Η επίσκεψη Αχμαντινετζάντ στο Κάιρο, η πρώτη που
πραγματοποίησε Ιρανός ηγέτης στην Αίγυπτο μετά την ισλαμική επανάσταση του
1979, μπορεί να αποτελέσει ορόσημο ευρύτερων εξελίξεων στην περιοχή,
επηρεάζοντας ακόμη και την Ελλάδα. Οι σχέσεις που έχει η ισλαμιστική κυβέρνηση
Μόρσι με την κυβέρνηση Ομπάμα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία «γέφυρα» για το
Ιράν προς τις ΗΠΑ, σε μία στιγμή που η Τεχεράνη υφίσταται μεγάλες πιέσεις τόσο
για το πυρηνικό της πρόγραμμα, όσο και για την στήριξη προς τον Άσαντ.
Οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή φαίνεται πως εφαρμόζουν ένα είδος
εξαναγκαστικής διπλωματίας («coercive diplomacy), ώστε χρησιμοποιώντας πότε το
«μαστίγιο» και πότε το «καρότο» να οδηγήσουν το Ιράν σε μία αλλαγή στα θέματα
αυτά. Σε περίπτωση που όλες αυτές οι προσπάθειες αποτύχουν, η Ουάσιγκτων θα
μπορεί να πει πως εξάντλησε κάθε περιθώριο, πριν καταφύγει στα όπλα ενάντια
στην Τεχεράνη. Έτσι, θα ευελπιστεί να πείσει ακόμη και μερίδα των Αράβων της
Μέσης Ανατολής πως δεν υπέκυψε αμέσως στις πιέσεις του Ισραήλ για επίθεση στο
Ιράν.
Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι, ενώ προχθές, Τρίτη, 5
Φεβρουαρίου, το Ιράν και η Ομάδα των Έξι (ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Βρετανίας,
Γαλλίας και Γερμανίας) ανακοίνωσαν την επανάληψη των συνομιλιών για το πυρηνικό
πρόγραμμα της Τεχεράνης στις 26 Φεβρουαρίου, χθες το αμερικανικό υπουργείο
Οικονομικών αποφάσισε νέες κυρώσεις κατά του Ιράν, που αφορούν, μεταξύ άλλων,
στον περιορισμό της πρόσβασης του ισλαμικού καθεστώτος στα έσοδα από το
πετρέλαιο. Ήδη, το δυτικό εμπάργκο στο εξαγωγές αργού του Ιράν έχει αρχίσει να
πλήττει την σταθερότητα της χώρας και η περαιτέρω ένταση των πιέσεων στόχο έχει
να προκαλέσει μεγαλύτερη υποχωρητικότητα από πλευράς Τεχεράνης στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Η προοπτική προσέγγισης του Ιράν και της Δύσης μέσω Αιγύπτου
ήταν που έφερε και τον Τούρκο πρόεδρο Γκιουλ στο Κάιρο, ο οποίος, παρά τα
προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, έσπευσε στην αιγυπτιακή προσέγγισης για να
διασώσει, από το βήμα του Οργανισμού για την Ισλαμική Συνεργασία, το παραπαίον
γόητρο του Νέο-οθωμανικού ιμπεριαλισμού. Η Άγκυρα αντιλαμβάνεται ότι η μία
προσέγγιση Ιράν και Δύσης ερήμην της, την αφήνει μόνη της, την επομένη της
πτώσης του Άσαντ, δίπλα σε μία Συρία με αυξημένο και αυτονομημένο ρόλο για το
κουρδικό στοιχείο. Παράλληλα, αν η προσέγγιση αυτή γίνει μέσω Καΐρου,
καταρρίπτονται τα όνειρα της κυβέρνησης Ερντογάν για ρόλο πάτρωνα των καθεστώτων
που προέκυψαν από την «Αραβική Άνοιξη». Άλλωστε, η Αίγυπτος διαθέτει μία
γεωστρατηγική θέση που της επιτρέπει αυτόνομο ρόλο, ενώ διαθέτει και μεγάλη
ιστορική αίγλη στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο.
Επίσης, πιθανή επαναπροσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν θα δρομολογήσει την
υλοποίηση σχεδίων για τροφοδοσία της Ευρώπης με ιρανικό αργό και φυσικό αέριο,
γεγονός που θα υποβαθμίσει ακόμη περισσότερο τον ρόλο της Τουρκίας. Δεν θα
πρέπει να αποκλείσουμε, συνεπώς, η επίσκεψη Γκιουλ στο Κάιρο να αποτελέσει την
απαρχή εξελίξεων για την ΑΟΖ Τουρκίας και Αιγύπτου, ώστε, μεταξύ άλλων, να προσπαθήσει να ελέγξει μελλοντική όδευση τέτοιων αγωγών μέσω θαλάσσης. Το γεγονός αυτό αφορά, φυσικά,
άμεσα τη χώρα μας, καθώς η μέγιστη δυνητική μας ΑΟΖ αποκλείει τη γειτνίαση των
υδάτων των δύο αυτών μουσουλμανικών κρατών. Και, φυσικά, δεν μπορούμε να
θεωρήσουμε άσχετη με τα παραπάνω αυτές την πολύ πρόσφατη αγορά του νορβηγικού
ερευνητικού Polarcus από την Άγκυρα.