για να δυναμιτίσει την ατμόσφαιρα.
Άρα γιατί οι παράγοντες αυτοί μπορούν και ωθούν τις τιμές στα ύψη; Μήπως τελικά ο λεγόμενος «γεωπολιτικός κίνδυνος» είναι απλά μια νέα λέξη για την κερδοσκοπία; Μια λέξη όμως την οποία αναπαράγουν με ιδιαίτερο ζήλο τα κυρίαρχα ΜΜΕ στη Δύση (βλέπε Financial Times). Αντί να μιλούν για το αποτυχημένο εμπάργκο της Ε.Ε, που αφαίρεσε μεγάλες ποσότητες αργού από την αγορά, μιλούν για ζητήματα ασφάλειας που δεν υφίστανται.
Τέλος, όσον αφορά την ίδια την Σαουδική Αραβία, τα πράγματα δεν είναι όπως ήταν κάποτε. Τώρα πια, δηλώσεις σαν αυτές του Ναίμι δεν μπορούν παρά να ρίξουν τις τιμές μονάχα για μερικές ημέρες, προτού πάρουν και πάλι την ανιούσα. Η αίσθηση που υπάρχει διεθνώς είναι ότι το βασίλειο παράγει ήδη κοντά στα 10 εκατ. βαρέλια καθημερινά και κατά πάσα πιθανότητα δεν μπορεί να φτάσει τα 12,5 εκατ. βαρέλια, όπως ισχυρίζεται, καθώς όλες οι χώρες αυτές τείνουν να υπερβάλλουν όσον αφορά τις δυνατότητές τους. Τα ίδια ακριβώς λόγια είχαν πει οι Σαουδάραβες και το 2008, δίχως να αυξήσουν ποτέ την παραγωγή τους πέρα από τα 9,7 εκατ. βαρέλια, σε μια στιγμή που οι τιμές είχαν ξεπεράσει τα 130 δολάρια.
Επίσης, οι υπόλοιποι εξαγωγείς του OPEC δεν έχουν καμία επιπλέον δυνατότητα παραγωγής και κατά συνέπεια, η παγκόσμια αγορά έχει φτάσει κοντά στα όριά της. Σε αντίθεση με τα «φούμαρα» περί ανάφλεξης στο Ιράν, αυτός είναι ο αληθινός κίνδυνος που θα πρέπει να απασχολεί τους πάντες.
Για μια ακόμη φορά, η καλύτερη δυνατή λύση είναι η απεξάρτηση από το πετρέλαιο, ώστε να μην είναι κανείς έρμαιο των αρνητικών αυτών τάσεων.