Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά στο
Κατάρ, τρίτη κατά σειρά Ελληνα πρωθυπουργού στη συγκεκριμένη χώρα,
συνδέθηκε ξανά πρωτίστως με το σημαντικό θέμα των ξένων επενδύσεων στην
Ελλάδα, έστω και αν στο παρελθόν η συγκεκριμένη χώρα μάς επιφύλαξε
δυσάρεστες εκπλήξεις στον τομέα αυτό, εκπλήξεις που επαναλήφθηκαν με τη
διαπίστωση ότι υπάρχει ασυμφωνία επενδυτικών χαρακτήρων (βλ. «Ε»
31.01.2013).
Ισως αυτή τη φορά η προσπάθεια που έγινε να αντιστραφεί η λογική
και να στηριχθεί και πολιτικά η επενδυτική δραστηριότητα Ελλήνων εκεί,
περά από κάποιες συμφωνίες που ήδη ανακοινώθηκαν, να έχει και άλλες
επιτυχίες στο μέλλον. Ας μη λησμονούμε ότι το Κατάρ έχει υιοθετήσει μια
πολιτική προσέλκυσης ξένων επενδύσεων -κυρίως στον τομέα της ενέργειας,
αλλά όχι μόνο-, ενόψει μάλιστα και των προσπαθειών του για τη διοργάνωση
του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου το 2022.
Αφήνω όμως προς το παρόν τα περί επενδύσεων του Κατάρ στην
Ελλάδα, γιατί προβληματίζομαι για το αν αυτή η επίσκεψη μπορεί να έχει
και μια άλλη εξίσου σημαντική, αν όχι σημαντικότερη, διάσταση, ιδιαίτερα
μάλιστα αν λάβει κανείς υπόψη του τον τρόπο με τον όποιο κινείται το
Κατάρ στην ευρύτερη περιοχή και στο διεθνές σύστημα σήμερα.
Ενα κράτος πάμπλουτο, άρα με πολλές δυνατότητες, τις οποίες
ανέπτυξε όχι πάντα χωρίς δυσκολίες και προβλήματα, προσφερόμενο να
μεσολαβήσει στην επίλυση αρκετών περιοχικών κρίσεων. Ενα κράτος που
διατηρεί καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, φιλοξενώντας τη μεγαλύτερη
αμερικανική βάση στην περιοχή (πρόκειται για τη βάση Al Udeid, νότια της
Ντόχα).
Ενα κράτος που, με σαφή θέση υπέρ των Παλαιστινίων, φιλοξενεί
στο έδαφός του ένα από τα ηγετικά στελέχη της Χαμάς και ήταν πρόθυμο να
παράσχει στους Ταλιμπάν γραφείο, για να διευκολύνει τις ειρηνευτικές
συνομιλίες με την επίσημη κυβέρνηση του Αφγανιστάν.
Ενα κράτος που ενδιαφέρθηκε έντονα για την Αραβική Ανοιξη και
τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, προστατεύοντας όμως τη Σαουδική Αραβία και
το Μπαχρέιν. Κοντολογίς, ένα κράτος που έχει ως πολιτική του την άσκηση
επιρροής και την προσφορά των υπηρεσιών του για την εξεύρεση λύσεων σε
προβλήματα και κρίσεις που όμως δεν θα μεταβάλουν ουσιαστικά τους
συσχετισμούς δυνάμεων στην περιοχή, και που ενισχύεται στην πολιτική του
αυτή και από τη δύναμη που του προσδίδει το δικό του δίκτυο «Αλ
Τζαζίρα».
Αυτή η παρεμβατική πολιτική προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία αν
εξεταστεί και στο πλαίσιο των σημαντικών συζητήσεων για τις ενεργειακές
πηγές. Το Κατάρ είναι η τρίτη χώρα στον κόσμο σε κοιτάσματα φυσικού
αερίου, αν και ένα σημαντικό οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή που συνορεύει
με το Ιράν, με το όποιο μοιράζεται, όχι χωρίς προβλήματα, την
εκμετάλλευση του οικοπέδου αυτού (πρόκειται για το βόρειο οικόπεδο για
το Κατάρ, περιοχή Παρς για το Ιράν). Σημειώνω ότι το Κατάρ ανησυχεί
έντονα για την αύξηση της στρατηγικής επιρροής του Ιράν στην περιοχή.
Δεν είναι τυχαίο ότι και ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν
βρισκόταν εκεί, ιδιαίτερα μάλιστα αν λάβει κανείς υπόψη τα ευρύτερα
προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία στην περιοχή - π.χ. με τη
διαχείριση της κρίσης στη Συρία, και όχι μόνο. Δεν πιστεύω ότι ο κ.
Ερντογάν βρέθηκε εκεί μόνο και μόνο για να υποκλέψει υπέρ της Τουρκίας
τις οποίες επενδυτικές υποσχέσεις του Κατάρ προς την Ελλάδα. Αλλωστε η
επενδυτική δραστηριότητα του Κατάρ -και αυτό αποδείχθηκε- δεν
αποφασίζεται έτσι. Ούτε πιστεύω ότι ο μόνος στόχος ήταν η συνάντηση με
τον κ. Σαμαρά, αν και θεωρώ σωστό ότι έγινε η συνάντηση αυτή. Αλλωστε
στο πλαίσιο της διπλωματίας και των διεθνών σχέσεων τέτοιες συναντήσεις
είναι επιβεβλημένες.
ΗΤουρκία βρέθηκε εκεί για να συζητήσει πρωτίστως τα δικά της
πολιτικοστρατιωτικά προβλήματα και να αναπτύξει στο Κατάρ τις ανησυχίες,
τις απόψεις, και τις δυνατότητές της.
Ελπίζω ότι και η Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές και
πολύπλοκες σχέσεις που το Κατάρ διατηρεί, συζήτησε θέματα όπως η
ενέργεια, η διεθνής τρομοκρατία -που απειλεί και τις πηγές ενέργειας-, η
κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και οι εξελίξεις μετά τη
λεγόμενη Αραβική Ανοιξη, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο και τη Συρία.
Ας είμαστε προσεκτικοί με τις εξελίξεις στη Μεσόγειο γιατί αργά η
γρήγορα θα έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές αλλαγές και ανακατατάξεις
στην περιοχή. Το Κατάρ το γνωρίζει αυτό και κινείται όπως δείχνουν τα
πράγματα στη λογική να εκμεταλλευτεί υπέρ του τα αποτελέσματα των
εξελίξεων αυτών. Καλό θα ήταν να κινηθούμε και εμείς στην ίδια λογική.
(από την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 02/02/2013)