Οι ηγέτες των τριών κυβερνητικών κομμάτων
επιβεβαίωσαν στην πρόσφατη συνάντησή τους την άρνησή τους να
προχωρήσουν σε απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και απασχολούμενων στην
τοπική, περιφερειακή αυτοδιοίκηση και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα της
οικονομίας.
Από τη μια η κυβέρνηση Σαμαρά έχει δεσμευτεί προς την τρόικα για την
απομάκρυνση τουλάχιστον 25.000 υπαλλήλων από τη δημόσια διοίκηση εντός
του 2013 και από την άλλη κάνει ό,τι μπορεί ώστε η μείωση του αριθμού
των δημοσίων υπαλλήλων να επιτευχθεί αποκλειστικά μέσα από προγράμματα
μαζικής συνταξιοδότησης. Οι μνημονιακές κυβερνήσεις παίζουν με τις
λέξεις, εφόσον κατά καιρούς αναφέρονται σε εργασιακή εφεδρεία,
διαθεσιμότητα και κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, με βασικό στόχο
να εξυπηρετήσουν την εκλογική πελατεία και να συνεχίσουν την κομματική
κακοδιαχείριση που μας οδήγησε στην υπερχρέωση και στην ουσιαστική
χρεοκοπία.
Υπολογίζεται ότι κατά την περίοδο 2004-2010 διορίστηκαν στη δημόσια
διοίκηση, στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση και στον ευρύτερο
δημόσιο τομέα της οικονομίας περισσότεροι από 250.000 πολίτες-πελάτες
του συστήματος. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ λένε δυναμικά «όχι» στον περιορισμό
του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων μέσα από τις αναγκαίες απολύσεις, σε
μια προσπάθεια να διατηρήσουν τα εκλογικά ποσοστά τους. «Όχι» λέει και η
ΔΗΜΑΡ, η οποία έχει αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κακοδιαχείριση
του Δημοσίου. Το εκπληκτικό είναι ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης
πλειοδοτούν και καλούν την κυβέρνηση να διατηρήσει στη θέση τους όλους
όσοι διορίστηκαν από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ κατά το παρελθόν. Μπορεί τα
κόμματα της αντιπολίτευσης να καταγγέλλουν κατά περιόδους
«ρουσφετολογικές» και «άχρηστες» προσλήψεις, στη συνέχεια όμως δίνουν
σκληρό αγώνα για τη μονιμότητα των κομματικών αργόμισθων και
ημιαργόμισθων, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο διευρύνουν τη δική τους
εκλογική πελατεία.
Απαγορευτικό κόστος
Για να περάσει το μήνυμα της «κόκκινης γραμμής» υπέρ της μονιμότητας
των δημοσίων υπαλλήλων, η κυβέρνηση Σαμαρά συνδύασε χρονικά τη συζήτηση
με την τρόικα για τον προγραμματισμό της μείωσης των δημοσίων υπαλλήλων
κατά 25.000 προτού εγκριθεί η δόση του Μαρτίου με την επιστροφή στο
Δημόσιο 1.891 υπαλλήλων που ήδη έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα. Το
υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης –στην πραγματικότητα
παλαιοκομματικής διοικητικής αδράνειας– επέλεξε 2.423 θέσεις στις οποίες
μπορούν να μετακινηθούν οι υπάλληλοι που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα στο
πλαίσιο, υποτίθεται, του μνημονιακού προγράμματος δημοσιονομικής
εξυγίανσης.
Ό,τι και να γίνει, λοιπόν, δεν μειώνεται ο αριθμός των δημοσίων
υπαλλήλων. Η ελληνική πολιτική τάξη έχει επιτύχει το ακατόρθωτο.
Εγκρίνει οργανογράμματα των διαφόρων υπηρεσιών στα οποία προβλέπονται
λιγότερες θέσεις απασχόλησης, χωρίς όμως να υπάρχει ανάλογη μείωση του
αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Προχωράει επίσης σε συγχωνεύσεις
υπηρεσιών και οργανισμών χωρίς μείωση του αριθμού των απασχολούμενων.
Τα προγράμματα μαζικής συνταξιοδότησης που αξιοποιούνται για να
επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά
150.000 μέχρι τα τέλη του 2014 δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από
αυτά που λύνουν. Επιταχύνουν την έξοδο εργαζομένων σε ένα αβέβαιο
ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό μέλλον και επιβαρύνουν, σε πρώτη φάση, τα
δημόσια οικονομικά, εφόσον οι οικονομίες που επιτυγχάνονται από τη
διαφορά μεταξύ των μισθών και των συντάξεων υπερκαλύπτονται για ένα
αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα από την καταβολή των εφάπαξ. Αντί για την
αποσυμφόρηση της δημόσιας διοίκησης από τους κομματικούς αργόμισθους
και τους προκλητικά άχρηστους, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους
χιλιάδες αγροφύλακες που διορίστηκαν το 2008, και την οικονομική στήριξη
των πραγματικών δημόσιων λειτουργών, έχουμε τη μετατροπή του Δημοσίου
σε μια «αποθήκη» ανθρώπων. Αυτή η αρνητική εξέλιξη εξηγεί τη
συνεχιζόμενη πτώση της παραγωγικότητας και την αδυναμία του κράτους να
εξασφαλίσει βασικές υπηρεσίες στους πολίτες.
Λάθος μήνυμα
Τα κόμματα της κυβέρνησης, αλλά και της αντιπολίτευσης, στέλνουν με
τις επιλογές τους λάθος μήνυμα στους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές
μας. Οι τελευταίοι καταλήγουν στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι δεν
πρόκειται να μπει τάξη στα δημόσια οικονομικά, εφόσον το πολιτικό
σύστημα στη χώρα μας λειτουργεί με τους δικούς του, παλαιοκομματικούς
κανόνες. Προετοιμάζονται λοιπόν για την επιβολή πρόσθετων μέτρων,
προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διαφαινόμενες μεγάλες αποκλίσεις στην
εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 2013.
Ο Όλι Ρεν, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και ο Μάριο Ντράγκι,
εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ξεκαθάρισαν ότι το ελληνικό
πρόγραμμα θα εφαρμοστεί με βάση όσα έχουν συμφωνηθεί και πως η συζήτηση
για τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του
Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δεν έχει καμία απολύτως πρακτική σημασία.
Αποδίδουν την ενίσχυση των φαινομένων ύφεσης και τις μεγαλύτερες
οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες στην πολιτική αστάθεια που
συνδέθηκε με τη δυναμική αμφισβήτηση του μνημονίου και στην αδυναμία της
ελληνικής πλευράς να προχωρήσει στην έγκαιρη μείωση των δημοσίων
δαπανών, ώστε να μπει ένα τέλος στην αναγκαστική αύξηση της φορολογίας.
Από τη στιγμή που οι πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής διαχειρίζονται
το τρίτο μνημόνιο με όρους περασμένων δεκαετιών, δεν είναι δύσκολο να
προβλέψουμε ότι οι διαστάσεις της οικονομικής αποτυχίας θα ξεπεράσουν
εκείνες του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου. Ο αριθμός των δημοσίων
υπαλλήλων δεν μειώνεται και οι κομματικοί αργόμισθοι χαίρουν πλήρους
πολιτικής προστασίας ανεξάρτητα από το κόστος. Η πολιτική τάξη νομοθετεί
την εξαίρεσή της από τους μνημονιακούς περιορισμούς, με αποτέλεσμα να
χαίρει ειδικών εισοδηματικών, φορολογικών, ασφαλιστικών, συνταξιοδοτικών
προνομίων. Τα κριτήρια για την επιλογή των ανώτατων στελεχών των
δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων στηρίζονται στο μοίρασμα της
«πίτας» μεταξύ των τριών κομμάτων εξουσίας. Γι’ αυτό άλλωστε προτιμώνται
κομματικά στελέχη και πολιτευτές αντί να αναζητηθούν ικανοί
επαγγελματίες χωρίς πολιτικές, κομματικές δεσμεύσεις. Ενδεικτική του
διαχειριστικού εκφυλισμού της πολιτικής τάξης είναι και η ατιμωρησία
όσων ενέχονται σε μεγάλης κλίμακας σκάνδαλα. Οι «τυφλοί» της Ζακύνθου
δεν έχουν διωχθεί, ούτε φυσικά αυτοί που τους πρόσφεραν, για προφανείς
ψηφοθηρικούς λόγους, τα επιδόματα χωρίς να τηρούνται οι σχετικές
προϋποθέσεις. Ατιμωρησία παρατηρείται και για όσους εμπλέκονται σε
κυκλώματα χορήγησης συντάξεων χωρίς να τηρούνται οι ασφαλιστικές
προϋποθέσεις, ακόμη και για εκείνους που έπαιρναν συντάξεις συγγενών που
είχαν αποβιώσει. Χωρίς πρακτικά αποτελέσματα ήταν και η καταγγελία από
την κυβέρνηση 37.000 αγροτών που συμμετείχαν σε μεγάλης κλίμακας απάτη
επιστροφής ΦΠΑ, με κόστος για το δημόσιο ταμείο της τάξης των 250
εκατομμυρίων ευρώ. Οι πολιτικοί καταγγέλλουν τα σκάνδαλα στα οποία έχουν
πρωταγωνιστήσει σε μια προσπάθεια να περιορίσουν το πολιτικό κόστος της
διαχείρισης της κρίσης και στη συνέχεια οργανώνουν την ατιμωρησία των
εμπλεκομένων, για να διατηρήσουν το σκληρό πυρήνα της εκλογικής τους
πελατείας.
Η προβληματική λειτουργία του πολιτικού συστήματος είναι το βασικό
εμπόδιο στη δημοσιονομική εξυγίανση και την αναγκαία επανεκκίνηση της
οικονομίας. Η παλαιοκομματική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών
συντηρεί τις αποκλίσεις από τους στόχους και οδηγεί με μαθηματική
ακρίβεια σε νέα μέτρα, που αναμένεται να ενισχύσουν τα φαινόμενα ύφεσης.
Δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι μετά τις βουλευτικές εκλογές στη
Γερμανία, που είναι προγραμματισμένες για το Σεπτέμβριο του 2013, θα
ενισχυθούν τα σενάρια της αναγκαστικής εξόδου της Ελλάδας από την
Ευρωζώνη, εφόσον θα έχει τεκμηριωθεί η πλήρης αποτυχία στην εφαρμογή των
διαρθρωτικών αλλαγών που συμπεριλαμβάνονται στο τρίτο μνημόνιο.